In 2008 heeft de gemeente De Bilt tevergeefs geprobeerd, een bunker op te blazen op de plaats waar nu bedrijventerrein Larenstein ligt. Toen dat mislukt was, heeft men de bunker verwerkt in het gebouw waar Vakgarage De Bilt zich vestigde. Hierboven en onderaan: de bunker kort na de poging tot vernietiging in 2008. (Foto’s Vakgarage De Bilt.)
Na de Tweede Wereldoorlog bouwde men de verdediging van ons land en van de NAVO opnieuw op met het oog op de dreiging van de Sovjetunie en het Warschaupact. In 1954 nam Defensie aan de rand van De Bilt een bunker in gebruik als operatiecentrum voor de luchtverdediging. Het MOB (Militair Opslag Bedrijf) in De Bilt heette officieel Groenekan Oost en werd later wel Larenstein genoemd. Aan de hand van binnenkomende informatie kon men hier op een planningstafel een beeld vormen van de vliegbewegingen in het Nederlandse luchtruim. Later kreeg de bunker een functie in de communicatie van de Koninklijke Landmacht. Berichten die binnenkwamen via de telex en de telegraaf, werden hier doorgegeven aan de computers van het leger.
De bunker had een oppervlakte van 28 x 36 meter en bestond uit twee verdiepingen. De muren waren gemiddeld drie meter dik. De wanden van de bunker waren met koperen platen beschermd. Tussen 1977 en 1984 werd het complex grondig gerenoveerd. Er werkten 48 medewerkers in een drieploegensysteem.
Toen na de val van de Sovjetunie in 1991 de Koude Oorlog voorbij was, had men voor de landsverdediging minder behoefte aan zo’n bunker. De grond en het gebouw kwamen in handen van de gemeente De Bilt, die het gebied wilde gebruiken voor een bedrijventerrein. De gemeenteraad had namelijk in deze tijd de wens geformuleerd dat alle milieuschadelijke bedrijven naar een locatie buiten de bebouwde kom moesten worden verplaatst.
Pas na de eeuwwisseling werd onder verantwoordelijkheid van wethouder Arie Jan Ditewig de inrichting van het bedrijventerrein ter hand genomen. De raad vond dat de bunker moest worden opgeblazen en het college gaf hiervoor de opdracht. Op 7 juli 2008 werd geprobeerd, het bouwsel door implosie te vernietigen, maar men had te weinig rekening gehouden met de kracht van het uitgeharde beton. Bovendien regende het, zodat de vuurleidingen nat werden. Het resultaat was dat bij de ontploffing van de springstof de bunker grotendeels ongedeerd bleef. Wel kwamen brokken beton terecht in de nabijgelegen woonwijk.
De stichting Menno van Coehoorn verzocht om de bunker als cultuurhistorisch monument te bewaren, maar kon daarvoor niet de financiële middelen vinden. Ingenieursbureau Tauw adviseerde om opnieuw explosieven te gebruiken, maar de bewoners van de nabijgelegen woonwijk protesteerden daar heftig tegen.
Op 29 oktober 2009 besloot de meerderheid van de gemeenteraad de bunker af te dekken en te verwerken in het bedrijvenpark. Het beton werd ingepakt in een metalen laag en afgepleisterd. Garagebedrijf De Bilt werd bereid gevonden, zijn nieuwe gebouw om de bunker heen te bouwen. Het autobedrijf vestigde zich in 2014 op Larenstein. Op het dak van de bunker worden nu auto’s geparkeerd.
DAB
Literatuur:
R.H. Rijntalder, Voormalige Koudeoorlogbunker Larenstein in Bilthoven, in: De Biltse Grift sept. 2016.
L van der Weel, De Koude Oorlogsbunker in Bilthoven, in: Intercom 2010-1.
Vraaggesprek met A.J. Ditewig.
Rondleiding in Vakgarage De Bilt.
