Afbeelding: Rapport Provincie Utrecht uit 1985 met daarin adviezen voor ruimtelijke herindeling en gescheiden locaties voor landbouw en natuurontwikkeling.

In 2023 staat in het Noorderpark, het grootste natuurmonument van de gemeente, het functioneren van de aanwezige veehouderijbedrijven opnieuw ter discussie. Reden is, dat bijna veertig jaar na het advies van de Landinrichtingscommissie in 1985 voor herindeling en noodzakelijke ruilverkaveling, er nieuwe productieproblemen zijn ontstaan, veroorzaakt door de zogenoemde stikstofdepositie. Want de melkveehouderij-bedrijven zouden landelijk en ook in het Noorderpark, teveel schade aan de natuur veroorzaken. Een deel van het Noorderpark is bovendien een zogenoemd Natura2000-gebied waar strenge Europese milieunormen gelden.

Meer informatie

Vóór de ruilverkavelingen van de jaren 1990 was het ook al passen en meten voor de melkveehouders in het veenweidegebied van Westbroek en Maartensdijk. Toen lag de oorzaak van de problemen in de enorme lange kavels langs de afwateringssloten en de zogeheten weteringen. Die waren op hun beurt weer het gevolg van de ontginningswerken van eeuwen geleden. Zodat eeuwenlang geboerd moest worden op verschillende, parallel gelegen kavels, die elk heel langgerekt waren. De neven Richard en Ben Huiden uit Maartensdijk zijn daar ieder op eigen wijze mee omgegaan.

Ik had een kavel van 42 hectare in totaal , uitgestrekt over 15 kilometer, vertelt Richard Huiden vanuit zijn burgerwoning in Zeewolde, Flevoland. Helemaal niet praktisch dus voor een veehouder die tweemaal daags moet melken en het jongvee moet controleren. Begin jaren tachtig benaderde Huiden de overheid met het verzoek tot uitkoop, zodat hij het bedrijf kon verplaatsen naar een nieuwe locatie in de Zuidelijke IJsselmeerpolder. Zijn 70 koeien verhuisden mee naar Zeewolde en het aantal werd flink uitgebreid. Het veehouderijbedrijf in Zeewolde is inmiddels overgegaan op zijn dochter en schoonzoon.

Vierkante kavel 

Neef en voormalig buurman Ben Huiden werkt op de oorspronkelijke klassieke familieboerderij. De ruimtelijke herinrichting van het agrarische gebied heeft voor hem gunstig uitgepakt. Hij kan nu beschikken over een vierkante kavel achter de boerderij van 40 hectare. Daarin is ook het voormalige perceel van Richard Huiden in meegenomen.

Ben Huiden vertelt:  Indertijd waren er verschillende boeren die wel hadden overwogen om zich door de Commissie Landinrichting te laten uitkopen, maar het uiteindelijk niet deden. De ruilverkaveling en landinrichting had wel tot gevolg dat boerderijen binnen het gebied werden verplaatst. 

 

Uit het Ontwerpplan Noorderpark, Nota Landinrichting en Beheer Landbouwgronden  Noorderpark (1995) Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij.

 

Bodemkwaliteit geschikt? 

De vraag is, of in de ruilverkaveling de bodemkwaliteit voldoende geborgd was. De Landinrichtingsnota schrijft: kavelaanvaardingswerken om de uitruilbaarheid te vergroten. Om die reden werd er volgens Huiden: getaxeerd en op iedere 50 meter een grondboring verricht. Er is een aantal sloten dichtgereden.

Huiden begrijpt heel goed dat de taxatiewaarde ertoe deed: In de Gagelpolder was de grond bijvoorbeeld schraal en voor een boer niet aantrekkelijk. Uit de Bethunepolder, (nu Natura2000 gebied red.), is een aantal boeren verplaatst. 

 

Afbeelding: Boerenbedrijven verplaatst. Uit het Ontwerpplan Noorderpark, Nota Landinrichting en Beheer Landbouwgronden Noorderpark (1995) Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij.

 

Nog altijd betalen

Ben Huiden:  Wist je dat de familie Huiden al sinds de tijden van Keizer Karel V een boerenbedrijf heeft in dit gebied? Mijn vader is op deze boerderij gebleven omdat hij het bedrijf aan mij wilde overdoen. Voor mij is dat goed geweest. Zelf heb ik in 1977  mijn ouders op de boerderij opgevolgd. Ik ben op mijn beurt weer in maatschap met mijn eigen zoon, die elk moment het bedrijf kan overnemen.

Wat hij nog kwijt wil is het volgende: Het project Ruimtelijke Ordening van het Noorderpark is al in 2013 afgerond, maar ik moet vanaf 2015, 26 jaar lang per hectare zes procent ruilverkavelingsrente betalen. 

 

VC

 

Met dank aan Richard Huiden, Ben Huiden en hun echtgenotes.

 

 

Voor meer informatie:

De Canon van Maartensdijk besteedt aandacht aan het Noorderparkproject dat betrekking had op de Biltse kernen Westbroek, Achttienhoven en Maartensdijk en in de gemeente Stichtse Vecht op de kernen Tienhoven en Oud-Maarsseveen. De informatie is hier

Wat vonden Westbroekse betrokkenen van het Noorderparkproject? Lees hier de gesprekken die voormalig redacteur Frank Klok van het magazine St. Maerten met hen had.

De verplaatste melkveehouders hebben nu hun bedrijf op korte afstand van het Europese Natura2000 gebied. Leven met de natuur is voor hen dagelijkse praktijk. Een van hen is Wout Lam in Westbroek die recent werd geïnterviewed door de Vogelbescherming. Lees het hier.

Ruilverkavelingswet: lees het hier

 

 

 

Afbeelding: Voormalige boerderijwoning begin jaren ’80 voor de bedrijfsverplaatsing naar Zeewolde (foto: familie Richard Huiden). Het huis heeft nu geen agrarische functie meer.