In 1832 werden in de provincie Utrecht opmetingen gedaan voor het kadaster. Dat was niet alleen nodig om ieders bezittingen vast te stellen, maar dit gebeurde vooral met het oog op belastingheffing. Grond- en woningbezit was immers het criterium om in aanmerking te komen voor belastingheffing. [Kadastrale kaart van Maartensdijk van 50 jaar later: Utrechts Archief, TA 169-6].
Ook Maartensdijk werd in kaart gebracht. We vinden de resultaten terug in de in 2008 verschenen Kadastrale Atlas van Maartensdijk. De resultaten geven inzicht in de aard van de dorpen van de toenmalige gemeente en werden veel gebruikt. Bijvoorbeeld door Van der Aa,die in 1847 in zijn ‘Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden’ schreef:
‘Maartensdijk […] Oostveen […] bes1aat, volgens het kadaster, [uit] eene oppervlakte van 3.119 bunder, waaronder 3.119 bunder belastbaar land. Men telt er 260 huizen bewoond door 275 huisgezinnen, uitmakende eene bevolking van ruim 1.500 inwoners.’
Het Kadaster van 1832 was niet de eerste bron waar we demografische en andere cijfers uit kunnen putten. Er zijn ook cijfers vanwege de provincie uit 1815. Dan heeft Maartensdijk
‘1323 inwoners, 175 woonhuizen waaronder 120 keuterwoningen Geen beurt- of trekschuit, 50 wagens met 2 paarden, geen karren, 20 ambachtslieden”.
Er was dus forse groei na 1815. Grondbelasting is overigens van alle tijden: een voorbeeld daarvan met betrekking tot het Biltse Vrouwenklooster kan men nalezen in de kloosterkroniek van de Biltse abdis Henrica van Erp, waarin bericht wordt dat omstreeks 1530 ook Vrouwenklooster moest bijdragen aan een extra heffing op grond opgelegd door Karel V. (Voor de originele tekst klik men aan: Vrouwenklooster krijgt extra belasting opgelegd -1530.
Meer over het kadaster en de geschiedenis van de belastingen met name in onze regio vindt men in een artikel van Anne Doedens in St. Maerten van mei 2009 (nr. 36, pp. 7-10.) Men kan het lezen door aan te klikken: Over het kadaster, belastingen en de lokale geschiedenis van De Bilt.
AD