september 23, 2024

De Uitlegger en de ‘Zoetwateroorlog’: het verhaal gaat verder

  Oktober is traditiegetrouw de Maand van de Geschiedenis. Die gelegenheid grijpt OMDB- redacteur en maritiem historicus Anne Doedens aan om de strijd van een […]

Lees verder
april 22, 2024

Online Museum: rol marine in 1672-1674 verdient verder onderzoek

Afbeelding: Tijdens een symposium op 27 maart 2024 besprak maritiem-historicus dr. Adri van Vliet de brede inzetbaarheid van matrozen en mariniers tijdens de oorlogsjaren 1672-1674. […]

Lees verder
maart 28, 2024

Marine gamechanger in strijd tegen Frans landleger 1672

Afbeelding: Uitlegger met sloep, illustratie uit Rampjaar 1672 – Luc Panhuysen. Uitlegger is een platbodem waarmee bewapende manschappen door ondiep water werden vervoerd.   Twee […]

Lees verder
oktober 2, 2023

Een Westbroekse krijgsheer: kolonel  Hendrick van Weede en zijn familie.

  De Utrechtse burgemeesterszoon kolonel Hendrick van Weede (1631-1700) woonde op een buiten in Achttienhoven dat op kaarten wordt aangeduid als Collel Weede. De  restanten […]

Lees verder
november 13, 2022

Dijkherstel in Westbroek na het Rampjaar

Afgebeeld is een tekening van Esaias van de Velde van dijkherstel bij Vianen in 1624 (Rijksmuseum Amsterdam). Dijkherstel was ook wat in Westbroek moest gebeuren […]

Lees verder
november 13, 2022

De landkaart spreekt: Blauw illustreert de Franse bezetting 1672/73

De getoonde uitsnede is afkomstig van een kaart uit 1652, gemaakt door Nic. Visscher. De inkleuring is echter van 1672 of later. Hij laat helder […]

Lees verder
oktober 22, 2022

Na het Rampjaar: over Maartensdijkse gijzelaars en een grote som losgeld

Na 1673 – het jaar waarin de Fransen vertrokken – moesten de Maartensdijkers nog vele jaren lang de financiële gevolgen van het Rampjaar  dragen. Er […]

Lees verder
oktober 9, 2022

De Republiek slaat terug vanaf de waterlinie

Afbeelding: Model Uitlegger (Rijksmuseum Amsterdam) Bij de opening van de expo Rampjaar 1672/1673 in het Streekmuseum Vredegoed gaf redacteur Anne Doedens een lezing over de […]

Lees verder
juli 7, 2022

Achttienhoven geraakt door de Franse bezetters

In 1675 stelden schout schepenen van Achttienhoven en de taxateurs van de belasting op huizen  vast, dat de Franse aanwezigheid in het Rampjaar en in […]

Lees verder
juli 7, 2022

Westbroeks weerbare mannen in 1672

Toen de Franse invasie van Utrecht  dichterbij kwam werden in Westbroek in het voorjaar van 1672 de ‘weerbare’ mannen op een lijst gezet, om zo […]

Lees verder
april 27, 2022

Lezing Rampjaar De Bilt: Lodewijk Gerretsen

Afbeelding: Kasteel Amerongen voordat de Fransen het vernielden in 1673.   De herdenking van het Rampjaar in de Biltse kernen opende op 9 april 2022 […]

Lees verder
april 27, 2022

Lezing Rampjaar De Bilt: Wouter van Dijk

Afbeelding: Kasteel Nijenrode in Breukelen werd door de Fransen verwoest (Andries Schoemaker)   De herdenking van het Rampjaar in de Biltse kernen opende op 9 […]

Lees verder
april 27, 2022

Lezing Rampjaar De Bilt: Judith Brouwer

Afbeelding: Rampjaar 1672 begint: Engelse marine overvalt de Smyrnavloot   De herdenking van het Rampjaar in de Biltse kernen opende op 9 april 2022 in […]

Lees verder
april 26, 2022

Lezing Rampjaar De Bilt: Anne Doedens

Afbeelding: Boerenhoeve geplunderd (Abraham Bloemaert 17e eeuw)   De herdenking van het Rampjaar in de Biltse kernen opende op 9 april 2022 in de NH-kerk […]

Lees verder
april 26, 2022

Lezing Rampjaar De Bilt: Luc Panhuysen

Afbeelding: stadhouder Willem III houdt beraad bij de Hollandse Waterlinie. Op de achtergrond zijn fortificatie Bodegraven. (Schoolplaat J. Haijnde van Papendrecht 1911)   De herdenking […]

Lees verder
april 10, 2022

Het Rampjaar in de Vechtstreek

Afbeelding: Het dorp Waverveen werd zwaar getroffen door het Rampjaar (Andries Schoemaker) Tijdens het Rampjaar viel het Franse leger Nederland binnen. Op 23 juni 1672 […]

Lees verder
april 10, 2022

Het Rampjaar in Westbroek

Afbeelding: Wreedheden op een boerderij (Romeyn de Hooghe, Rijksmuseum Amsterdam). Westbroek was het toneel van allerlei Franse wreedheden tegen de boerenbevolking na de inval van […]

Lees verder
maart 31, 2022

Kleine IJstijd: Rampzalig weer in het Rampjaar 1672

Oorlog en weer hebben veel met elkaar te maken. Meteorologische waarnemingen zijn van groot militair belang. Veldslagen kunnen heel anders aflopen als het weer plotseling […]

