september 5, 2023

De stichtingsdatum van de Westbroekse kerk: 6 maart 1457

Op 6 maart 1457 wijdde wijbisschop Jodocus Borre de Westbroekse kapel (die in de volgende decennia zou uitgroeien tot de huidige kerk) in. Afgebeeld is […]

Lees verder
juli 21, 2023

De Biltse gereformeerden tijdens de Republiek 11: de Maartensdijkse kerkenraad investeert in onderwijs aan arme kinderen

Op 17 januari 1752 stelde de Maartensdijkse kerkenraad het beleid ten opzichte van de kinderen uit de bedeelde gezinnen op de dorpsschool vast. [Schoollokaal met […]

Lees verder
juli 14, 2023

De Biltse gereformeerden tijdens de republiek 6: Westbroek en zijn eerste predikanten

Het archief van de hervormde kerk van Westbroek bevat een foliant, die  op het eerste blad begint met de namen van de vroegste Westbroekse predikanten, […]

Lees verder
juli 13, 2023

De Biltse gereformeerden tijdens de Republiek 5: illegale kerkdiensten in het dorp

Een 18e eeuwse kerkdienst in de dorpskerk van De Bilt kan er, mutatis mutandis, uitgezien hebben als op deze prent van Eberhard Cornelis Rahms (Rijksmuseum […]

Lees verder
juli 9, 2023

De Biltse gereformeerden tijdens de republiek 4: wie gaat over de koster-schoolmeester?

In de zeventiende en achttiende eeuw was de schoolmeester van het dorp vaak ook koster van de kerk. Die deed zijn werd niet altijd tot […]

Lees verder
juli 9, 2023

De Biltse gereformeerden tijdens de republiek 3: een mislukt huisbezoek

Huisbezoeken maken deel uit van het werk van een predikant, ook in het 18de eeuwse De Bilt. Soms konden die voor de predikant onaangenaam verlopen. […]

Lees verder
juni 11, 2023

Schoolstrijd in Westbroek-Achttienhoven

In het voorjaar van 1938 brak in Westbroek een felle strijd uit over het sluiten van de openbare school, die uiteindelijk ruim baan moest maken […]

Lees verder
mei 13, 2023

Gereformeerd en Hervormd: Kerkscheuringen in Maartensdijk

Het voormalige gereformeerde kerkje op het adres Dorpsweg 198 – nu Galerie Van Vlaardingen – werd in januari 1892 als gereformeerde kerk in gebruik genomen. […]

Lees verder
april 23, 2023

Dominee Sanderus schreef een erotisch gedicht

Lambertus Sanderus was in 1652 de eerste dominee van De Bilt. Naar hem is de straat naast de Dorpskerk genoemd. Hij werd gerekend tot de […]

Lees verder
februari 23, 2023

“Leeraar der Heidenen” werd geïnspireerd door Multatuli

Afbeelding: Het gezin van David en Getje Huijsing op Java. (Foto: Peter Gielissen)   Eind jaren 1890 keerden zendeling-leraar Ds. David Huijsing en zijn vrouw […]

Lees verder
december 11, 2022

De Reformatie in Maartensdijk: 1593

In 1580 verbood het Utrechtse stadsbestuur de uitoefening van de katholieke eredienst. Het duurde daarna, en zeker tot na 1593, nog een aantal jaren voordat […]

Lees verder
december 11, 2022

De Reformatie in Westbroek: 1593

In 1580 verbood het Utrechtse stadsbestuur de uitoefening van de katholieke eredienst. Het duurde daarna, zeker tot na 1593, nog een aantal jaren voordat het […]

Lees verder
april 19, 2022

Gilles Quispel: de Nag Hammadi geschriften als levenswerk

Gilles Quispel was een Nederlandse classicus en theoloog en een autoriteit op het gebied van de zogenoemde gnostische geschriften. Deze geschriften uit de eerste eeuwen […]

Lees verder
oktober 22, 2021

Jacoba van Beierens echtgenoot geeft Westbroek een priester: 1460

Afgebeeld is Frank II van Borssele (1395-1470), een hoge Zeeuwse edelman, de vierde en laatste echtgenoot van de Hollandse gravin Jacoba van Beieren. (Jacob Folkema, […]

Lees verder
september 30, 2021

Oefenaars betrapt in De Akker

In 1836 vielen wethouders van De Bilt een huis binnen waar ‘oefenaars’ een godsdienstoefening in huiselijke kring hielden. Deze Biltenaren waren ontevreden met de ideeën […]

Lees verder
juni 2, 2020

De pest in Westbroek

Op dit schilderij van Th.G. van der Schuer (Museum Lakenhal te Leiden) zien we hoe een ziekenverzorger een theriakel (honingdrankje) aan een pestlijder toedient. De […]

Lees verder
mei 22, 2020

David Huijsing: een leraar der heidenen

Achter in het oudste deel van de gemeentelijke  begraafplaats Brandenburg vinden we een onopvallende steen, die karakteristiek is voor het begin van de 20e eeuw. […]

Lees verder
maart 16, 2020

Bedevaartsoord Bilthoven: Grietje Schouten

We zien hier het deel van het kerkhof van de parochie van O.L. Vrouwe van Altijd Durende Bijstand aan de Gregoriuslaan in Bilthoven waar Grietje […]

Lees verder
januari 23, 2020

Jong in de oorlog: Philip Holt moest vaak verhuizen

Winter 1944-45. Het was zondagmorgen. Er was een bom gevallen op de spoorlijn. Bij de overweg hielden de Duitsers de kerkgangers aan om te helpen […]

