Afgebeeld is een incident tijdens de vergadering van de Noodraad van de Boerenpartij in hotel Maartenshof te Hollandsche Rading. (In dit hotel was tot voor kort – 2020 – restaurant Memories of China gevestigd). (Foto Nationaal Archief Den Haag, fotocollectie Anefo. Reportage / Serie: Vergadering van de Noodraad te Hollandsche Rading.)
Het Nieuwsblad van het Noorden schreef op 25 oktober 1966: ‘Een Poolse landdag naar de oude betekenis van deze uitdrukking, daar is de vergadering op uitgelopen, die de Noodraad van de Boerenpartij gisteravond in Hollandsche Rading had belegd. Om half elf is die vergadering uiteengespat.’ Men ziet op de foto hoe voorzitter Fred Schregardus A.W.H. Verkuil het woord tracht te ontnemen.
Oprichter van de Boerenpartij was Hendrik ‘Boer’ Koekoek. Hij verzette zich tegen de bemoeienis van de overheid met de landbouw, onder andere door het Landbouwschap. Zijn partij behaalde in 1963 drie zetels. Een belangrijke aanleiding hiervoor was een boerenopstand in het Drentse Hollandscheveld, waar de politie met geweld enkele boerderijen ontruimde. Het betrof boeren die heffingen van het Landbouwschap niet hadden willen betalen.
De Boerenpartij werd in de loop van zijn bestaan een protestpartij waartoe ook stadsbewoners zich aangetrokken voelden. Deze hadden veelal onvrede over maatschappelijke veranderingen en ervoeren een kloof tussen de gevestigde politieke partijen en de bevolking. Bij de Provinciale Statenverkiezingen van maart 1966 boekte Koekoek groot succes en behaalde met zijn partij 44 zetels, wat weer leidde tot drie zetels in de Eerste Kamer. Bij de gemeenteraadsverkiezingen twee maanden later kwam de partij in de gemeenteraden van een aantal grote steden. Onder de vele nieuwgekozen volksvertegenwoordigers bevonden zich lieden met een besmet oorlogsverleden. De partij werd hierdoor gecompromitteerd. Er volgden talloze interne conflicten. Het leidde tot de afsplitsing die de naam Noodraad kreeg. In het Algemeen Handelsblad van 25 oktober viel te lezen:
‘Boerenpartij en Noodraad voorgoed gescheiden (Van een onzer verslaggevers. Hollandsche Rading, 25 okt.) De al wekenlang dreigende scheuring tussen de Boerenpartij en de Noodraad is thans definitief. Gisteravond hebben negentien gemeenteraadsfracties van de Boerenpartij (o.a. van Enschede, Breda, Utrecht, Hilversum, Haarlem, Leiden en Gouda) zich tijdens een door de Noodraad in hotel Maartenshof te Hollandsche Rading belegd congres bij acclamatie achter de Noodraad geschaard. De definitieve breuk heeft tot gevolg, dat de Noodraad als een onafhankelijke partij aan de (eventueel vervroegde) Kamerverkiezingen zal gaan deelnemen. Ook twintig andere gemeenteraadsfracties hebben door middel van schriftelijke adhesiebetuigingen de Noodraad laten weten, dat zij hun vertrouwen In de heer Koekoek c.s. hebben opgezegd.’
Bij de Tweede Kamerverkiezingen van 1967 haalde de Noodraad de kiesdeler niet. Koekoeks Boerenpartij kreeg wel zeven zetels. Tenslotte viel het doek in 1981 en kwam door interne conflicten en verdere afsplitsingen ook aan Koekoeks beweging een eind.
AD
