In Bilthoven lag tussen 1861 en 1967 het Biltsche Meertje, dat voor heel verschillende bestemmingen gebruikt is. Op de afgebeelde prentbriefkaart ziet men het meertje omstreeks 1915. (Collectie het Utrechts Archief)
Toen men in 1860 besloot, een spoorweg tussen Utrecht en Zwolle aan te leggen, was daarvoor veel zand nodig. Vooral het hoogteverschil tussen Bilthoven en Den Dolder eiste een geleidelijk verloop van de spoordijk. Dat zand haalde men van een afgraving die leidde tot het ontstaan van het Biltsche Meertje. Vanaf de zandwinningsplaats liep een hulpspoorbaan die voor het transport van het zand werd gebruikt.
In het begin van de twintigste eeuw ontdekte men het meertje als een plek van verkoelende recreatie. Vooral de jeugd maakte gebruik van dit zwembad. Doordat er inmiddels bij station De Bilt Noord veel treinen stopten, was het meertje ook voor gezinnen uit Utrecht bereikbaar.
In het tweede kwart van de twintigste eeuw werden echter de huizen van de Bilderdijklaan en de Julianalaan en later de Gregoriuslaan, de Diepenbrocklaan en de Palestrinalaan steeds dichter bij het meertje gebouwd. Ook bouwde men er een rooms-katholieke kerk en de Sint Theresiaschool. Intussen had men een nieuwe bestemming voor het meertje ontdekt. De nieuwe eigenaar werd de in 1924 opgerichte IJsclub Het Biltsche Meertje, die er een clubgebouw neerzette. Vanaf 1963 werd het terrein ook gebruikt door een ponycentrum.
De gemeente ontwikkelde echter in de jaren zestig het plan om op het terrein van het meertje een school te bouwen. In 1966 verkocht de ijsclub het meertje aan de gemeente, als tegenprestatie beloofde het gemeentebestuur, een ijsbaan te realiseren aan het einde van de Groenekanseweg.Het meer was al ondieper geworden door stuifzand uit de omgeving, terwijl het waterpeil daalde door de waterwinning. In 1967 werd het verder gedempt met zand van een afgegraven duin en de overschotten van een aannemer. Zo kwam er na ruim honderd jaar een einde aan het Biltse meertje.
De bouwplannen gingen echter niet door en op het terrein van het voormalige meertje kreeg een nieuwe natuur de kans om zich te ontwikkelen. Er wonen nu eekhoorns en beschermde dieren zoals alpenlandsalamanders en dassen. De omwonenden komen er wandelen en de Theresiaschool geeft er gymnastieklessen voor de kinderen. Daarom hebben inwoners van Bilthoven op 26 juni 2018 de Stichting Vrienden van het Oude Biltsche Meertje opgericht. De leden willen samen met de omwonenden het terrein onderhouden en organiseren twee keer per jaar en onderhoudsdag.
DAB
Literatuur:
H. de Groot, Het Biltsche Meertje, een levensgeschiedenis in: De Biltse Grift maart 1999.
H. de Groot, Het Biltsche Meertje II, IJsclub ‘Het Biltsche Meertje’: De eerste 25jaren, in: De Biltse Grift september 1999.
H. de Groot, Het Biltsche Meertje III IJsclub Het Biltsche Meertje: De jaren tot de verhuizing, in: De Biltse Grift december 1999.
R. Klaassen, Vrienden zetten zich in voor Oude Biltsche Meertje, in: De Vierklank 7 november 2018.