De strijd tussen de Utrechtse patriotten en stadhouder Willem V met de door hem te hulp geroepen Pruisische troepen bleef niet zonder gevolgen voor het dorp De Bilt. [Prent over de Pruisische inval in de Republiek, Johann Heinrich Ramberg, 1787, Rijksmuseum Amsterdam.]
Op 11 oktober 1787 werd besloten twee batterijen die door de Pruisische en prinselijke troepen waren aangelegd om vandaaruit Utrecht te bestoken, te slopen . Op 26 oktober lezen we dat er door ‘de militie van den staat’ (lees: stadhouderlijke troepen) twee bruggen waren kapotgemaakt, die gerepareerd moesten worden.
Daarna volgden in korte tijd een reeks inkwartieringen met grote hoeveelheden Pruisische en prinselijke troepen en hun paarden. Er werden in het jaar na de Pruisische invasie verspreid over verschillende periodes in totaal 786 militairen en 445 paarden in het dorp ondergebracht. De militairen bezetten op sommige dagen waarschijnlijk de helft van de beschikbare woonruimte en een groot gedeelte van de beschikbare stallingruimte. Het dorp telde 1.000 inwoners, die in nog geen 180 huizen woonden. De inwoners leden grote financiële schade: 2.900 gulden bleek niet vergoed te zijn, anderhalve ton euro nu. Voor de onderbouwing van deze cijfers klik men aan: De cijfers over De Bilt in 1787-1788.
Voor het voorgaande werd geen rekening gehouden met de kosten van vernielingen die in 1795 werden geclaimd. Klik daarvoor HIER.
Toelichting van het Rijksmuseum Amsterdam op de prent hierboven: ‘Hollandse patriotse schutters buitelen over de grond, smeken om genade en vluchten als een echte Pruisische huzaar verschijnt te paard met getrokken sabel. Ook de kikkers vallen en vluchten. Onderdeel van een groep van vier spotprenten op de patriotten ten tijde van de Pruisische inval in oktober 1787. De originele versie met Engelse opschriften uitgegeven in Londen. Zie ook de pendant en het bijbehorende paar spotprenten.’
Hieronder een pagina uit het register van het notulenboek van het Biltse bestuur van 1787. Men ziet de inkwartieringen.
AD
Bron: zie de bijlage ‘De cijfers over De Bilt in 1787-1788’.
Regionaal Historisch Centrum Vecht en Venen, toegang 0995 Gerecht Oostbroek en De Bilt, 1655-1810 (1811) 1. Resolutieboek van de vergaderingen van het Gerecht 1 (1766-1791).