Lees verder
februari 23, 2022

In beeld gebracht: Het Rampjaar in De Bilt

Afbeelding: De Biltse Steenstraat (Andries Schoemaker)   In juli 1672 maakte het dorp De Bilt kennis met koning Lodewijk XIV van Frankrijk. Die begaf zich […]

Lees verder
februari 22, 2022

In beeld gebracht: Het Rampjaar in Maartensdijk

Afbeelding: De 17e eeuwse hoeve De IJzeren Mortier aan de Dorpsweg in Maartensdijk heeft de Fransen in 1672 zien komen en in 1673 zien gaan. […]

Lees verder
december 20, 2021

1673: het Huis van kolonel Aquila verwoest, Maartensdijk weigert te betalen

  Afgebeeld is een detail van een kaart van Danckerts uit 1700, met daarop duidelijk zichtbaar het woord ‘Aquila’, de naam van de eigenaar van […]

Lees verder
oktober 28, 2021

Feiten over het Rampjaar in Maartensdijk en de andere kernen

  In 1672 viel de Franse koning Lodewijk met meer dan 100.000 man de nieuwe staat Nederland (officieel de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden) binnen. […]

Lees verder
oktober 24, 2021

1672: Moord en brand op het platteland van De Bilt

In 1674 verscheen over het Rampjaar 1672 een set indrukwekkende tekeningen van Romeyn de Hooge, Schouburg de Nederlandse Veranderingen. (Amsterdam 1674) (Het hier gebruikte exemplaar […]

Lees verder
oktober 19, 2021

Het Rampjaar: Maartensdijks bezoek aan het Franse leger

Lodewijk XIV ontving in juni 1672 de sleutels van de stad Utrecht. (Rijksmuseum Amsterdam). De stad gaf zich wel heel snel over en aanzienlijken zoals […]

Lees verder
oktober 10, 2021

Krantenberichten over Westbroek en Maartensdijk in 1672-1674

Afgebeeld is een bericht in de Opregte Haerlemsche Courant van 10 juni 1673. Dit blad is een van de oudste Nederlandse couranten. Het eerste nummer […]

Lees verder
augustus 16, 2021

De Utrechtse regent Booth over de boerenbevolking van Westbroek in 1672 en 1673

In het Rampjaar en in 1673  hield de Utrechtse regent Everard Booth een dagboek bij. Het biedt een mooi inzicht in het effect van de […]

Lees verder
augustus 16, 2021

Maartensdijk, de hofstede Eyckenstein en de Franse bezetting van 1672 en 1673

Het slot Abcoude was een plek waaraan een boer die in 1672 en 1673 op de hofstede Eyckenstein werkte, later slechte herinneringen zal hebben overgehouden. […]

Lees verder
juli 2, 2021

Een bijzondere kaart: Achttienhoven in het Rampjaar 1672

Men ziet hier een kaart van dertien percelen land in Achttienhoven, behorende aan het S. Katharijneconvent in Utrecht. De kaart stamt volgens het Utrechts Archief […]

Lees verder
juli 2, 2021

Het Rampjaar 1672: huizen in De Bilt verwoest

Afgebeeld is een deel van een kaart met de Biltse Steenstraat uit 1572, een eeuw voor het Rampjaar dat gewest en stad Utrecht zwaar trof. […]

Lees verder
april 17, 2021

Lodewijk XIV, De Bilt en het Rampjaar (1672/3)

De getoonde afbeelding komt uit een vroeg achttiende-eeuwse bron, die naar aanleiding van de herdenking van het Rampjaar van 1672 in 2022 zal worden gepubliceerd. […]

Lees verder
april 17, 2021

Oorlogsgeweld in Maartensdijk: de gevolgen van het Rampjaar (1672/3)

Afgebeeld is een sierelement op de gevel van boerderij de IJzeren Mortier, het enige zichtbare overblijfsel van het Rampjaar, 1672, in Maartensdijk (zie onderaan deze […]

Lees verder
april 17, 2021

Oorlogsgeweld in Westbroek: de gevolgen van het Rampjaar (1672/3)

Afgebeeld is het is een prent van Romeyn de Hooghe over wreedheden op een boerderij (Rijksmuseum Amsterdam). Die werden zeker door de Fransen begaan in […]

Lees verder
augustus 21, 2019

Meer over Westbroek en het rampjaar 1672 (1673)

Dit zijn twee afbeeldingen uit het originele manuscript van Schoemaker in de Koninklijke Bibliotheek te Den Haag (KW 78 HW58). (Foto’s: Anne Doedens.) De teksten […]

Lees verder
augustus 16, 2019

De atlas, kaart 14: het Rampjaar 1672

Afgebeeld is een kaart uit 1696 met een merkwaardig detail buiten het kader. (Afbeelding Utrechts Archief, nr. 216025.) Men ziet aan de bovenzijde een verdedigingwerk […]

Lees verder
november 3, 2018

Westbroek en het rampjaar 1672 (1673)

Afgebeeld is een plafondschildering in slot Zuilen die in opdracht van Hendrik Jacob van Tuyll van Serooskerken werd aangebracht. Hij was heer van Westbroek in […]

Lees verder
juli 1, 2018

Fransen in Maartensdijk in 1672/3

Dit fragment van een schilderij van Adam Frans van der Meulen (coll. Rijksmuseum) toont Lodewijk de XIV voordat hij de Rijn oversteekt in juni 1672. […]

Lees verder
juni 22, 2018

Kasteel Toutenburg

Afbeelding van het jachtslot Toutenburg bij Maartensdijk van Frederik Schenck van Toutenburg (1503-1580). Prent van De Beijer uit 1745, Collectie Utrechts Archief. Schenck van Toutenburg […]

Lees verder