juni 9, 2024

Problemen bij de ontginningen van Achttienhoven in 1414

In de vroege vijftiende eeuw waren er problemen gerezen bij de ontginningen van de heerlijkheid Achttienhoven, het rechtsgebied van de proost van het kapittel van […]

Lees verder
mei 12, 2024

Henrica van Erp, een krachtige abdis

In de zestiende eeuw was Henrica van Erp (geboren vóór 1503 – overleden in 1548) een krachtige bestuurder van Vrouwenklooster in De Bilt. Zij is […]

Lees verder
maart 10, 2024

Een uniek missaal van klooster Oostbroek, gemaakt door een beroemde drukker

In museum Het Catharijneconvent in Utrecht bevindt zich een belangrijk Bilts erfstuk. Het is een Benedictijns misboek van klooster Oostbroek. [Museum Het Catharijneconvent, BMH, pi […]

Lees verder
september 26, 2023

Rondleiding kloosters: Slot

Dit is het slot van de rondleiding over de kloosters van De Bilt. We hebben gezien hoe in de twaalfde eeuw de Sint Laurensabdij van […]

Lees verder
september 26, 2023

Rondleiding kloosters 4: Het einde van de kloosters

De zestiende eeuw was een kritische periode voor de kloosters. Het roomskatholieke geloof kwam onder vuur te liggen en het aantal religieuzen nam af, terwijl […]

Lees verder
september 26, 2023

Opgravingen Vrouwenklooster

In de jaren zestig heeft men opgravingen gedaan in het Kloosterpark. Daar vonden archeologen onder meer een sleutel, die mogelijk in Vrouwenklooster gebruikt is. Op […]

Lees verder
september 26, 2023

Rondleiding kloosters 3: Vrouwenklooster in de middeleeuwen

Al voor 1139 werd voor de vrouwelijke religieuzen van Oostbroek een apart klooster gebouwd op het terrein waar nu de Biltse wijk Kloosterpark ligt. De […]

Lees verder
september 25, 2023

Rondleiding kloosters 2: Oostbroek in de middeleeuwen

In dit gedeelte van de rondleiding laten we iets zien over het mannenklooster  Oostbroek tijdens de middeleeuwen. De Sint Laurensabdij van Oostbroek was een Benedictijnerklooster. […]

Lees verder
september 25, 2023

Rondleiding kloosters 1: de stichting van het klooster Oostbroek

  In het begin van de twaalfde eeuw is de Sint Laurensabdij van Oostbroek door twee ridders gesticht op woeste grond. Het klooster speelde een […]

Lees verder
januari 22, 2023

Een dertiende-eeuwse abt van Oostbroek bekommert zich om zieke nonnen

Abt Nicolaas van het St. Laurensklooster van Oostbroek had het heel goed voor met zieke nonnen van Vrouwenklooster  waarmee Oostbroek een dubbelklooster vormde. Dat blijkt […]

Lees verder
januari 16, 2023

Over Vrouwenklooster, een sobere priorin en een comfortabel levende abdis

Geertruida van Groenestein die men hier samen met haar moeder Ghertruut van Tetwick in de kapel van Oostbroek ziet, werd in 1456 tot priorin van […]

Lees verder
januari 4, 2023

De nonnen van Vrouwenklooster bedreigd met de hel

In 1317 en 1322 deden de kerkelijke autoriteiten de priores en de zusters van vrouwenklooster in de kerkelijke ban. Ze mochten niet meer deelnemen aan […]

Lees verder
september 19, 2022

Sint Wilgefortis met de baard en de adellijke dames van Vrouwenklooster

In het Biltse Vrouwenklooster voor adellijke dames werd een vrouwelijke heilige met een baard vereerd: Sint Wilgefortis of Sint Ontcommer.   Vrouwenklooster bewaarde in een manuscript […]

Lees verder
september 5, 2022

Het oudste document over Oostbroek

In 1837 beschreef de Katwijkse predikant Isak van Harderwijk een fragment van een stuk perkament dat in zijn bezit was gekomen. Het bleek het oudste […]

Lees verder
augustus 25, 2022

Ruzie om water bijgelegd: een charter van 1466

In ieder geval vanaf 1440 boterde het niet tussen het klooster Oostbroek enerzijds  en anderzijds de inwoners van Oostveen (het grootste deel van het gebied […]

Lees verder
maart 8, 2022

Philips II en het failliete Oostbroek: 1570-1580

De laatste abt van Oostbroek was de in 1588 gestorven Pieter van Wijk (schilderij uit 1567  in de St. Godelieveabdij te Brugge). Van Wijk volgde […]

Lees verder
maart 7, 2022

Oostbroeks grondbezit in 1648

In 1648 maakte cartograaf B. Lobe deze kaart van  percelen land van de voormalige abdij Oostbroek. Links  ziet men de na de sloop van het […]

