Dit transformatorhuisje staat op de Ruigenhoeksedijk bij nummer 3 in Groenekan. (foto: Jacques Reijniers 2022). In de gemeente De Bilt zijn nog een paar oudere transformatorgebouwen te vinden. Ze hebben allemaal een verschillende en bijzondere architectuur. Vaak zijn deze van cultuurhistorische waarden, zoals het eerder beschreven transformatorgebouw aan de Soestdijkseweg Noord 480. Dat geldt ook voor het transformatorhuisje in Groenekan.
Een transformatorstation wordt ook wel een onderstation of netstation genoemd. Hier wordt de elektrische energie overgebracht van middenspanning (10 – 34 kV) naar laagspanning (400/240 V) voor de lokale netwerken. Via grondkabels gaat de elektriciteit naar particulieren en bedrijven.
Transformatorhuisjes met daarin de transformator en de bijbehorende apparatuur blijven nog steeds een belangrijke rol vervullen in de distributie van elektriciteit. Oudere huisjes zijn vaak aangemerkt als cultureel erfgoed, maar ze zijn wel voorzien van moderne technische systemen.
Het transformatorhuisje aan de Ruigenhoeksedijk 3 in Groenekan werd ontworpen door de Provinciale Utrechtse Electriciteits Maatschappij PUEM. Het is in 1940 opgetrokken op een nagenoeg vierkante plattegrond onder een plat dak. Toen het werd gebouwd, was het een nieuw type huisje in kubistische stijl. De voegen zijn diep tussen de gele bakstenen aangebracht. Het dak is aan de randen afgewerkt met geglazuurde pannen. De deuren zijn van staal. Doordat de warmte van de transformator afgevoerd moet worden, bevinden zich bovenin enkele ventilatieroosters.
Vanwege de cultuurhistorische waarde is het gebouw industrieel erfgoed en een Rijksmonument onder nummer ID 517568.
JJR
Literatuur:
H. van de Bunt, Trafo’s ook Industrieel erfgoed’, in: De Vierklank, 27 mei 2021
Utrechtse Stichting voor het Industrieel Erfgoed (USINE)
Website www.rijksmonumenten.nl , transformatorgebouw Groenekan
