In augustus 1869 veranderden De Bilt en de omliggende bossen en heidevelden in een groot legerkamp en oefenterrein voor complete legers. Foto: Getuigschrift behorende bij de eerste prijs – een zilveren medaille – van de Tweede Nationale Scherpschutterswedstrijd van 1869 in De Bilt, georganiseerd door de Nederlandsche Weerbaarheidsbond en gewonnen door de schutterij te Utrecht. (Utrechts archief. Catalogusnummer. 29148.)
In 1827 werd op initiatief van Koning Willem I naast het staande leger een wettelijke regeling voor de schutterij ingevoerd. De schutterijen moesten in tijden van nood het leger bijstaan. De schutters hadden een diensttijd van zeven jaar, maar oefenden jaarlijks niet meer dan 32 uur. Per honderd inwoners moesten gemeenten twee ‘vrijwilligers’ leveren. In 1907 werden de schutterijen opgeheven.
Tussen 1860 en 1870 maakte de dreiging vanuit Frankrijk plaats voor die vanuit Duitsland. De forten van de Nieuwe Hollandse Waterlinie werden versterkt en er werden extra forten gebouwd. Scherpschutters verenigden zich in zogenaamde weerbaarheidsverenigingen, overkoepeld door de Nederlandsche Weerbaarheidsbond.
In augustus 1869 arriveerden vele duizenden schutters en scherpschutters op het kort daarvoor gebouwde Station De Bilt, waar tegenwoordig station Bilthoven ligt. Het station werd later ook gebruikt voor de aanvoer van mensen voor grootschalige bijeenkomsten, bijvoorbeeld in 1871. De scherpschutters namen deel aan de Nationale Weerbaarheidswedstrijd van dat jaar, waarvoor schietwedstrijden gehouden werden. Ze trokken naar een heideveld dicht bij het station waar een gigantisch kamp was ingericht.
Op 16 augustus arriveerde de kroonprins bij het kamp, de dag daarop gevolgd door koning Willem III. Een complete legermacht vanuit het kamp van Zeist en Soest bond op 17 augustus 1869 de strijd aan met troepen in De Bilt. Jagtlust werd bezet en de kanonnen van de forten Blauwkapel, Vossegat en De Bilt lieten zich tientallen malen horen. Voor meer informatie en de bronnen daarvoor: bronnen voor De Bilt één groot legerkamp – 1869.
AD
U bevindt u op de Rondleiding over de Hollandse Waterlinie. Voor het vervolg klik HIER.