Lees verder
november 19, 2021

Opvallende grondtransacties: David Godin en de Wegh der Weegen

In of kort na 1653 kwam een groot kunstwerk gereed in het Sticht: de weg tussen het huidige Biltse landgoed Vollenhoven en Amersfoort, nu de […]

Lees verder
oktober 19, 2021

Aernout van Buchel en de plundering van de Biltse kloosters

  Afgebeeld is een tekstgedeelte uit  het Diarium van Aernout van Buchel (1565-1641), in het Latijn Arnoldus Buchelius. [De plaat die men achter de titel […]

Lees verder
juli 26, 2021

1257: Bisschopswetering van Groenekan wordt gegraven

Hier ziet men een foto van de Bisschopswetering langs de Groenekanseweg, gezien vanaf De Bilt, 150 meter voor de Veldlaan in Groenekan. De Bisschopswetering is […]

Lees verder
juli 21, 2021

Oostbroek in 1648

Het gaat om een gebied van bijna 50 morgen of omstreeks 45 hectare. Dit is bepaald niet het gehele gebied van de voormalige abdij op […]

Lees verder
februari 24, 2021

De schenking van Keizerin Mathilde

In 1122 deed Mathilde, de keizerin van het Duitse Rijk een schenking aan het klooster van Sint Laurens en door deze Sint Laurensabdij van Oostbroek […]

Lees verder
oktober 14, 2020

Mathilde was keizerin van Duitsland en later koningin van Engeland

 In De Bilt eert men keizerin Mathilde met een Mathildezaal in Jagtlust en een Mathildebrug op het landgoed Oostbroek. Op 14 maart is het Mathildedag. […]

Lees verder
september 10, 2019

Het landgoed Koelenberg: oude vloer en bijzondere kaart

Hierboven zien we de  in 1896 ontdekte vloerelementen van het oude huis Koelenberg of Het Klooster. (Afbeelding van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Monument […]

Lees verder
augustus 23, 2019

Brandenburg, leengoed van de abt van Oostbroek in de 16e eeuw

In 1556 gaf Claes de Ridder, leenman van de abt van Oostboek, zijn boerderij Olde Brandenburg of Luchtensteijn terug aan zijn leenheer, de Oostbroekse abt […]

Lees verder
december 21, 2018

Den Hoek, een uithof van het klooster Oostbroek

In het uiterste zuidoosten van de gemeente De Bilt loopt een paar honderd meter ten oosten van het landgoed Oostbroek de Bisschopsweg. Aan deze weg […]

Lees verder
december 5, 2018

Een villa op kloostergrond: Welgelegen

Afgebeeld is de voorgevel van de villa Welgelegen, Groenekanseweg 90 in Groenekan. (Ansichtkaart uitgegeven door D. Ravenstein tussen 1920 en 1925, Collectie Het Utrechts Archief.) […]

Lees verder
november 6, 2018

De sloop van het Vrouwenklooster

In 1585 werd ook Vrouwenklooster gesloopt. Aernout van Buchel beschreef in zijn Monumenta het einde van het klooster. Voor meer informatie over Van Buchel, zie: […]

Lees verder
november 5, 2018

De dertig abten van het Sint Laurensklooster van Oostbroek

Volgens Aernout van Buchel zou het St. Laurensklooster van Oostbroek tussen 1113 en 1588 – dus tot na de sloop van het klooster – dertig […]

Lees verder
november 5, 2018

Aernout van Buchel over de sloop van het Laurensklooster van Oostbroek

Afgebeeld is blad nr. 254 van de Monumenta van Aernout van Buchel (1565-1641) (te raadplegen via de site van het Utrechts Archief). Hier beschrijft Van […]

Lees verder
juli 29, 2018

Willem van Oranje houdt zich bezig met De Bilt

Afgebeeld is een schilderij van Willem van Oranje dat is gemaakt door Lieven de Key uit 1579 (Rijksmuseum). Dit portret werd door de Commissie voor […]

Lees verder
juli 24, 2018

Maarten van Rossum en De Bilt

Dit is een portret van Maarten van Rossum te paard (Cornelis Anthonisz., 1540 – voor 1542.  Rijksmuseum). Maarten van Rossum (omstreeks 1490-1555) was een Gelderse […]

Lees verder
juli 14, 2018

Bisschop Godebald in Oostbroek

Bisschop Godebald van Utrecht (1114 – 1127) was belangrijk voor het Sticht en de stad Utrecht maar zeker ook voor het gebied dat later De […]

Lees verder
juli 12, 2018

De Heilig Grafkapel van Vrouwenklooster

Hier ziet met beelden uit de Heilig Grafkapel van Vrouwenklooster. Het is het werk van een onbekende maker van een grafleggingsgroep met drie heilige vrouwen […]

Lees verder
juli 11, 2018

Oostbroek, Ierland en de monnik Henricus Goude

De hier afgebeelde vroeg zestiende-eeuwse tekst heeft alles te maken met de relatie van Oostbroek met Ierland. (Foto: dr. G.M. Landman)   Meer informatie In […]

Lees verder
juli 11, 2018

Een oorkonde voor het klooster Oostbroek

Hier is keizerin Mathilde (1102-1167) afgebeeld. Zij was de echtgenote van keizer Hendrik V (1181 of 1186-1125).  Mathilde gaf het document uit, dat de officiële […]

Lees verder
juli 6, 2018

Middeleeuwse monsters uit Oostbroek?

