Afgebeeld is een foto van december 1947 van Harry Sagers van een oefening van het Indisch Instructiebataljon in Bilthoven (Foto Nationaal Archief Den Haag). De exacte locatie in Bilthoven is niet bekend.
Op 17 augustus 1945 vaardigden de Indonesche leiders Soekarno en Hatta een proclamatie uit waarbij de Republiek Indonesia werd uitgeroepen. In de jaren die volgden, voltrok zich de Indonesische bevrijdingsoorlog. In Nederland was men na de overwinning op Japan geschokt door de onverwachte gebeurtenissen in de kolonie. Voor de meeste Nederlanders gold nog steeds ‘Indië verloren, rampspoed geboren’. In november 1946 werd het Akkoord van Linggadjati gesloten, waarbij werd afgesproken een Nederlands-Indonesische Unie op te richten. Zowel in Nederland als in Indonesië werd eindeloos getwist over de juiste uitleg van het akkoord.
In 1947 besloot de Nederlandse regering militair in te grijpen. Op 21 juli begon ‘Operatie Product’, ook wel de eerste politionele actie genoemd. Nederland beschouwde de operatie als gewoon politieoptreden om rust en orde te handhaven, terwijl in werkelijkheid sprake was van een onvervalste oorlog. De militaire operatie was onderwerp van gesprek in de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties. Onder druk van de Verenigde Staten werden nieuwe onderhandelingen met de republiek geopend.
De foto stamt uit deze periode, maar maakt duidelijk dat men gereed bleef om weer in te grijpen. Nederland bleef vasthouden aan een federatieve staatsvorm, waarvoor de meeste Indonesische leiders weinig voelden. De Nederlandse strijdmacht was ondertussen aangegroeid tot 160.000 man. Op 19 december 1948 startte de tweede politionele actie (‘Operatie Kraai’), die de republiek vrijwel wegvaagde. Nederland haalde zich de woede van de Verenigde Naties op de hals. De VS dreigden hun economisch hulpprogramma, de Marshallhulp, stop te zetten. In augustus 1949 begon in Den Haag een Ronde Tafel Conferentie die een unie tussen het Koninkrijk der Nederlanden en de Republiek der Verenigde Staten van Indonesië als resultaat had. Het Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger (KNIL), waartoe het instructiebataljon behoorde, werd in 1950 opgeheven.
AD
