Hoewel de Staten van Utrecht al kort na de afloop van het Twaalfjarig Bestand besloten om de Biltse Grift aan te leggen, duurde het tientallen jaren voordat het beheer goed geregeld was. Afbeelding: de stad Utrecht met op de voorgrond bedrijvigheid langs de Biltsche Grift, door Herman Saftleven uit 1664 (Het Utrechts Archief).
In 1626 stelden de Staten van Utrecht een commissie in die de mogelijkheden van een vaart van Utrecht naar Zeist zou onderzoeken en verder moest vaststellen welke grond daarvoor nodig was. Het doel was de afwatering van de gronden ten zuiden van de Steenstraat te verbeteren en het verkeer naar Zeist te bevorderen. Pas in 1637 kwam er een nieuwe commissie om het plan uit te voeren.
Het beginpunt was de Utrechtse buitengracht, waarvan de nieuwe Grift bij de Plompetoren zou aftakken. Het geplande eindpunt was de Stoetwegense Dijk in Zeist. Met het oog op het hoogteverschil zouden er op twee punten schutsluizen worden aangelegd: een bij Sandwijck in De Bilt en een aan de Koppel bij Zeist. Een al bestaand stuk wetering langs de Biltse Steenstraat werd in de Grift opgenomen. Langs de nieuwe vaart legde men een jaagpad aan voor trekschuiten.
Voor de aanleg was veel geld nodig. De commissie ontving f. 12.000 van de Staten en zou f. 8.000 krijgen uit de goederen van het voormalige klooster Oostbroek. Verder sloot men een lening af van f. 22.000 die zou worden afbetaald uit de bijdragen van de grondeigenaren die baat hadden bij de aanleg. In 1638 begon men te graven. Zoals bij de aanleg van infrastructurele werken niet ongebruikelijk is, kostte het werk meer tijd en geld dan men begroot had en in 1643 moesten de Staten bijspringen. Ook na 1650 moest de watergraaf tienduizenden guldens lenen.
In 1668 vaardigden de Staten een ordonnantie uit om voor de toekomst goed beheer en goede financiering te regelen. Het toezicht kwam in handen van een waterschap met vijf heemraden en een watergraaf en men stelde een schouwreglement vast om dichtslibben te voorkomen. Er zouden nog vele maatregel volgen.
DAB
Literatuur:
H. de Groot, Barensweeën van ‘de Biltse Grift’, in: De Biltse Grift, september 1997.
J.W.H. Meijer, Kleine historie van De Bilt en Bilthoven, Bunnik 1995.
J. van de Water, Groot Placaatboek vervattende alle de placaten, ordonnantien en edicten, der edele mogende heeren Staten ’s lands van Utrecht, deel 2 Utrecht 1729 p. 243 – 246.