De Utrechtse, ooit De Maartensdijkse St. Anthoniedijk liep ooit vanaf de Gageldijk ter hoogte van de kruising met de Kanonsdijk in de richting van de […]
Lees verder
In juli 1581 legde de schepen van Oostveen (Maartensdijk), Anthonis Fredricksz., een verklaring af, die veel duidelijk maakt over het bestuur van dat gerecht en […]
Lees verder
We zijn aangekomen bij het einde van de rondleiding over nostalgie, waarin we hebben gekeken naar een aantal gekoesterde herinneringen aan vroeger die iets te […]
Lees verder Buiten huilt de wind om ’t huis Maar moeder breidt een warme sjaal En het ganzenbord op tafel Stond er de volgende morgen nog helemaal […]
Lees verder Voor de komst van de pil was het krijgen van kinderen slechts voor een minderheid van de bevolking een bewuste keuze. Daarna werden de gezinnen […]
Lees verder Als het om de gezondheid en de zorg gaat, is nostalgie niet het eerste waaraan je denkt, want vroeger waren de mensen gemiddeld wat minder […]
Lees verder Het is merkwaardig dat in de volksmond veel benamingen van beroepen het woord ‘boer’ bevatten, misschien omdat ze vroeger iets met het boerenbedrijf te maken […]
Lees verder In de jaren vijftig en zestig was het de tijd van de DAF en de Volkswagen Kever. Auto’s gingen er anders uitzien en kregen ook […]
Lees verder
De serie Levende Monumenten zet dit keer de camera op de Buitenplaats Rustenhoven aan de Dorpsweg in Maartensdijk. Huidige eigenaars zijn de ondernemer Ton […]
Lees verder Na de Tweede Wereldoorlog was er een grote woningnood: er was een crisis geweest en daarna de bezetting, er was weinig gebouwd en er was […]
Lees verder Buiten huilt de wind om ’t huis Maar de kachel staat te snorren op vier D’r hangt een lapje voor de brievenbus En in […]
Lees verder Herinnert u zich nog de SRV-wagen? Wanneer is hij eigenlijk verdwenen? En weet u nog van de gasmunt en het petroleumstel? En de pick-up en […]
Lees verder
Op 1 mei 1940 kwam een eind aan de tolheffing op de Burgemeester Huydecoperweg (de weg langs de Kerkeindse Vaart). Het gemeentebestuur had berekend dat […]
Lees verder
Op 21 augustus 1425 werd Bernt Proeys, gewezen heer van Herbertskop en Oostveen, vermoord. [Bernt Proeys vermoord, Jan Luyken, 1700. Rijksmuseum Amsterdam.] Meer informatie […]
Lees verder
Afgebeeld is het overzetten van een kanon over het Zwarte Water langs de Blauwkapelseweg. (Uit: ‘De Prins der geïllustreerde Bladen uit 1911, het Utrechts Archief, […]
Lees verder
De Frans-Duitse oorlog maakte militairen bewust van het gevaar dat Duitsland ook voor Nederland vormde, eerder is uitgelegd. Er werden zelfs snel scenario’s verzonnen voor […]
Lees verder
Westbroek en Achttienhoven hadden vanaf 1895 een eigen, plaatselijk ziekenfonds. De arts die daaraan het langst was verbonden, was dr. Karel Alfons Otto Welffer […]
Lees verder
Bekend is dat Groenekan zijn naam afleidt van de herberg die ooit op de hoek van de Koningin Wilhelminaweg en de Groenekanseweg stond. Maar waarom […]
Lees verder
Afbeelding: Rijkspolitieman Frans Zuiderhoek (achter het stuur), commandant surveillance-eenheid bij de Porschegroep. Hij is vergezeld door het Hoofd Communicatie van de korpsstaf Rijkspolitie. Locatie: omgeving […]
Lees verder
Op 17 december 1890 legde het Tweede Kamerlid Roijaards van den Ham de minister van Binnenlandse Zaken Alexander de Savornin Lohman het vuur aan […]
Lees verder
Afbeelding: het Tomado boekenrek, toonbeeld van de wederopbouw, is weer helemaal hip. TOMADO is de afkorting van ‘Van der Togt’s Massa-artikelen Dordrecht’. Het bedrijf werd […]
