Op 6 januari 1836 schreef Lambertus J. van Voorst een bijzonder en belangrijk briefje aan de Maartensdijkse kerkeraad. Van Voorsts episteltje zou uitlopen op de geloofsvervolging die een reactie was op het houden van particuliere religieuze bijeenkomsten in het dorp. [Regionaal Historisch Centrum, toegang 0978, Hervormde gemeente Maartensdijk, 1670-1965, nr. 6 (ingekomen stukken, 1811-1965).]
Met dit briefje stapten Van Voorst en zijn gezin uit de Hervormde Kerk. Die kerk was door het Algemeen Reglement van die kerk vanaf 1816 feitelijk een staatskerk. De synode van de Hervormde Kerk kreeg door dit reglement veel macht ten koste van de plaatselijke gemeenten. Die synode werd voor de eerste keer door koning Willem I en daarna door de provinciale kerkvergaderingen gekozen. Deze kerkregering was hiërarchisch, ambtelijk en zoals men zei ‘dominocratisch’.
Het uittreden van Van Voorst c.s. had daarmee te maken, want rechtzinnige gelovigen (waarvan Van Voorst er zeker één was) stoorden zich aan het Algemeen Reglement en het beleid van de synode, zaken die leidden tot de acceptatie van vrijzinnige of liberale opvattingen in de Hervormde Kerk.
De beweging tegen deze opvattingen trad uitdrukkelijk naar buiten door de zogenaamde Afscheiding van 1834. De afgescheidenen, onder leiding van de predikanten De Cock en Scholten beschouwden zich als de ware voortzetters van de orthodoxe gereformeerde kerk van Nederland uit vroeger eeuwen. Doordat zij en hun aanhang echter als kerkgenootschap niet officieel erkend werden – de naam gereformeerd werd hen niet gegund – bevonden zij zich in een moeilijke positie. De overheid dwong hen op grond van een wet van Napoleon tot het aanvragen van goedkeuring voor samenkomsten van meer dan twintig personen. Die werd doorgaans niet gegeven. De afgescheidenen kwamen daarom buiten de openbaarheid bijeen in boerderijen en particuliere woningen. Tegen deze bijeenkomsten trad de overheid hard op, door samenkomsten van afgescheidenen te verstoren en inkwartieringen bij hen te doen plaatsvinden. Ook in Maartensdijk, klik daarvoor HIER. Voor meer informatie over de bijeenkomsten in de boerderij van Van Voorst klik men HIER. Voor de geschiedenis van de (christelijke) gereformeerden in Maartensdijk klik men HIER.
AD