Aan de Jan Steenlaan, op nummer 38, bevindt zich HET NIEUWE LYCEUM, scholengemeenschap voor HAVO en VWO. De school die in 1935 is opgericht, was aanvankelijk gehuisvest in een dubbele villa aan het Vermeerplein. In 1939 kwam een nieuw gebouw aan de Jan Steenlaan gereed. In december 1944 veranderde een voltreffer het fraaie schoolgebouw in een ruïne. In 1949 ging het in oude stijl herbouwde schoolpand weer open. Daarna volgden diverse uitbreidingen en verbouwingen tot de school die het nu is. De school die begon met enkele tientallen leerlingen en een klein internaat voor kinderen van in het toenmalig Nederlands Indië werkzame ouders, groeide uit en telt al decennia lang een leerlingenaantal van rond de duizend. (Foto W. Krommenhoek)
Plannen om een school voor Voorbereidend Hoger Onderwijs in de gemeente de Bilt te stichten dateren al uit de jaren twintig van de vorige eeuw, maar de eerste pogingen strandden. In 1928 leken de kansen gunstiger. Het inwonertal was gestegen tot 10.000 en men verwachtte voldoende leerlingen in de gemeente om een eerste klas te vullen. De financiering bleek het moeilijkste punt. In maart 1930 werd de Vereniging voor Voorbereidend Hoger en Middelbaar Onderwijs opgericht. Toen kwam er een tegenvaller: in oktober bleek dat de gemeente geen geld had uitgetrokken voor de schoolplannen. Na handig manoeuvreren en lange discussies besloot de raad tenslotte toch tot subsidie over te gaan. Opnieuw zat het tegen: op het verzoek aan Gedeputeerde Staten om het besluit tot oprichting van een lyceum te bekrachtigen werd afwijzend gereageerd en in februari 1935 besloot het bestuur haar pogingen tot het vestigen van een lyceum in Bilthoven op te geven.
Toen namen de ouders het initiatief en onder leiding van jonkheer De Marees van Swinderen richtten zij de Vereniging Het Nieuwe Lyceum op. Men had inmiddels dr. SW.M. van Popta die in het Zwitserse Genève had kennis gemaakt met de “Ecole nouvelle”, bereid gevonden naar Bilthoven te komen om het nieuwe lyceum te gaan leiden. De naam Nieuwe Lyceum wees daarbij op de nieuwe onderwijsmethode die Van Popta zou introduceren, waarbij de ontwikkeling van de gaven van het kind centraal moet staan. Voor de algemene ontwikkeling moest in de eerste twee leerjaren ook Latijn gegeven worden. Deze situatie zou tot de cursus 1956/57 voortduren. En zo ging op 9 september 1935 Het Nieuwe Lyceum officieel van start ging met 31 leerlingen en 10 docenten in een dubbele villa aan het Vermeerplein.
De school groeide en in 1938 stelde de gemeente een terrein voor 100 jaar in erfpacht beschikbaar aan het eind van de Jan Steenlaan. De architect P.H.N. Briët uit Hilversum ontwierp het nieuwe gebouw en aannemer Diters uit Bussum realiseerde het voor de somma van 69.776 gulden. Een lang leven was het gebouw niet beschoren. Op 29 december 1944 maakte een bombardement een eind aan de droom. De leerlingen raakten in de verstrooiing en vonden onderdak in twee villa’s, de Viersprong en de Oase. In 1948 volgde toestemming tot herbouw op de oude fundamenten en in 1950 was het zover. De nieuwe school werd officieel geopend en een nieuwe tijd kon beginnen met een Gymnasium en HBS afdeling.
Begin jaren zeventig werd de Mammoetwet ingevoerd en deed een nieuw soort leerling zijn intrede. Er volgden fusies met de gemeentelijke MAVO om een HAVO afdeling in huis te krijgen (1972) en later met de Oranje Nassau School om het bestaan van beide scholen veilig te stellen (1993). En zo moest een naadloze doorstroming tussen de verschillende afdelingen en onderwijsniveaus gerealiseerd worden.
In 1987 volgde een rookverbod voor de gehele school. Vanaf de jaren negentig hebben nog diverse verbouwingen plaats gevonden om onderdak te bieden aan de groeiende schoolpopulatie, die inmiddels ruim 1100 leerlingen en 80 docenten telt. Begin eenentwintigste eeuw is de afdeling natuurwetenschappen geheel gemoderniseerd en zijn er moderne vaklokalen gerealiseerd.
Toen een aantal jaren later bleek dat er veel mankementen aan het gebouw waren, volgde een langdurige renovatie. Na goedkeuring van het Ministerie van Financiën in 2015 startte in 2017 de grote verbouwing. Hierbij werden niet alleen de gebreken hersteld, maar werd ook de indeling van het gebouw ingrijpend veranderd, waarbij veel aandacht werd besteed aan duurzaamheid. Een moderne leerlingenruimte zag het licht, studieruimtes per afdeling ontstonden en feitelijk doet alleen de klassieke voorgevel nog herinneren aan de school die er eerst was. Op 7 november 2018 vond de feestelijke opening plaats.
De aanvankelijke toevoeging ‘Christelijk’ is in de loop der jaren weggevallen en van een predikant die godsdienstlessen komt verzorgen Is al in geen halve eeuw meer sprake. Het uitgangspunt is tegenwoordig: Het Nieuwe Lyceum biedt voortgezet onderwijs op bijzonder-neutrale grondslag.
WK
Literatuur:
W.P. Bot en W. Krommenhoek: Een beeld van een school, 1985. Een beeld van een vervolg, 1995.
