In 1929 richtte de Nederlandse onderwijsvernieuwer Kees Boeke de Werkplaats Kindergemeenschap op. Deze school kwam voort uit zijn bezorgdheid dat er een revolutie of een nieuwe wereldoorlog zou uitbreken, maar ook uit nieuwe onderwijskundige ideeën. Afbeelding: het oude gebouw aan de Frans Halslaan (Foto DAB).
De school werd gehuisvest in een ontworpen bijzonder gebouw aan de Frans Halslaan in Bilthoven, dat door de architect Frants Röntgen werd ontworpen. Jonge mensen kregen een rol in alle zaken die met het reilen en zeilen op school te maken hadden, van onderhoud tot koken. Besluiten werden genomen door de schoolbevolking na het bereiken van overeenstemming, niet door meerderheden. De leerlingen werden aangeduid als “werkers”, de leerkrachten als “medewerkers”. Als voorbeeld voor het “gemeenschapsleven” van deze “groote familiekring” stond het leven in “het goede gezin”. Hij vermeed het woord school vanwege zijn afkeer van schoolse praktijken.
In de jaren vijftig betrok de school een tweede een nieuw gebouw aan de Jan Steenlaan dat was ontworpen door Arthur Staal. De school kreeg meer opleidingen van mavo tot gymnasium. Door exameneisen was men gedwongen, meer regels in het onderwijsprogramma aan te brengen. Aanvankelijk werd de Werkplaats door velen in de Nederlandse samenleving gewantrouwd, maar na enige tijd begon men de school zeer te waarderen. Hoewel Boeke geen aanhangers was van de monarchie, traden de prinsessen Beatrix, Irene en Margriet toe tot de ‘werkers’ van de school.
De Werkplaats is tegenwoordig alleen gevestigd in de gebouwen aan de Jan Steenlaan. Het oorspronkelijke gebouw aan de Frans Halslaan is een woonhuis en een rijksmonument.
AD, DAB
