De nachtmerrie: voor de mensen van vroeger was het veel meer dan een nare droom. In vrijwel alle dorpen bij De Bilt komt hij voor […]
Lees verder
Elisabeth Hendrika Piepers was de eerste vrouw die gemeenteraadslid van De Bilt werd. Daarnaast was ze ook maatschappelijk actief. Leo van Vlodorp deed onderzoek. Hier […]
Lees verder
Gilles van Berlaymont, heer van Hierges, was een Zuid-Nederlandse edelman, een ridder van het Gulden Vlies, die in 1574 plaatsvervangend stadhouder van Utrecht was. Hij […]
Lees verder
Vanaf het begin van de twintigste eeuw ontstonden op tal van plekken in Nederland rijwielpadverenigingen. Een belangrijke vereniging was UMO, Utrecht met Omstreken. Het eerste […]
Lees verder
Het bijschrift bij deze tekening luidt ‘Overblijfsel van ’t Jagthuijs van den Bisschop, Schenk van Tautenberg, te St. Maartensdijk’. Het werk stamt uit 1779 en […]
Lees verder
De foto die door de Audio Visuele Dienst, van de Koninklijke Landmacht omstreeks 1975 werd gemaakt, laat, als men er de huidige situatie (2024) naast […]
Lees verder
‘Het voorspelt oorlog, wat ik je zeg!’ Kort voor de Eerste Wereldoorlog zagen verscheidene mensen voortekenen aan de hemel: een rode gloed of een grote […]
Lees verder
Jan van Goyen (1596-1656) vond het dorp De Bilt met het Petronella-kapelletje interessant genoeg om er een drietal tekeningen en een schilderij van te maken. […]
Lees verder
In de zeventiende eeuw eisten de gerechtshoven in de Republiek der Verenigde Nederlanden deugdelijk bewijs voordat zij iemand wegens hekserij wilden veroordelen. Een gerucht was […]
Lees verder
De getoonde afbeelding stamt uit de periode 1908-1932. Waarschijnlijk is het de vrouw van de molenaar en zijn kind die op de omgang te zien […]
Lees verder
Hardnekkige luizen hoorden vroeger bij het dagelijks bestaan. In het volksgeloof in deze omgeving had men ook opvattingen over de zogenaamde ‘erfluis’, een onderwerp waarover […]
Lees verder
Als ze ’s avonds door een donker gebied liepen, zagen de inwoners van de dorpen van de gemeente De Bilt in vroegere eeuwen soms blauwachtige […]
Lees verder
Ter gelegenheid van de mobilisatie bezocht Prins Bernhard in 1939 Fort De Bilt. Hier zien we hem afgebeeld op een foto. (Collectie NIMH) Meer […]
Lees verder
Afbeelding: still uit de documentaire Destination Unknown deel 2 Op de Nationale Burendag van september jl. werd het eerste deel van een drieluik […]
Lees verder
De kunstenaar Jan van Ravenswaay (1789-1869) moet een groot liefhebber van het in 1925 gesloopte gebouw Beukenburg en het daarbij horende landgoed Beukenburg. Hij […]
Lees verder
Vanaf vandaag brengt het Online Museum u een nieuwe digitale rondleiding over de Hollandse Waterlinie. Hierin kunt u zien hoe deze verdedigingslinie werd ontwikkeld in […]
Lees verder
Afbeelding: Beeld van St. Laurens door Pieter d’Hont zoals het in maart 1968 werd ingezegend voor westwand van de pastorie en voor de hoofdingang van […]
Lees verder
In de dorpen van de gemeente De Bilt bestond bij de geboorte van een veulen het gebruik om het haam in de boom te hangen. […]
Lees verder Na het succes van de Oude Hollandse Waterlinie werd in de negentiende eeuw de Nieuwe Hollandse Waterlinie ontwikkeld. Ook deze waterlinie bestond uit terreinen die […]
Lees verder We zijn aangekomen bij het einde van de rondleiding over de Hollandse waterlinie in de dorpen van De Bilt. Daarin hebben we gezien hoe de […]
