De kabouterboom is een grote beeldbepalende beuk (Fagus sylvatica) langs de Visserssteeg op het landgoed Houdringe. De tot de verbeelding sprekende vrijstaande boom heeft een stamomtrek van 4.49 meter op 130 cm hoogte en een geschatte hoogte van 20 meter.
Al generaties lang is de kabouterboom een begrip, zowel bij kinderen, wandelaars en hondenliefhebbers die in de tegenover de boom gelegen weide een uitlaatplaats voor hun viervoeters hebben gevonden. Hij is een baken in een landschapspark dat het steeds moeilijker krijgt.
Het landgoed werd in 1954 door de toenmalige eigenaar, de familie Van Boetzelaer, verkocht aan het Utrechts Landschap. Het huis werd doorverkocht aan de N.V. Grontmij, die later werd overgenomen door Sweco. De aanleg van het in 1823/24 ingerichte park is waarschijnlijk uitgevoerd door de tuinarchitect Zocher sr. Van de vele eiken en beuken die in deze periode zijn aangeplant, zijn er nog verscheidene aanwezig, waaronder de kabouterboom.
De kabouterboom heeft vele gezichten: spierwit berijpt in de winter, kaal in de winter en het vroege voorjaar, lichtgroen van ontluikend jong blad in de lente, helder groen in de zomer tot bruin verkleurend groen en bruin in de nazomer en vroege herfst en geel in de latere herfst, en tenslotte een kaal takkenspel in de winter. Doordat de boom geheel vrijstaat, is al van verre te zien welk seizoen het is.
Volgens de boswachter van Het Utrechts Landschap, Joris Hellevoort, is de conditie van de boom zorgwekkend. Jaren van droogte en de daling van de grondwaterstand leidden tot een ‘klimatologische’ hongerdood en zonnebrand. Daarnaast eisen steeds fellere onweersbuien hun tol in de vorm van uitgewaaide takken. De ongeveer twee eeuwen oude sprookjesachtige boom is recent door een landschappelijk passend hekwerk omgeven ter voorkoming van teveel betreding van de directe omgeving van de boom.
Lopen we tenslotte verder over de Viserssteeg, dat nu een pad geworden is dat geflankeerd wordt door de resterende beuken van een twee eeuwen oude beukenlaan, dan bereiken we in de bocht van het pad de majestueuze eik van Houdringe. Het is de op een na grootste eik van de gemeente. Ook deze boom wordt omgeven door een beschermend hekwerk. Hij verkeert net als de kabouterboom in een laatste kwetsbare fase van zijn bestaan. De allergrootste eik is te vinden op landgoed Eyckenstein in Maartensdijk.
WK
Literatuur:
Requiem voor de beuk, in: De Vierklank, 28 augustus 2020.