In 1790 werd – onbekend door wie, maar waarschijnlijk door het gewest Utrecht – een verbod uitgevaardigd om turf te steken in de ‘Heerlijkheid Westbroek’. De winning werd ‘geïnterdiceerd’, verboden. In ieder geval werd in 1917 werd turfwinning kennelijk weer toegestaan. Deze kaart hoort bij het voorstel daarvoor. Utrechts Archief, toegang 80, nr. 1039.
De zestiende, zeventiende en achttiende eeuw waren de eeuwen waarin turf de brandstof bij uitstek was. Met name In Westbroek werd veel veen opgebaggerd. Deze zogenaamde ‘natte vervening’ gebeurde met een baggerbeugel vanaf de oever of vanuit een bootje. Onder de waterspiegel vandaan werd het veen naar boven gebracht, om na droging op de zogenaamde legakkers te drogen tot turf. Zo ontstonden de trek- of petgaten die nu nog te zien zijn als men over het Westbroekse Bert Bospad wandelt. Het genoemde verbod zal te maken hebben met het verlies aan land dat door turfwinning werd veroorzaakt.
De turfproductie verdween met name in de eerste helft van de twintigste eeuw langzaam maar zeker door de opkomst van andere fossiele brandstoffen, toch werd er in bijzondere omstandigheden, als er gebrek aan brandstof was, soms nog turf opgebaggerd, zoals tijdens de Eerste en Tweede Wereldoorlog.
Dat was dus ook in Westbroek het geval. De kaart uit 1917 laat zien waar er veenderijen waren in de ‘Heerlijkheid Westbroek’. De kaart hoort bij het voorstel om turfwinning weer toe te staan.
Ook in een ander opzicht is de kaart informatief. Hij laat zien dat het gebied van Westbroek doorliep tot aan de Vecht, dat de huidige Westbroekse Binnenweg (thans binnen de grenzen van de gemeente Stichtse Vecht) ook wel het Groene Dijkje heette en dat ten noorden van de Kerkdijk naar de grens met Hollandsche Rading de ‘Middelkade’ loopt.
AD
Bron:
Utrechts Archief, toegang 80, nr. 1039. Kaarten van verveende percelen in de gemeente [en heerlijkheid Westbroek, behorende bij het verzoek van het veenderijbestuur tot het buiten werking stellen van het verveningsinterdict van 1790.