Lees verder In mei 1940, toen de Duitse troepen Nederland binnenvielen, werden de forten geactiveerd als onderdeel van de defensieve strategie van het land. Helaas bleken de […]
Lees verder Drie keer zijn de gebieden van de Nieuwe Hollandse Waterlinie onder water gezet: tijdens de Frans-Duitse Oorlog (1870-1871), tijdens de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) en tijdens […]
Lees verder De forten moesten mee met de tijd. De wapens die gebruikt werden tijdens oorlogen, werden steeds krachtiger, zoals ook bleek tijdens de Frans-Duitse oorlog van […]
Lees verder Het Rampjaar in 1672-1673 staat bekend als een periode waarin “de regering radeloos, het volk redeloos en het land reddeloos” waren. De Republiek der Zeven […]
Lees verder Door het midden van Nederland loopt een lint van terreinen die vroeger bij de dreiging van oorlog onder water konden worden gezet. Overal staan forten […]
Lees verder
Hier ziet men een vuurstenen combinatiewerktuig, een steker en een schraapsteen van meer dan 12.000 jaar geleden, uit het paleolithicum. Uit het mesolithicum (in onze […]
Lees verder
In 2006 werd bij de Maartensdijkse Dorpsweg een bijzondere munt gevonden. Op de voorkant ziet men de zonnegod Helios. Daar zag men in de middeleeuwen […]
Lees verder
Afbeelding: Planetenbaan 2a in 1966. Op de voorgrond Vrouw met boodschappenmand, door de beeldhouwer Jop Goldenbeld. Het beeld is verplaatst naar de overkant van de […]
Lees verder
Afbeelding: Jan Meefout In de moeras- en stinzentuin van de familie Baas in Westbroek staat het beeld van een ridder in gevechtstenue, voorzien […]
Lees verder
In de volksverhalen van omstreeks 1900 die in deze regio zijn opgeschreven, komt een vermelding voor van een onderaardse gang van de abdij van Oostbroek […]
Lees verder
Het verhaal van de beer van De Bilt begon met een gerucht dat in 1968 de ronde deed. Sommige mensen hadden op Beerschoten een beer […]
Lees verder
Op het adres Soestdijkseweg 161, op het terrein van het RIVM, ligt een fraai pand dat verbonden is met interessante aspecten van de geschiedenis van […]
Lees verder
Er deed in De Bilt een verhaal de ronde dat de naam ‘De Bilt’ zou zijn afgeleid van ‘Het beeld’. Het zou gaan om een […]
Lees verder
‘Als je dicht bij haar kwam, ging ze je uit de weg.’ De witte dame van Rustenhoven is het spook waarover Maartensdijkers in het verleden […]
Lees verder
Op de foto is te zien wat er over is van fort Vossegat. Het is nu te vinden op het terrein van de Utrechtse Kromhoutkazerne, […]
Lees verder
Een voortzetting van het heksengeloof ziet met in de Wicca-beweging, een geestelijke stroming waarvan de aanhangers zeggen dat zij zelf heksen zijn. Een vrouw uit […]
Lees verder
Westbroek duikt vaker op in heksenprocessen dan de meeste andere dorpen. Kennelijk waren de sociale verhoudingen in Westbroek zodanig dat er door de inwoners makkelijk […]
Lees verder
In het tijdschrift van de bewonersvereniging Kloos van het Biltse Kloosterpark van december 2023 publiceerde redactielid Frank Bottenberg het resultaat van zijn onderzoek naar de […]
Lees verder
Een oud-leerlinge van de Werkplaats in Bilthoven vertelde dat ze bij een witte villa, niet ver van de school, de lichamen van mensen had zien […]
Lees verder
Op 21 december hield het Online Museum De Bilt een succesvolle eindejaarsbijeenkomst in het prachtige landhuis Rustenhoven in Maartensdijk. De bijeenkomst had de vorm van […]
Lees verder
