Afbeelding: Rijkspolitieman Frans Zuiderhoek (achter het stuur), commandant surveillance-eenheid bij de Porschegroep.  Hij is vergezeld door het Hoofd Communicatie van de korpsstaf Rijkspolitie. Locatie: omgeving van Schiphol in 1989. De rust op de weg is opvallend. (Foto: Harro Meijnen, fotograaf van het Korps Rijkspolitie).

Het korps Rijkspolitie was van 1945 tot 1993 het onderdeel dat politietaken uitoefende in de kleinere gemeenten die niet beschikten over een eigen gemeentepolitiekorps. Dat gold ook voor de kleine kernen van de huidige gemeente. In De Bilt en Bilthoven waren beide actief. Op het huis Schoonoord aan de Holle Bilt was tot medio jaren ’60, het Groepsbureau Utrecht van de Rijkspolitie gevestigd. Bilthoven huisvestte, gelegen naast het RIVM, het verkeersopleidingscentrum De Varenkamp. Daar genoot de toen twintigjarige wachtmeester der rijkspolitie Frans Zuiderhoek in 1974 zijn verkeersopleiding. Toen hij in Driebergen, het landelijke hoofdkwartier van de Algemene Verkeersdienst der Rijkspolitie, voor de Porsche werd geselecteerd, kwam daar nog een extra opleidingstraject bij.

 

Meer informatie

Tussen 1962 en 1996 werd de controle op de rijkswegen uitgeoefend door de Porschegroep, dus ook die van de huidige rijkswegen A27 en A28, die zich kruisen rond de kernen van gemeente De Bilt.

Zuiderhoek is nu gepensioneerd maar zijn tijd op de Porsche is onvergetelijk voor hem. Hij heeft als verkeerssurveillant verschillende ministers van Verkeer en Waterstaat in de auto gehad, zoals Neelie Smit-Kroes en Tineke Netelenbos.

Of de wagen nostalgisch is? Op internet staat hij beschreven als ‘een bekende, gerespecteerde, bewonderde en door sommigen gevreesde verschijning op de Nederlandse snelwegen.’  Zuiderhoeks reactie op de vraag is aarzelend: De Porsche werd door de jaren heen veel te duur, alleen al door het bandenverbruik. Er konden maar twee personen in, dus ruimte voor arrestanten was er niet.

Daar staat tegenover dat hij voor de surveillancedienst van zijn tijd zeer geschikt was: open, snel, goede remweg en wegligging. Door de jaren heen zijn er meer dan vijfhonderd op de weg actief geweest.

Achteruit rijden

In de tijd van de Porsche werd het verkeer almaar drukker en de files langer. Bilthoven werd vrijwel dagelijks genoemd als knelpunt in de verkeersinformatie.

Verkeerssurveillance was een van onze hoofdtaken met alles wat daarbij hoorde, zoals kentekenregistratie, controle van de tachograaf, blaastesten maar ook de filecontrole, vertelt Zuiderhoek.  Het was van belang om snel achteruit te kunnen rijden, om de staart van de file voor te blijven. Juist op dat punt onderscheidde de Porsche zich want de wagen heeft de motor achterin en de ingebouwde luchtkoeling voorkomt dat de motor te warm loopt. 

Spannende anekdotes zijn er ook te vertellen en twee ervan, die zich afspeelden op de A27 bij onze kernen staan Zuiderhoek nog scherp voor de geest.

Bij het wegrestaurant Vianen werden we ingehaald door een motorrijder die 200 km per uur reed. We zetten de achtervolging in en probeerden hem op allerlei manieren tot stoppen te bewegen: zwaailicht, sirene, stopteken enzovoort, maar hij slaagde er telkens in om weer weg te komen. Pas bij de afrit Bilthoven gaf hij zich over. Daar viel een witte streep op zijn achterband op, waaruit bleek dat die band volledig versleten was. Hij had tijdens zijn vlucht met gemak een klapband kunnen krijgen en dan waren de gevolgen niet te overzien geweest. 

Gestolen auto

Het kwam wel eens voor dat ik alleen in de auto zat en die keer zag ik bij een benzinepomp in de buurt van Groenekan een man zitten slapen. Het was vroeg in de ochtend, winter, koud en donker. Ik checkte zijn nummerplaat en de auto bleek gestolen. De chauffeur luisterde waarschijnlijk mee met de politieradio en kreeg zo dezelfde informatie als ik. Toen ik hem wilde benaderen maakte hij dat hij wegkwam en ik zette de achtervolging in. Ergens in een woonwijk in Eemnes reed ik hem klem en zette ik de auto dwars op de weg. Via de luidspreker die ook op de auto zat, sommeerde ik hem om uit te stappen. Inmiddels kwamen er omwonenden kijken wat er aan de hand was. Omdat ondersteuning van de collega’s uitbleef, moest ik in mijn eentje de arrestatie verrichten. Dat was niet heel moeilijk, want de man, die alleen een T-shirt droeg, was inmiddels verkleumd en liet zich makkelijk boeien. 

De tijd van de Porsches is voorbij en ook de Rijkspolitie is verleden tijd; samen met de voormalige gemeentepolitie is hij opgegaan in de Nationale Politie. De wagens zelf blijken vaak onverslijtbaar en er is nog een aantal in bezit van particulieren, met bestickering, zwaailichten en al. Een exemplaar uit 1980 ging in 1986 uit de dienst. De wagen had toen 300.000 km op de teller en naar verluidt rijdt hij nog steeds.

VC

U bevindt u op de Rondleiding over nostalgie. Voor het vervolg klik HIER.

 

Met dank aan:

Frans Zuiderhoek, gepensioneerd Inspecteur van Politie

Het Utrechts Archief

Historische Kring d’Oude School

Bronnen:  Porschepolitie.nl

RTL-nieuws: Oude Porsche rijkspolitie te koop: weinig kilometers met zwaailicht en helm.

Wikipedia

 

Afbeelding:  Het uniform bestond uit: lange witte jas met bontkraag, een helm met bril, blauwe sjaal, witte lederen Laimböck-handschoenen en een Ray-Ban zonnebril. (foto: Frans Zuiderhoek)