Voor de bezoekers met een meer wetenschappelijke belangstelling hebben we een bijzondere digitale excursie over de wederwaardigheden van de laatste Westbroeks pastoor, Hendrick  Van Haestrecht.  Dit uitstapje is 13 posts lang. Afbeelding: anonieme spotprent 1572-1573: De vossen (katholieke geestelijken) maken zich zorgen nu de ganzen aan het winnen zijn. (Rijksmuseum Amsterdam RP-P-1883-A-7063)

In de zestiende eeuw maakten de zeven noordelijke gewesten van de zeventien Nederlanden zich los van de Habsburgse vorsten. De Staten van Utrecht verboden op 26 augustus 1581 de uitoefening van de rooms-katholieke godsdienst. Volgens  het doopregister van de  Westbroekse kerk zou echter al in 1577 Johannes Mattheus al in 1577 als predikant opgetreden zijn.  In de jaren 1590-1597  komen we een zekere Petrus Damisz. als  dominee van de Westbroekse kerk tegen. Ex-pastoor Hendrick bleef intussen bij diens aantreden nog steeds als geestelijke in het dorp actief.

Met de komst van de reformatie waren de Westbroekers en hun  predikant niet meteen bekeerd tot het protestantisme, integendeel.  Velen hingen nog aan de kerkelijke riten en gebruiken die ze van hun jeugd af gewend waren. Het is dan ook niet verwonderlijk dat Van Haestrecht nog jarenlang steun in het dorp ondervond en aanhang had. Zo bleef hij kinderen van katholieke ouders dopen. Pas in 1593 droeg hij papieren met betrekking tot het grondbezit van de kerk over aan de kerkmeesters van Westbroek.  Bij de visitatie van datzelfde jaar bleek ook dat de inrichting van de kerk  gedeeltelijk nog katholiek was: er stonden nog altaren en de muurschilderingen van katholieke heiligen waren nog niet overgeschilderd, terwijl die al in 1581 verboden waren.

Hendrick van Haestrecht probeerde na 1581 jarenlang zijn inkomsten als katholieke geestelijke uit de goederen van de Westbroekse kerk te behouden, maar uiteindelijk hij moest naar andere middelen zoeken om in zijn levensonderhoud te voorzien. Op zijn wederwaardigheden gaan we nader in met de volgende reeks bijdragen, een bijzonder uitstapje dat het einde van deze digitale rondleiding vormt. In deze posts zien we hoe de overgang van katholicisme naar protestantisme in Westbroek, net als in andere samenlevingen op het platteland, geleidelijk en zonder heldere afbakening plaatsvond.

DAB