Vluchtelingen in Westbroek en Achttienhoven In St Maerten, het tijdschrift over de geschiedenis van de oude gemeente Maartensdijk, gaat het centrale artikel over vluchtelingen. Joodse […]
Lees verder
Op 18 april 1886 publiceerde het Utrechtsch Nieuws- en Advertentieblaadje een gedicht over de Biltse Palmpaardenmarkt. Het geeft inzicht in de manier waarop het volksfeest […]
Lees verder
Op de foto ziet men een stenen werkbijl, een hamerbijl, uit de late steentijd-midden bronstijd (2450 v. C.-1100 v.C. ) Het object werd naar alle […]
Lees verder
Deze kaart toont een grenscorrectie uit 1830 tussen de gemeenten Utrecht en Maartensdijk. Daardoor kwam het tot dan toe onder de gemeente Maartensdijk vallende Fort […]
Lees verder
Onder volkscultuur verstaan we alle traditionele uitingen van het leven en de cultuur van het ‘ gewone volk’ in een bepaald gebied. Daarbij horen bijvoorbeeld […]
Lees verderHet gemeentelijke ambt van doodgraver en bidder of groefbidder werd aan het einde van de zeventiende en het begin van de achttiende eeuw in De […]
Lees verder
In het uiterste zuidwesten van de vroegere gemeente Westbroek lag vanaf 1819 Fort aan de Klop. (Ontwerptekening van het torenfort/wachthuis aan De Vecht, 1850. Nationaal […]
Lees verder
In 1874 werd in Fort Voordorp onderzocht, hoe een kanon met een affuit of onderstel uit de opslagplaats of remise naar de plaats waar het […]
Lees verder
Op dit kaartje van omstreeks 1930 ziet men een ontwerp voor een bewakingspost bij de toegangsweg naar Fort Ruigenhoek, de Ruigenhoekse Dijk. [Nationaal Archief, 4.OBGK […]
Lees verder
Op De Uithof oftewel het Utrecht Science Park – voor een groot deel Bilts grondgebied tot een grenscorrectie met Utrecht – ligt het Fort op […]
Lees verder
Tot 1954 waren Westbroek en Achttienhoven zelfstandige gerechten of (later) gemeenten. Op de grens van deze twee gemeenten werd in de jaren 1819-1821 fort De […]
Lees verder
De rijke geschiedenis van Jagtlust onthult steeds weer nieuwe verhalen. In het stadsarchief van Amsterdam dook een kasboekje op van de familie Boissevain, die […]
Lees verder
Deze kaart uit 1937 toont het ambtsgebied van de wachter van het Fort op de Biltstraat en de Werken bij Griftenstein. (Nationaal Archief, 4.OBGK, nr. […]
Lees verder
In 1880 stelde het ministerie van oorlog een memorandum met bijbehorende kaarten op. Daar viel in te lezen welke bezettingsmacht het fort in oorlogstijd nodig […]
Lees verder
In 1880 stelde het ministerie van oorlog een memorandum met bijbehorende kaarten op. Daarin viel in te lezen welke bezettingsmacht het fort in oorlogstijd […]
Lees verder
In 1797 stelde Arie de Vos namens zijn minderjarige dochter Marie voor het Provinciale Hof van Utrecht een vordering in tegen een inwoner van De […]
Lees verder
In 1942 startte Petrus Verheul een tuinbouwbedrijf in bladgroente in Westbroek. Door een veelheid van externe ontwikkelingen veranderde de derde generatie Verheul het karakter van […]
Lees verder
Afgebeeld is een prent uit 1726 van L.P. Serrurier. Deze laat Huis te Veen in Blauwkapel zien. De heren van Blauwkapel – het oudste […]
Lees verder
In december 1896 moest een Westbroekse klompenmaker voor de rechter verschijnen. Als gevolg van zijn kwakzalverij ging een twaalfjarige jongen groot deel van zijn been […]
Lees verder
De Utrechtse, ooit De Maartensdijkse St. Anthoniedijk liep ooit vanaf de Gageldijk ter hoogte van de kruising met de Kanonsdijk in de richting van de […]
Lees verder
