Afgebeeld is ‘de Stenen Man’ op de fusilladeplaats van Kamp Amersfoort. (Foto: Anne Doedens). Dertien inwoners van De Bilt gingen via dat kamp hun dood tegemoet. In totaal zijn de namen bekend van tientallen inwoners van de kernen van gemeente De Bilt (of mensen die er geboren zijn) die naar Kamp Amersfoort werden gebracht. Het gaat om 28 personen uit De Bilt, 17 uit Bilthoven en 15 uit Maartensdijk.

 

Meer informatie

Op de site van het Nationaal Monument Kamp Amersfoort leest men: Op maandagmorgen 9 oktober 1944 werden 14 mannen opgepakt in De Bilt en in de loop van de dag lopend afgevoerd naar het Polizeiliches Durchgangslager Amersfoort. Op 11 oktober 1944 kwamen ook zij terecht in de trein met 1.400 lotgenoten die hen naar het concentratiekamp Neuengamme bij Hamburg bracht.

J.C. Brugman deed onderzoek en schreef: Toen de geallieerde legers begin september in een snelle opmars Zuid-Nederland bereikten, raakten de Duitsers in verwarring. Op 5 september werd het hier gevestigde 88ste Legerkorps naar Noord-Brabant verplaatst om de Canadese en Engelse divisies tegen te houden. De NSBers vluchtten massaal naar het oosten. Deze datum ging de geschiedenis in als ‘Dolle Dinsdag’. Ook het hoofdkwartier aan de Bilderdijklaan werd ontruimd en kort daarop betrokken door de staf van de 44ste SS-divisie onder commando van de Standartenführer (kolonel) K. Demelhuber. Enkele weken later maakte De Bilt op onbarmhartige manier kennis met de mentaliteit van de SS, waarvoor zelfs de eigen ‘reguliere’ Duitse troepen bevreesd waren.

Op de ochtend van 9 oktober 1944 hielden de Duitsers een klopjacht op arbeidskrachten voor de Duitse oorlogsinspanning. In Bilthoven veel jongemannen dit snel in de gaten en enkelen vluchtten naar het terrein achter Jagtlust, waar nu het RIVM gevestigd is. In het landhuis waren Duitse militairen van het opperkommando van het 88ste legerkorps werkzaam, die de onderduikers zagen lopen. De SS pakte op 9 oktober 1944 de volgende 14 personen op, die bijna allemaal nog hetzelfde jaar in Duitse kampen als Neugamme overleden. De veertien waren:

Gijsbert Klok, Konijnenlaan 2a,; oud 32 jaar, overleden 10 nov.1944; Dirk van Leeuwen, Konijnenlaan 6, oud 25 jaar, overleden 19 nov. 1944; Henk van Leeuwen, Konijnenlaan 6, oud 26 jaar, overleden 16 dec. 1944; Jaap van Leeuwen, Konijnenlaan 6, oud 30 jaar, de enige overlevende; Jan van Ek, Konijnenlaan 6a, oud 21 jaar, overleden 16 dec. 1944; Johan van Dijk, Konijnenlaan 8a, oud 17 jaar, overleden 15 dec. 1944; Henk Verkuil, Konijnenlaan 12, oud 19 jaar, overleden 25 nov. 1944; Henk Doornenkamp, Hazenlaan. oud 27 jaar, overleden 11 nov. 1944; Willem van Kooten, Hazenlaan, oud 31 jaar, overleden 19 nov. 1944; Jan van Kooten, 2^de Brandenburgerweg, oud 28 jaar, overleden 9 nov. 1944; Lucas Bomhof, Looijdijk 44, oud 39 jaar, overleden 8 nov. 1944; Antonius de Zwart, Waterweg 54, oud 38 jaar, overleden 29 nov. 1944;  F.R.W.M. Lazerom, Waterweg 198, oud 29 jaar, overlijdensdatum onbekend.

AD

U bevindt zich op de rondleiding over de bevrijding. Voor het vervolg klik HIER.

 

Literatuur:

J.C. Brugman, 9 oktober 1944 een rampdag voor onze gemeente, in: De Biltse Grift jg. 13/3 (2004) 90-95.