Zij was een strijder voor beter kleuteronderwijs, werd lid van de Tweede Kamer en was de eerste vrouwelijke gedeputeerde in de provincie Utrecht. In 1971 moest Uke Tellegen terugtreden door de affaire Dennendal. Zij woonde geruime tijd in Bilthoven. Foto: Uke Tellegen-Veldstra in 1968 (Wikipedia).
Zij was een Friezin uit Akkrum. Uilkjen Veldstra werd in 1910 geboren als dochter van een fabrieksarbeider die politiek actief was in de SDAP, de socialistische partij van die tijd, waarbij zij zich later zou aansluiten. Men noemde haar Uke. In Utrecht werd ze opgeleid tot onderwijzeres. Zij trouwde in 1935 met Albertus (Beb) Tellegen, die zij had leren kennen bij de geheelonthoudersbeweging.
Uke zette zich in voor beter kleuteronderwijs en startte in 1942 een onderwijsinstituut om dat te bevorderen. Die instelling zou in 1955 fuseren met De Werkplaats, de bekende progressieve school in Bilthoven, waar Uke Tellegen ook ging werken.
Zij werd lid van de gemeenteraad van Maarssen en van Provinciale Staten van Utrecht. In 1956 werd zij namens de Partij van de Arbeid gekozen in de Tweede Kamer, maar daar voelde zij zich niet thuis vanwege het gebrek aan daadkracht. Liever werd zij in 1962 gedeputeerde in het provinciebestuur van Utrecht waarbij zij de eerste vrouw was die deze functie bekleedde. Daar had zij in haar portefeuille onder meer volksgezondheid, maatschappelijk werk en cultuur. Zij verhuisde datzelfde jaar naar Julianalaan 111 in Bilthoven.
Dennendal
Bijna tien jaar later speelde de kwestie Dennendal. Het was een periode die men wel ‘de jaren zestig ‘ noemt. In de Willem Arntsz Stichting in Den Dolder experimenteerde de directeur Carel Muller met alternatieve vormen van psychiatrische zorg voor zwakzinnigen. Met zijn poging tot cultuuromslag sloot hij aan bij anarchistische stromingen van kunstenaars en studenten in Amsterdam. De experimenten leken uit de hand leken te lopen door drugsgebruik en vrije seks en in de nacht van 13 juli brak er een brand uit waarbij zes bewoners het leven lieten.
De Telegraaf nam Uke Tellegen op de korrel, die als gedeputeerde en bestuurslid bij de Willem Arntsz Stichting betrokken was. Door de commotie was zij gedwongen af te treden. ‘Om gezondheidsredenen heeft mevrouw Tellegen al haar officiële functies neergelegd,’ schreef Trouw. Zij toonde zich gekwetst: ‘Dat er bij bepaalde mensen onrust bestond over de gang van zaken op Dennendal kan ik begrijpen. Wanneer wij rustig de tijd hadden gehad, hadden wij deze moeilijkheden met elkaar kunnen oplossen. Maar de verontruste mensen hebben hun heil gezocht in een andere methode. Zij hebben allerlei niet ter zaken doende, en zelfs vaak leugenachtige argumenten in de strijd gegooid. Dat is natuurlijk nooit een manier om een conflict op te lossen.’
Uke Tellegen overleed in 1990 in een seniorenflat in Bilthoven.
DAB
U bevindt u op de Rondleiding over Bijzondere Vrouwen. Voor het vervolg klik HIER.
Literatuur:
Rovers, F., Veldstra, Uilkjen (1910-1991), in: Digitaal Vrouwenlexicon van het Huygens Instituut.
Wikipedia, Uke Tellegen-Veldstra.
Interview in Trouw 15 december 1971.