In juli 1581 legde de schepen van Oostveen (Maartensdijk), Anthonis Fredricksz., een verklaring af, die veel duidelijk maakt over het bestuur van dat gerecht en […]
Lees verder
We zijn aangekomen bij het einde van de rondleiding over nostalgie, waarin we hebben gekeken naar een aantal gekoesterde herinneringen aan vroeger die iets te […]
Lees verder Buiten huilt de wind om ’t huis Maar moeder breidt een warme sjaal En het ganzenbord op tafel Stond er de volgende morgen nog helemaal […]
Lees verder Voor de komst van de pil was het krijgen van kinderen slechts voor een minderheid van de bevolking een bewuste keuze. Daarna werden de gezinnen […]
Lees verder Als het om de gezondheid en de zorg gaat, is nostalgie niet het eerste waaraan je denkt, want vroeger waren de mensen gemiddeld wat minder […]
Lees verder Het is merkwaardig dat in de volksmond veel benamingen van beroepen het woord ‘boer’ bevatten, misschien omdat ze vroeger iets met het boerenbedrijf te maken […]
Lees verder In de jaren vijftig en zestig was het de tijd van de DAF en de Volkswagen Kever. Auto’s gingen er anders uitzien en kregen ook […]
Lees verder
De serie Levende Monumenten zet dit keer de camera op de Buitenplaats Rustenhoven aan de Dorpsweg in Maartensdijk. Huidige eigenaars zijn de ondernemer Ton […]
Lees verder De Utrechtse, ooit De Maartensdijkse St. Anthoniedijk liep vanaf de Gageldijk ter hoogte van de kruising met de Kanonsdijk in de richting van de huidige […]
Lees verder Na de Tweede Wereldoorlog was er een grote woningnood: er was een crisis geweest en daarna de bezetting, er was weinig gebouwd en er was […]
Lees verder Buiten huilt de wind om ’t huis Maar de kachel staat te snorren op vier D’r hangt een lapje voor de brievenbus En in […]
Lees verder Herinnert u zich nog de SRV-wagen? Wanneer is hij eigenlijk verdwenen? En weet u nog van de gasmunt en het petroleumstel? En de pick-up en […]
Lees verder
Op 1 mei 1940 kwam een eind aan de tolheffing op de Burgemeester Huydecoperweg (de weg langs de Kerkeindse Vaart). Het gemeentebestuur had berekend dat […]
Lees verder
Op 21 augustus 1425 werd Bernt Proeys, gewezen heer van Herbertskop en Oostveen, vermoord. [Bernt Proeys vermoord, Jan Luyken, 1700. Rijksmuseum Amsterdam.] Meer informatie […]
Lees verder
Afgebeeld is het overzetten van een kanon over het Zwarte Water langs de Blauwkapelseweg. (Uit: ‘De Prins der geïllustreerde Bladen uit 1911, het Utrechts Archief, […]
Lees verder
De Frans-Duitse oorlog maakte militairen bewust van het gevaar dat Duitsland ook voor Nederland vormde, eerder is uitgelegd. Er werden zelfs snel scenario’s verzonnen voor […]
Lees verder
Westbroek en Achttienhoven hadden vanaf 1895 een eigen, plaatselijk ziekenfonds. De arts die daaraan het langst was verbonden, was dr. Karel Alfons Otto Welffer […]
Lees verder
Bekend is dat Groenekan zijn naam afleidt van de herberg die ooit op de hoek van de Koningin Wilhelminaweg en de Groenekanseweg stond. Maar waarom […]
Lees verder
Afbeelding: Rijkspolitieman Frans Zuiderhoek (achter het stuur), commandant surveillance-eenheid bij de Porschegroep. Hij is vergezeld door het Hoofd Communicatie van de korpsstaf Rijkspolitie. Locatie: omgeving […]
Lees verder
Op 17 december 1890 legde het Tweede Kamerlid Roijaards van den Ham de minister van Binnenlandse Zaken Alexander de Savornin Lohman het vuur aan […]
Lees verder
