Op de foto ziet men het voormalige gemeentehuis van Westbroek, op het adres Kerkdijk 11. (Foto AD) Het voorhuis van het pand werd in 1880 op initiatief van de baronesse F.M. van Tuyll van Serooskerken van Zuylen gekocht door de gemeente Westbroek.
Het pand werd verbouwd in eclectische stijl onder leiding van Gerrit Hartman uit Westbroek en in 1881 in gebruik genomen als gemeentehuis. Op de gevelsteen wordt toegelicht dat de barones de weduwe is van de voormalige ambachtsheer van Westbroek en dat die waardigheid nu (in 1881) door haar zelf bekleed wordt . Boven de deur staat het wapen van Westbroek en een tekst uit Spreuken 9: ‘De vreeze des Heeren is het beginsel der wijsheid.’
Westbroek was een zelfstandige gemeente vanaf 1812 (tot 1818 samen met Achttienhoven, daarna tot 1954 apart en vervolgens tot 1957 weer samen met een deel van Achttienhoven.) De gemeente bestond tot 30 juni 1957; per 1 juli 1957 was het een kern van de gemeente Maartensdijk; in 2001 (na samenvoeging van Maartensdijk en (oud) De Bilt werd het een van de zes kernen van de toen gevormde gemeente De Bilt.
Westbroek had altijd een beetje een ‘status aparte’, omdat het de enige kern binnen de gemeente was die West van de A27 ligt en omdat het een flink eind fietsen is vanuit de andere kernen langs de provinciale weg en dan nog eens over de dijk. Volgens de site van het Dorpshuis is Westbroek Het groenste dorp tussen de A2 en de A27.
De naam is een samenstelling van west (westelijk gelegen gezien vanuit Utrecht en ten opzichte van Oostbroek onder De Bilt) en broek (broekland, drassig grasland). In 1840 had de gemeente Westbroek, die slechts het dorp omvatte, 93 huizen met 686 inwoners. Een zuidelijk deel van Westbroek ging met 429 hectare en 662 inwoners naar de gemeente Maarssen. Tegenwoordig heeft het dorp Westbroek ongeveer 1.200 inwoners en is daarmee de kleinste kern van de gemeente De Bilt. In Westbroek, inclusief de voormalige kern Achttienhoven, is veel van het oude bewaard gebleven.
AD/HvdB
Bron: Michiel Kruidenier en Joost van der Spek, Maartensdijk, geschiedenis en architectuur (Zeist/Utrecht 2000) p. 152-154.
