De watertoren van Bilthoven is ontworpen door de Biltse Architect H.F. Mertens en is gebouwd in 1926-1927. Het ontwerp is gebaseerd op het werk uit 1912 van de Amsterdamse architect Michel de Klerk, één van de voormannen van de Amsterdamse School. Mertens heeft daarna nog watertorens ontworpen voor Soest, Stadskanaal en Oude Pekela. De Bilthovense watertoren werd – in baksteen – gebouwd in opdracht van de Utrechtsche Waterleiding Maatschappij.

Op een hoogte van 42 m zorgde een groot geklonken stalen waterreservoir van 300 m3 voor voldoende water en druk  voor drinkwater in de woningen en voor industriële toepassingen.

De entree vertoont duidelijke kenmerken van de Amsterdamse School. In 1971 bracht men aan de buitenkant een cementlaag aan met gebroken granietkorrels.

In 2006 heeft de eigenaar Vitens de watertoren teruggebracht in de oorspronkelijke staat en gerestaureerd. Tijdens de restauratie werden vele gaten in het metselwerk ontdekt, die naar verwachting het gevolg waren van beschietingen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Deze gaten zijn allemaal dichtgemaakt.

De watertoren is niet meer in gebruik en is sinds 2008 een gemeentelijk monument. Thans vindt de watervoorziening plaats via grote pompinstallaties, die voor voldoende druk en volume zorgen.

De afbeelding toont de toren in 1932 (Collectie RHC Vecht en Venen).

JJR