  Deze monsterlijke kattenkoppen zijn mogelijk afkomstig van het terrein van het gesloopte Sint Laurensklooster van Oostbroek. Ze worden bewaard in het Archeologisch Depot van […]

Lees verder
juli 3, 2018

Laurentius en het wapen van De Bilt

Het wapen van de gemeente De Bilt is samengesteld uit de oude wapens van De Bilt en Maartensdijk: respectievelijk het rooster van Sint Laurens en […]

Lees verder
juli 3, 2018

De gotische bogen van de kapel van Vrouwenklooster

In een muur aan de toegang tot villa Bezuidenhout aan de Vissersteeg in De Bilt bevinden zich gotische gevelornamenten. Ze zijn afkomstig van de kapel […]

Lees verder
juli 3, 2018

Aernout van Buchel over Vrouwenklooster

Aernout van Buchel (1565-1641) was een Utrechtse oudheidkundige. Zijn bekendste werk is De Monumenta in Templis, waarin hij de oudheden in Utrecht en de omringende […]

Lees verder
juli 2, 2018

Boeken uit Oostbroek – de Postilla van Nicolaus de Lyra

Er resteert uit de bibliotheek van het klooster Oostbroek een zesdelig werk waarin alle boeken van de bijbel worden uitgelegd: de Postilla van Nicolaus de […]

Lees verder
juli 2, 2018

Oostbroek, Staveren en Odulphus: 1132

Op een foto uit 1885 ziet men het onthoofde beeld van St. Odulphus, de heilige wiens naam werd verbonden aan het reeds eeuwen verdwenen St. […]

Lees verder
juli 2, 2018

Het landgoed Oostbroek

Oostbroek en De Bilt zijn onverbrekelijk met elkaar verbonden. Het landgoed heeft zijn oorsprong in het klooster waaraan De Bilt zijn bestaan te danken heeft. […]

Lees verder
juli 2, 2018

Het zegel van de Oostbroekse abt Jan Ruysch (1446)

  Op 12 juni 1433 werd Jan Ruysch met de steun van de Utrechtse bisschop Rudolf van Diepholt  abt van Oostbroek. Afbeelding: het zegel van […]

Lees verder
juli 1, 2018

Boeken uit Oostbroek – De schutbladen van de Postilla

Er resteert uit de bibliotheek van het klooster Oostbroek een zesdelig werk waarin alle boeken van de bijbel worden uitgelegd: de Postilla van Nicolaus de […]

Lees verder
juli 1, 2018

Boeken uit Oostbroek – Augustinus

  Een van de weinige gedrukte boeken die uit de bibliotheek van Oostbroek is overgebleven, werd in 1491 in Straatsburg gedrukt. Het bevat teksten van […]

Lees verder
juli 1, 2018

Boeken uit Oostbroek – De Sermoenen van Bernard van Clairvaux

Er is slechts één handschrift bekend dat met zekerheid in Oostbroek is geschreven. Het is een Middelnederlandse vertaling van de preken (sermoenen) van Bernard van […]

Lees verder
juni 30, 2018

De kroniek van Henrica van Erp

Henrica van Erp (omstreeks 1473-1548), die vermoedelijk als kind door haar ouders in Vrouwenklooster werd geplaatst, werd in  1503 verkozen tot abdis.  Zij schreef een […]

Lees verder
juni 20, 2018

Petronella van Zeist en het Petronellakapelletje

Op gebied dat toebehoorde aan het Vrouwenklooster in De Bilt stond vroeger een kapel die de Petronellakapel werd genoemd. De Biltse Kapelweg ontleent zijn naam […]

Lees verder
juni 20, 2018

Ludolf, de eerste abt van Oostbroek

In een afschrift van een verloren gegane oorkonde uit 1113 (opgenomen in een stuk uit 1231) is sprake van de komst van de Brugse prior […]

Lees verder
juni 20, 2018

Het klooster Vredendaal

Dit is een deel van een kaart van de stadsvrijheid van Utrecht in 1541, een kopie van N van der Monde uit 1840 naar een […]

Lees verder
juni 20, 2018

Boeken uit Oostbroek – het oudste ‘Biltse’ handschrift

Er resteert uit de bibliotheek van het klooster Oostbroek een zesdelig werk waarin alle boeken van de bijbel worden uitgelegd: de Postilla van Nicolaus de […]

Lees verder