Hoe reageerde men in De Bilt op het agressieve optreden van de Duitse Rijkskanselier in de internationale politiek? Het commentaar van De Biltsche Courant gaf weer wat velen in De Bilt dachten. Foto: Met deze korte brief stapte Duitsland op 19 oktober 1933 uit de Volkenbond. De forse hanenpoten die de handtekening vormen, zijn niet van de Leider van Duitsland zelf maar van Konstantin Freiherr von Neurath, de Duitse minister van Buitenlandse Zaken die in de Tweede Wereldoorlog ook Obergruppenführer in de SS zou zijn.
Aanvankelijk mocht Duitsland niet lid worden van de Volkenbond omdat het de Eerste Wereldoorlog was begonnen. Ruim acht maanden nadat Hitler rijkskanselier was geworden, stapte hij echter weer uit de bond omdat hij zijn land weer groot wilde maken. “Heute gehört uns Deutschland, morgen die ganze Welt!” Het was ook een opmaat naar bewapening van het land.
De Biltsche Courant noemde het een donderslag bij heldere hemel en schreef: ‘Beangstigde menschen huiverden reeds bij de gedachte dat er nu wel binnen enkele dagen of uren een oorlog zou los barsten, met al de weeën die zoo’n catastrophe vergezellen. Zoo tragisch moet men deze aangelegenheid niet opvatten. Het hangt niet van één, doch van een geheel complex van omstandigheden af, wat er nu gaat gebeuren.’
De krant meende dat het nog goed zou kunnen komen als Hitler de verkiezingen zou verliezen. ‘Mocht het waar zijn dat op 12 Nov. a.s. de Duitschers alleen op Nat.-Soc. zullen mogen stemmen, dan zullen millioenen hun stembiljet blanco in de bus doen. De regeering van Hitier bewijst dan echter voor ’t forum der wereld, dat ’t Duitsche volk, dat hij zoogenaamd uit de vernedering heeft willen
opheffen en vrij make,n geknecht is zooals men in geen land ter wereld waar men verkiezingen uitschrijft, een volk heeft geketend.’
Het uittreden uit de Volkenbond kon worden beschouwd als een waarschuwing zodat men het tij nog kon keren: ‘Het is niet onmogelijk dat het barsten van deze bom een zuiveringsproces inluidt. Het is vaker voorgekomen in de wereldgeschiedenis, dat er iets ernstigs moest plaats grijpen om de regeerders en volkeren wakker te schudden voor hetgene komende was.’
Dat zou echter ijdele hoop zijn.
DAB
Literatuur:
De Biltsche Courant 20 oktober 1933