Afbeelding: Ongedateerde kaart die aangeeft waar de ‘patrouilles’ van de Wegenwacht tussen 1946 en 1951 actief werden. (Bron: Bedrijfsarchief ANWB)
De Wegenwacht, inmiddels niet meer weg te denken van de Nederlandse wegen, werd op 15 april 1946 officieel geopend op het Binnenhof in Den Haag. Op 17 april werd daadwerkelijk gestart met het berijden van de eerste wegen om gestrande automobilisten en motorrijders weer op weg te helpen. Als eerste was het westelijke deel van het land aan de beurt, daarna volgden het noorden, oosten en zuiden.
Aanvankelijk werden alleen de drukste delen van wegen bereden en dat gebeurde ook alleen overdag. Daarna werden de routes steeds verder uitgebreid en werd ook een avonddienst ingevoerd. Ook de Rijksweg 25 op het traject Utrecht naar Amersfoort, langs De Bilt werd vanaf 1946 door de wegenwachters bediend. Vanaf 1949 werd het traject tot Arnhem uitgebreid. De zogeheten patrouilles reden zowel solo op de motor als met zijspan.
Uiteindelijk is er een 24 uursservice gekomen tot in alle uithoeken van het land, maar de opbouw verliep om meerdere redenen geleidelijk. Eerst moest bekeken worden of de Wegenwacht in de praktijk werkte zoals bedacht was. Mogelijkheden tot oproep waren er nog niet, dus de pechgevallen werden tijdens de surveillance aangetroffen. Daarnaast was er nog schaarste aan materiaal. Verder betekende elke uitbreiding ook het werven en opleiden van wegenwachters en het daarop aanpassen van de technische voorzieningen en huisvesting langs de wegen, de zogeheten wegenwachtstations met centralisten. Vanaf dat moment kon met mobilofoons worden gewerkt.
Bouwvakvakantie
De zogeheten Bouwvakvakantie bestond vóór de oorlog al. Bouwvakkers hadden op grond van de toenmalige CAO recht op drie dagen vakantie. Na de oorlog in de wederopbouwtijd ontstond steeds meer gelegenheid tot vrije tijd en vakantiedagen. In de zomer van 1965 werd ‘de Bouwvak’ uitgebreid tot 15 dagen in de zomerperiode, wat overeenkomt met de huidige drie weken. De ANWB-wegenwacht toonde zich, vanaf dat moment, de redder in de nood voor gestrande vakantiegangers, zoals ze dat nu internationaal nog steeds is.
Afbeelding: Persbericht 14 juli 1965 van de ANWB- persdienst. (Bron: Bedrijfsarchief ANWB).
VC
Met dank aan: Leo van Luxemburg, senior-medewerker bedrijfsarchief ANWB
Bron:
Geschiedenis van de Bouwvakvakantie
Begin jaren ’60 kreeg de Wegenwacht ook in provincie Utrecht een uitvalsbasis langs de weg in de vorm van een Wegenwachtstation