Lees verder
Afgebeeld is dat deel van het werelderfgoed De Nieuwe Hollandsche Waterlinie dat men aanduidt met de term ‘de Stelling van Utrecht’. [Afbeelding Rijksoverheid] Meer […]
Lees verder
Voor de Tweede Wereldoorlog hadden kleinere gemeentes een gemeenteveldwachter. Als de gemeente groter werd, stelde men gemeentepolitie aan. Zowel de Bilt als Maartensdijk hebben eigen […]
Lees verder
De foto die men hier ziet, werd gemaakt in 1986, acht jaar voordat de kwekerij uit de kern van Maartensdijk verdween. [Foto Anne Doedens: een […]
Lees verder
Bij het begin van de mobilisatie werden troepen in fort Voordorp en fort Blauwkapel gelegerd, die later, in de meidagen van 1940, een belangrijke rol […]
Lees verder
Een klaphek is een hek dwars over een voetpad of fietspad dat meestal wat schuin staat zodat het vanzelf dichtvalt als je het loslaat. Hetzelfde […]
Lees verder
Eind jaren ’50 van de vorige eeuw kwam de hoelahoep rage vanuit de USA overgewaaid naar Nederland. Het Nederlandse woord hoelahoep is een vernederlandsing van […]
Lees verder
Het water rondom de Biltse forten werd nogal eens anders gebruikt dan voor militaire doelen. (Fort Ruigenhoek, beeldbank NIMH nr. 2011-1077. Collectie Foto Technische […]
Lees verder
De bouw van de forten Voordorp en Ruigenhoek had alles te maken met de oplopende Frans-Duitse spanningen die uiteindelijk leidden tot de Frans-Duitse oorlog van […]
Lees verder
De forten Ruigenhoek en Voordorp werden doorgaans door een fortbewaker bewaakt. Een enkele keer was er ook een compagnie; 100 tot 150 man waren dan […]
Lees verder
Afbeelding: Bruynzeelkeuken ontwerp Piet Zwart, afkomstig uit een wederopbouwwoning (ca. 1950). Foto: Veroniek Clerx. In 2012 stond een huis leeg aan de Rinnebeek. Een nieuwsgierige […]
Lees verder
Ik zag hem weer voor me. Aan de wand van de keuken naast de deur naar de achterkamer. Talloze malen had ik de koffiebomen moeten […]
Lees verder
De gedachte aan de kolenkachel brengt misschien voor menige oudere inwoner van onze gemeente warme herinneringen met zich mee. Wie herinnert zich nog het geluid […]
Lees verder
Frants Röntgen (1904 – 1980) was de zoon van de componist Julius Röntgen en een verre achterneef van Wilhelm Röntgen, de ontdekker van de naar […]
Lees verder
Op 11 april 1724 vaardigden de Staten van Utrecht, op verzoek van Hendrik Maurits van Weede een plakkaat uit tegen de onwettige kap van bomen […]
Lees verder
De familie Copijn is in Nederland van groot belang geweest voor de landschapsarchitectuur en de boomkwekerij. Een sleutelfiguur daarbij was Hendrik Copijn, die een eeuw […]
Lees verder
Afbeelding: Station De Bilt-Bilthoven is van meet af aan een zogeheten Eilandstation, gelegen tussen twee sporen. Daar is bij de totstandkoming van de tunnels gebruik […]
Lees verder
Op 20 maart 1939 maakte een militair vliegtuig een noodlanding in een weiland bij fort Ruigenhoek en sloeg over de kop. (Rotterdamsche Courant, 21 maart […]
Lees verder
‘Ik had me voorgenomen, het land dat mij onderdak had verleend, terug te betalen.’ Walter Maas (1909-1992) was een vluchteling uit Duitsland die in Nederland […]
Lees verder
Rond 1890 verrezen in Nederland verschillende elektriciteitscentrales. In 1905 werd bijvoorbeeld in De Bilt de ‘Electriciteit-maatschappij de Bilt’ opgericht met een centrale aan de Nieuwstraat. […]
Lees verder
