De afbeelding toont de Aula van de particuliere begraafplaats Den en Rust te Bilthoven (foto Wim Krommenhoek). Op deze rustieke begraafplaats zijn veel personen van buiten de gemeente begraven, onder wie wetenschappers, schrijvers, musici, beeldend kunstenaars en politici. Opvallend op deze begraafplaats is de grote verscheidenheid aan grafmonumenten en de grote variatie in ontwerp en gebruikte materialen. Uniek is ook het grote aantal kunstwerken dat hier te vinden is.
In 1935 diende de heer F.B. Tap bij de gemeente een verzoek in om een particuliere begraafplaats op een terrein van 6 hectare te stichten. Al in het jaar daarop vond de officiële opening van de gebouwen plaats. In 1971 bouwde hij een nieuw bakstenen pand, waarin beneden een condoleancekamer was opgenomen. Nadat de plannen hiervoor langdurig waren tegengewerkt door de buurtbewoners, nam men in 1992 een crematorium in gebruik. In 2013 werd het familiebedrijf Tap Uitvaartzorg overgenomen door coöperatie DELA waarbij alle werknemers hun baan behielden. Ook legde men in overleg met het Utrechts Landschap een natuurbegraafplaats aan in een bosgebied dat aan de begraafplaats grensde.
Opvallend op deze begraafplaats is het relatief grote aantal graven van nationaal en internationaal bekende personen. Een aantal voorbeelden moge dit illustreren.
Twee schrijfsters die hier hun laatste rustplaats hebben gevonden zijn Ina Boudier Bakker (1875-1966), het meest bekend van haar familieroman De Klop op de Deur uit 1930, die in 1970 nog voor de televisie bewerkt is, en Clare Lennart (1899-1972, pseudoniem van Clara Helena Klaver), die naast het schrijven van romans veel literair vertaalwerk verzorgde. Van de journalisten moeten worden genoemd W.J. (Boebie) Brugsma (1922-1997), de tv presentator met zijn donkerbruine stem, en Willem Oltmans (1925-2004), bekend vanwege zijn jarenlange vete met Joseph Luns over de kwestie Nieuw Guinea en de rechtszaak die hij aanspande tegen de staat. De schrijver en dramaturg Eduard Veterman (1901-1946) kwam onder verdachte omstandigheden bij een verkeersongeluk om het leven. Het manuscript van zijn boek waarin hij hoge politieke kopstukken in een ander oorlogsdaglicht wilde stellen, bleek verdwenen.
Van de beeldend kunstenaars kan Piet Pijn (1926-2002) genoemd worden. Hij was de aartsvader van de noordelijke realisten, de figuratieve stroming waardoor Minerva in Groningen, bekend is geworden.
Van de toonkunstenaars bevindt zich hier het graf van Julius Röntgen (1881-1951), violist en leider van het Röntgentrio, en zoon van zijn gelijknamige vader. De pianisten Rian de Waal (1958-2011) en Wolfgang Wijdeveld (1910-1985) hebben hier eveneens hun graf. De Waal was de eerste Nederlandse pianist die de finale bereikte van het prestigieuze Koningin Elizabeth Concours in Brussel. Wijdeveld schreef vooral kamermuziek en was bekend om zijn vele schoolconcerten en lezingen.
Rogier van Otterlo en Rudolf Karsemeyer schreven beiden filmmuziek, van Otterloo bij succesvolle Nederlandse films als Turks fruit en Soldaat van Oranje, Karsemeyer bij non-fictie films en het Polygoon journaal. Tenslotte, als vertegenwoordiger van het lichtere genre, kan Carel Alberts (1927-2006) genoemd worden. Hij was lid van het Cocktail Trio dat in de jaren ’60 zeer populair was en veel optrad in diverse radioprogramma’s.
Ook wetenschappers zijn op Den en Rust rijkelijk vertegenwoordigd. David de Wied (1925-2004), kreeg internationale bekendheid als baanbrekend onderzoeker op het gebied van hersenen en gedrag. In de jaren ’70 leidde dat tot het omstreden idee van de “leerpil”. In 2011 werd het nieuwe gebouw van de faculteit Bètawetenschappen in de Uithof naar hem vernoemd. Kees Trimbos (1920-1988) verwierf in de jaren ’60 landelijke bekendheid met zijn vooruitstrevende radiorubriek Gehuwd en Ongehuwd, waarin seksuele voorlichting en opvoeding centraal stonden. In de jaren ’70 was hij een van de antipsychiaters en directeur van het instituut dat later zijn naam zou dragen.
Henk Verbiest (1909-1997) beschreef als neurochirurg een methode om aangeboren wervelkanaalafwijkingen te meten, een aandoening die internationaal naar hem het “syndroom van Verbiest” is genoemd. Van geheel andere aard was het werk van Gilles Quispel (1916-2006), theoloog en gnosisonderzoeker en autoriteit op het gebied van de Naq Hammadi geschriften. Daarnaast rusten op Den en Rust diverse politici waaronder de in 2014 vermoorde Els Borst (1932-2014). Zij was minister van Volksgezondheid en Sport van 1994 tot 2004 en werd in 2012 Minister van Staat. Haar belangrijkste politieke erfenis is het tot stand brengen geweest van de Euthanasiewet.
Uitgebreide informatie over bekenden Nederlanders die begraven zijn op Den en Rust, vindt u hier: BEKENDE NEDERLANDERS OP DEN EN RUST nw
WK
U bevindt zich op de rondleiding langs de begraafplaatsen. Voor het vervolg klik HIER.
Literatuur:
W. Krommenhoek: Kunstenaarsgraven in De Bilt-Bilthoven, in: Biltse Grift, juni 2011; Schrijvers- en journalistengraven in De Bilt-Bilthoven, in: Biltse Grift, september 2011; Graven en grafstenen in De Bilt-Bilthoven: begraafplaats Den en Rust, in: Biltse Grift, september 2014; Graven van bekende musici in Der Bilt-Bilthoven, in: Biltse Grift, september 2015; Graven van bekende wetenschappers in De Bilt-Bilthoven, in: Biltse Grift, juni 2017.