Afbeelding: het Tomado boekenrek, toonbeeld van de wederopbouw, is weer helemaal hip. TOMADO is de afkorting van ‘Van der Togt’s Massa-artikelen Dordrecht’. Het bedrijf werd […]
Lees verder
Afgebeeld is dat deel van het werelderfgoed De Nieuwe Hollandsche Waterlinie dat men aanduidt met de term ‘de Stelling van Utrecht’. [Afbeelding Rijksoverheid] Meer […]
Lees verder
Voor de Tweede Wereldoorlog hadden kleinere gemeentes een gemeenteveldwachter. Als de gemeente groter werd, stelde men gemeentepolitie aan. Zowel de Bilt als Maartensdijk hebben eigen […]
Lees verder
De foto die men hier ziet, werd gemaakt in 1986, acht jaar voordat de kwekerij uit de kern van Maartensdijk verdween. [Foto Anne Doedens: een […]
Lees verder
Bij het begin van de mobilisatie werden troepen in fort Voordorp en fort Blauwkapel gelegerd, die later, in de meidagen van 1940, een belangrijke rol […]
Lees verder
Een klaphek is een hek dwars over een voetpad of fietspad dat meestal wat schuin staat zodat het vanzelf dichtvalt als je het loslaat. Hetzelfde […]
Lees verder
Eind jaren ’50 van de vorige eeuw kwam de hoelahoep rage vanuit de USA overgewaaid naar Nederland. Het Nederlandse woord hoelahoep is een vernederlandsing van […]
Lees verder
Het water rondom de Biltse forten werd nogal eens anders gebruikt dan voor militaire doelen. (Fort Ruigenhoek, beeldbank NIMH nr. 2011-1077. Collectie Foto Technische […]
Lees verder
De bouw van de forten Voordorp en Ruigenhoek had alles te maken met de oplopende Frans-Duitse spanningen die uiteindelijk leidden tot de Frans-Duitse oorlog van […]
Lees verder
De forten Ruigenhoek en Voordorp werden doorgaans door een fortbewaker bewaakt. Een enkele keer was er ook een compagnie; 100 tot 150 man waren dan […]
Lees verder
Afbeelding: Bruynzeelkeuken ontwerp Piet Zwart, afkomstig uit een wederopbouwwoning (ca. 1950). Foto: Veroniek Clerx. In 2012 stond een huis leeg aan de Rinnebeek. Een nieuwsgierige […]
Lees verder
Ik zag hem weer voor me. Aan de wand van de keuken naast de deur naar de achterkamer. Talloze malen had ik de koffiebomen moeten […]
Lees verder
De gedachte aan de kolenkachel brengt misschien voor menige oudere inwoner van onze gemeente warme herinneringen met zich mee. Wie herinnert zich nog het geluid […]
Lees verder
Frants Röntgen (1904 – 1980) was de zoon van de componist Julius Röntgen en een verre achterneef van Wilhelm Röntgen, de ontdekker van de naar […]
Lees verder
Op 11 april 1724 vaardigden de Staten van Utrecht, op verzoek van Hendrik Maurits van Weede een plakkaat uit tegen de onwettige kap van bomen […]
Lees verder
De familie Copijn is in Nederland van groot belang geweest voor de landschapsarchitectuur en de boomkwekerij. Een sleutelfiguur daarbij was Hendrik Copijn, die een eeuw […]
Lees verder
Afbeelding: Station De Bilt-Bilthoven is van meet af aan een zogeheten Eilandstation, gelegen tussen twee sporen. Daar is bij de totstandkoming van de tunnels gebruik […]
Lees verder
Op 20 maart 1939 maakte een militair vliegtuig een noodlanding in een weiland bij fort Ruigenhoek en sloeg over de kop. (Rotterdamsche Courant, 21 maart […]
Lees verder
‘Ik had me voorgenomen, het land dat mij onderdak had verleend, terug te betalen.’ Walter Maas (1909-1992) was een vluchteling uit Duitsland die in Nederland […]
Lees verder
Rond 1890 verrezen in Nederland verschillende elektriciteitscentrales. In 1905 werd bijvoorbeeld in De Bilt de ‘Electriciteit-maatschappij de Bilt’ opgericht met een centrale aan de Nieuwstraat. […]
Lees verder