Afbeelding: Online Museum De Bilt in de klas. Foto: Jacques Reijniers, met toestemming van De Werkplaats Kindergemeenschap. Aan het eind van het schooljaar 2022/2023 […]
Lees verder
De Bilt werd net als de rest van Nederland in 1947 geconfronteerd met de Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog. Tijdens ‘Operatie Product’, ook wel aangeduid als de ‘Eerste […]
Lees verder
In 1874 werd aan de Tweede Kamer door minister van oorlog Weitzel in de begroting voor 1875 een nieuw te bouwen fort Westbroek voorgesteld: er […]
Lees verder Afbeelding: Station De Bilt-Bilthoven is van meet af aan een zogeheten Eilandstation, gelegen tussen twee sporen. Daar is bij de totstandkoming van de tunnels […]
Lees verder
De Utrechtse burgemeesterszoon kolonel Hendrick van Weede (1631-1700) woonde op een buiten in Achttienhoven dat op kaarten wordt aangeduid als Collel Weede. De restanten […]
Lees verder
Met veel genoegen presenteren wij u een digitale rondleiding over de kloosters van De Bilt. Voor het ontstaan en de ontwikkeling van het dorp De […]
Lees verder
Afbeelding: Cineasten Erik Jan Trip en Richard Breedveld na de filmpremière op de Buro Lou Burendag 23 september 2023 (Foto: Janny Smits). Sinds enkele jaren […]
Lees verder Dit is het slot van de rondleiding over de kloosters van De Bilt. We hebben gezien hoe in de twaalfde eeuw de Sint Laurensabdij van […]
Lees verder De zestiende eeuw was een kritische periode voor de kloosters. Het roomskatholieke geloof kwam onder vuur te liggen en het aantal religieuzen nam af, terwijl […]
Lees verder
In de jaren zestig heeft men opgravingen gedaan in het Kloosterpark. Daar vonden archeologen onder meer een sleutel, die mogelijk in Vrouwenklooster gebruikt is. Op […]
Lees verder Al voor 1139 werd voor de vrouwelijke religieuzen van Oostbroek een apart klooster gebouwd op het terrein waar nu de Biltse wijk Kloosterpark ligt. De […]
Lees verder In dit gedeelte van de rondleiding laten we iets zien over het mannenklooster Oostbroek tijdens de middeleeuwen. De Sint Laurensabdij van Oostbroek was een Benedictijnerklooster. […]
Lees verder In het begin van de twaalfde eeuw is de Sint Laurensabdij van Oostbroek door twee ridders gesticht op woeste grond. Het klooster speelde een […]
Lees verder Welkom bij de digitale rondleiding over de kloosters van De Bilt. Dit is een digitale rondleiding, niet een fysieke. Het is wel mogelijk, een bezoek […]
Lees verder
Al in 1870 werd door de minister van Oorlog gerapporteerd over de afwezigheid van goed drinkwater in de forten van de Nieuwe Hollandse Waterlinie bij […]
Lees verder
In vroeger tijden waren er veel heel veel wolven. In 1592 en 1593 werd een grote wolvenjacht in het gewest Utrecht georganiseerd. Kennelijk was hier […]
Lees verder
Afbeelding: De Tuinenkeuring van Groei en Bloei beoordeelde de voortuinen aan de Hertenlaan – Tuindorp in 1925. (Regionaal Historisch Centrum Vecht en Venen) […]
Lees verder
Veel foto’s van forten als Ruigenhoek en Voordorp uit de periode kort na hun bouw zijn er niet. Gelukkig zijn er wel bouwtekeningen, die ook […]
Lees verder
De kunstschilder Mar Diemel of Diemèl – hij introduceerde het accent in 1942 – heeft veel gedaan om de academie Artibus tot een gewaardeerde hbo-opleiding […]
Lees verder
Afbeelding: de zogenoemde Moerkoertvaas is gemodelleerd in de stijl van de cement-rustiek en pronkte decennialang in het bloemperk bij de ingang van het Van Boetzelaerpark. […]
Lees verder