Lees verder
december 22, 2019

geloofsvervolging en ‘woeste Maartensdijkers’ in 1836

Afgebeeld is de minister van Justitie Cornelis Frederik van Maanen (1769-1849). Onder koning Willem I (1815-1840) werden de Afgescheidenen vervolgd omdat zij buiten de officiële […]

Lees verder
oktober 7, 2019

Archiefkist van de Hervormde Gemeente

In deze houten archiefkist werden de belangrijke papieren van de Hervormde Gemeente Westbroek bewaard. De kist is 36,5 x 8 x 19 centimeter. Op de kist […]

Lees verder
mei 3, 2019

Kerk en boerderij: Dr. Welfferweg 39

Op het adres Dr. Welfferweg 39 in Achttienhoven is een gemeentelijk monument te vinden, dat in de negentiende eeuw ook voor religieuze doeleinden werd gebruikt. […]

Lees verder
november 23, 2018

Levende Monumenten: de Adventkapel

  De Adventkapel in Hollandsche Rading is in 1938 neergezet als wijkgebouw voor de Hervormde kerk Maartensdijk. In een aflevering van de reportageserie Levende Monumenten […]

Lees verder
oktober 11, 2018

De muurschilderingen van Westbroek

Hierboven zien we de zes polderheiligen zoals ze te zien zijn in de kerk van Westbroek. Het is een van de unieke laatmiddeleeuwse schilderingen in […]

Lees verder
juli 31, 2018

De zending in Hollandsche Rading

In Utrecht werd in 1909 de stadszending opgericht. Op de afbeelding ziet men het interieur van het kamphuis van de Utrechtse Stadszending in het bos […]

Lees verder
juli 13, 2018

De Dorpskerk van De Bilt

De oudste kerk in De Bilt is de Dorpskerk aan de Dorpsstraat, die in 1652 in gebruik werd genomen. We zien hem hier op een […]

Lees verder
juli 12, 2018

Het Biltse Hoogkruis in het Van Boetzelaerpark

Afgebeeld is het Bilts Hoogkruis in het Van Boetzelaerpark in De Bilt. (Foto AD) In 2013 is dit kruis geplaatst ter herinnering aan het negenhonderdjarig […]

Lees verder
juli 3, 2018

De Biltse gereformeerden tijdens de republiek 7: Westbroek en de Reformatie

Westbroek in 1609. Zo zagen de kerk en zijn omgeving er voor 1723 uit, volgens de prent van L.P. Serrrurier. Het is een kopie uit […]

Lees verder
juli 1, 2018

De Dorpskerk van Maartensdijk

De Nederlands Hervormde Dorpskerk van Maartensdijk dateert uit de zestiende eeuw. Daar werd in 1465 de Sint Jacobskapel gebouwd in gotische stijl. Toen men deze […]

Lees verder
juli 1, 2018

Boeken uit Oostbroek – De schutbladen van de Postilla

Er resteert uit de bibliotheek van het klooster Oostbroek een zesdelig werk waarin alle boeken van de bijbel worden uitgelegd: de Postilla van Nicolaus de […]

Lees verder
juli 1, 2018

Boeken uit Oostbroek – Augustinus

  Een van de weinige gedrukte boeken die uit de bibliotheek van Oostbroek is overgebleven, werd in 1491 in Straatsburg gedrukt. Het bevat teksten van […]

Lees verder
juli 1, 2018

Boeken uit Oostbroek – De Sermoenen van Bernard van Clairvaux

Er is slechts één handschrift bekend dat met zekerheid in Oostbroek is geschreven. Het is een Middelnederlandse vertaling van de preken (sermoenen) van Bernard van […]

Lees verder
juni 23, 2018

Johannes van der Palm

De Maartensdijkse predikant ds. Johannes van der Palm (1763-1840) was een belangrijke patriot. Schilderij in de collectie van de Universiteit Leiden.   Meer informatie Johannes […]

Lees verder
juni 22, 2018

De Dorpsstraat in De Bilt

De Biltse Dorpsstraat heette vroeger Steenstraat en is een van de oudste verharde wegen buiten een stad in Nederland. De huidige Biltse Dorpsstraat heeft als […]

Lees verder
juni 22, 2018

Bisschop Frederik Schenck van Toutenburg in Maartensdijk

Frederik Schenck van Toutenburg (1559 – 1580) was bisschop en aartsbisschop van Utrecht in de roerige tijd van de reformatie. De afbeelding is een anonieme […]

Lees verder
juni 20, 2018

Petronella van Zeist en het Petronellakapelletje

Op gebied dat toebehoorde aan het Vrouwenklooster in De Bilt stond vroeger een kapel die de Petronellakapel werd genoemd. De Biltse Kapelweg ontleent zijn naam […]

Lees verder
juni 20, 2018

Het klooster Vredendaal

Dit is een deel van een kaart van de stadsvrijheid van Utrecht in 1541, een kopie van N van der Monde uit 1840 naar een […]

Lees verder
juni 20, 2018

David van Bourgondië in De Bilt

In 1481 bracht bisschop David van Bourgondië een kort bezoek aan De Bilt tijdens de Stichtse Oorlog om vandaar de stad Utrecht te bewegen om […]

Lees verder
juni 19, 2018

Het wapen van Maartensdijk

Het wapen van de voormalige gemeente Maartensdijk toont Sint Maarten die zijn mantel in twee stukken deelt en de helft aan een bedelaar geeft. De […]

Lees verder
Spring naar toolbar