Betsy werd ze genoemd. Elizabeth Both Hendriksen (1809 – 1880) erfde verschillende buitens in De Bilt en bezat daardoor een indrukwekkend vermogen. Ze was een […]
Lees verder
In 1914 richtte de Biltse arts H.W. Melchior de ‘Biltsche Zwemvereeniging’ op, ook bekend als ‘Biltsche Zwemclub’: er moest een goed openluchtzwembad komen. [Foto van […]
Lees verder
Tegenover het bisschoppelijke jachtslot Toutenburg lag eeuwenlang de buitenplaats Beukenrijk, zeker al vanaf 1587. Het ‘grote huis’ van de buitenplaats werd, getuige krantenberichten uit dat […]
Lees verder
In 1652 verkocht Jasper van Lynden ‘sekere parthijen ofte ackers lants metten boomgaert ende alle plantagien streckende van de oude tot de nieuwe weteringe toe’ […]
Lees verder
In 1832 werden in de provincie Utrecht opmetingen gedaan voor het kadaster. Dat was niet alleen nodig om ieders bezittingen vast te stellen, maar dit […]
Lees verder
In de kaartenverzameling van Online Museum De Bilt werd aandacht besteed aan een deel van een kaart van 1603. Hier treft met de complete kaart […]
Lees verder
Carel Theodorus, baron van Boetzelaer was burgemeester van De Bilt van 1867 tot 1873, bewoner van Sandwijck en grootgrondbezitter. De spoorlijn Bilthoven-Utrecht van de NCS […]
Lees verder
In de lente van 1912 bezocht een redacteur van het geïllustreerde weekblad ‘Onze Tuinen’ (‘voor liefhebbers en vaklieden’) het landgoed Beukenburg. Dat was twaalf jaar […]
Lees verder
U bent hier op de rondleiding over de kerk van Westbroek. Op 6 maart 1457 wijdde wijbisschop Jodocus Borre de Westbroekse kapel, die in de […]
Lees verder
Afgebeeld is een tekening van een verdwenen venster in de Utrechtse Dom van bisschop Rudolf van Diepholt (1390-1455, bisschop van 1423/5-1455). Bisschop Rudolfs toorn trof […]
Lees verder
Afbeelding: 25 woningen aan de Berlagelaan in De Leijen-Zuid (Fotocollectie Rienk Miedema) In 1971 was men ook reeds begonnen met de bouw van 25 […]
Lees verder
Afgebeeld is het eerste blad van de Bestandsakte van 1609, waarin de wapenstilstand met Spanje werd vastgelegd. (Nationaal Archief). De toenmalige heer van Zuilen gebruikte […]
Lees verder
Op 30 augustus is het precies vijf jaar geleden dat het Online Museum De Bilt in de raadszaal van Jagtlust officieel werd geopend. Daaraan ging […]
Lees verder
(Afbeelding uit de Vierklank van 17 februari 2016) Op 13 februari 2016 hield Anne Doedens in het Maartensdijkse dorpshuis de Vierstee een lezing om de […]
Lees verder In het projectplan van Maart 2017 stond te lezen dat de site van het Digitaal Museum De Bilt in januari 2018 in de lucht moest […]
Lees verder
‘In de Mathildezaal van het gemeentehuis werd donderdag 30 augustus onder grote belangstelling het Online Museum De Bilt in gebruik genomen’, schreef De Vierklank in […]
Lees verder
In het waterrijke veengebied van Westbroek werd veel per schuit vervoerd, zoals ook turf en mest. Op deze afbeelding ziet men hoe zo een vaartuigje […]
Lees verder
Afbeelding: een van de eerste suggesties voor de homepage. (Let op het logo.) De redactie van het Online Museum werd in 2017 gevormd met als […]
Lees verder
De drie redactieleden van het eerste uur realiseerden zich dat beeld voor een museum heel belangrijk is en besloten om meer beeldmateriaal te verzamelen bij […]
Lees verder
In 1762 besloot het gerecht Oostveen, dat er in Maartensdijk een brandspuit moest komen. Dat kerk en staat, het gerecht en de dorpskerk, hierbij praktisch […]
Lees verder
In augustus 1759 moest de weduwe Deliana van der Tak voor de Maartensdijkse kerkenraad verschijnen. Dominee Thomas Appels had geruchten vernomen over een mogelijk kwalijke […]
Lees verder
Op dezelfde 17e januari 1752 als die waarop zij het lokale onderwijs aan kinderen van bedeelden bespraken, spraken de broeders van de Maartensdijkse kerkenraad – […]
Lees verder
Op 17 januari 1752 stelde de Maartensdijkse kerkenraad het beleid ten opzichte van de kinderen uit de bedeelde gezinnen op de dorpsschool vast. [Schoollokaal met […]
Lees verder
De ‘ware christelijk gereformeerde kerk’ was dan weliswaar geen staatskerk, maar kon wel rekenen op stevige staatssteun in geval van misdragingen van kerkleden. Zoals in […]
Lees verder
Op 11 augustus 1754 kwam Jan van Barneveld bij de Westbroekse kerkenraad op het matje. Daar werd hij door dominee Jacob Cornelius onderhouden over zijn […]
Lees verder
Tussen 1737 en 1741 de gemoederen van protestants Westbroek in beroering door de scheve schaats die de dochter van ouderling Salomon Jansz. Walraven, Mari , […]
Lees verder
In september 1787 vluchtten de patriotten voor de naderende Pruisen uit Utrecht. Tot die tijd hadden zij het de bewoners van Wetsbroek en Achttienhoven knap […]
Lees verder
Het archief van de hervormde kerk van Westbroek bevat een foliant, die op het eerste blad begint met de namen van de vroegste Westbroekse predikanten, […]
Lees verder
Een 18e eeuwse kerkdienst in de dorpskerk van De Bilt kan er, mutatis mutandis, uitgezien hebben als op deze prent van Eberhard Cornelis Rahms (Rijksmuseum […]
Lees verder
In ‘het meisje met het rode haar’ vertelt Theun de Vries over het leven van de verzetsstrijder Hannie Schaft tijdens de Tweede Wereldoorlog. Een opvallend […]
Lees verder
In de zeventiende en achttiende eeuw was de schoolmeester van het dorp vaak ook koster van de kerk. Die deed zijn werd niet altijd tot […]
Lees verder
Huisbezoeken maken deel uit van het werk van een predikant, ook in het 18de eeuwse De Bilt. Soms konden die voor de predikant onaangenaam verlopen. […]
Lees verder
In de notulen van de Biltse kerkenraad uit de achttiende eeuw treffen we een aantal voorbeelden van de betrokkenheid van het kerkbestuur bij ondersteuning van […]
Lees verder
Gereformeerde predikanten hadden in tijd van de Republiek niet alleen grote godsdienstige maar ook belangrijke maatschappelijke invloed en betekenis. Ook in De Bilt. Deze post […]
Lees verder
Afbeelding: Burgemeester Sjoerd Potters neemt het onderzoeksverslag over het slavernijverleden van gemeente De Bilt in ontvangst. We kunnen dit zorgvuldige onderzoek niet slechts ter […]
Lees verder
In de achttiende eeuw omzeilden Utrechters de economische regelgeving van hun stad door in De Bilt schoenen te halen. De Biltse schoenmakers voeren hier wel […]
Lees verder
Anna Bregitta Eyck van Zuijlichem-Story van Blokland woonde van 1842 tot 1876 in Maartensdijk. Zij nam de belangrijke beslissing om Eyckenstein te verkopen, wat in […]
Lees verder
Afbeelding: Amy Grothe-Twiss in Swawa’s terugkeer (Hilversum 1903). Op 20 mei 1885 trouwde op het Maartensdijkse gemeentehuis de 24 jarige Henriette Amelie Jeannette Twiss (1860-1947) […]
Lees verder
Bijna negentig jaar was transportonderneming Voskuilen actief vanuit De Bilt. Door steeds verder te innoveren en aan te passen aan de marktvraag, ontwikkelde Bode- en […]
Lees verder
Echt beproefd werden de forten van de Nieuwe Hollandse Waterlinie nooit. In 1914 noch in 1940 speelden ze een rol van betekenis. Toch beschikken we […]
Lees verder