februari 12, 2023

Bijgeloof, brandstichting en armoe in Westbroek: 1885-1887

  In de hierna vertelde verhalen en berichten komen twee bevolkingsgroepen en hun leefwereld naar voren: die van veen- en landarbeiders en dienstboden en die […]

Lees verder
januari 22, 2023

Een dertiende-eeuwse abt van Oostbroek bekommert zich om zieke nonnen

Abt Nicolaas van het St. Laurensklooster van Oostbroek had het heel goed voor met zieke nonnen van Vrouwenklooster  waarmee Oostbroek een dubbelklooster vormde. Dat blijkt […]

Lees verder
december 18, 2022

Het spoor naar Zeist: vijf stations op zeven kilometer.

Een fietspad over een oude spoordijk herinnert aan de lijn die ooit van Bilthoven naar Zeist liep. In 1901 opende de Nederlandsche Buurtspoorweg Maatschappij de […]

Lees verder
december 6, 2022

De Biltsche Volksbibliotheek wilde de arbeidersklasse beschaven

Om de arbeiders aan het lezen te krijgen besloot een groepje vooraanstaande heren in De Bilt om een volksbibliotheek op te richten. Links zien we […]

Lees verder
november 20, 2022

Het Jachtplan: het nieuwe wonen van de jaren ’50

Afbeelding: Het Jachtplan in ontwikkeling in 1951. (foto: familie Alexandra Visser)   Alexandra Visser verhuisde in 1953 met haar ouders en oudere zusje Leontine uit […]

Lees verder
november 20, 2022

Armenzorg was in De Bilt vooral particuliere liefdadigheid

In de twintigste eeuw begon de overheid in Nederland systematisch de zwakkeren in de samenleving te ondersteunen met volksverzekeringen en sociale voorzieningen. Vóór die tijd […]

Lees verder
november 16, 2022

Oorlogsarmoede: Biggetjes kijken op hoeve De Tolboom

Afbeelding: Hoeve De Tolboom voor de grote brand in 1934. Uiterst rechts is een bakhuis te zien, achter de boerderij een hooimijt. Foto: Familie Laros […]

Lees verder
november 8, 2022

Het leven op een boerderij in 1724

Aan de hand van een inventaris van een Biltse boerderij kunnen we een indruk krijgen van het leven op het platteland in het begin van […]

Lees verder
november 6, 2022

Het archief van de Westbroekse geërfden: Wie waren ze, wat bezaten ze?

Op 25 augustus 1685 stelden de vertegenwoordigers van de geërfden van Westbroek een lijst van tien personen op, waaruit de heer van Zuylen, Hendrik Jacob […]

Lees verder
november 3, 2022

Johanna van Sandwijck werd gevonden op  Sandwijck

Op 27 september 1773 troffen bewoners een vondelinge op het landgoed Sandwijck aan. Zij kreeg haar achternaam van het landgoed en werd opgevoed op kosten […]

Lees verder
oktober 28, 2022

Boerderij Larenstein maakte plaats voor woningbouw

Afbeelding: Tegelplateau op gemeentehuis Jagtlust. Het is afkomstig uit de boerderij Larenstein, gebouwd in 1854 door C.W.J. baron van Boetzelaer en in 1968 afgebroken. De […]

Lees verder
oktober 25, 2022

Het archief van de Westbroekse geërfden 3: het leeggelopen en verarmde gerecht

In het voorjaar van 1723 klaagde de Westbroekse schout Brughman, dat de veepest het dorp in 1712 en de jaren daarna zo hard had getroffen, […]

Lees verder
oktober 11, 2022

Het Bilthovense bordeel Florence Hill kwam ongunstig in de pers

In Bilthoven bestond van 1974 tot 1994 het luxe bordeel Florence Hill. In de kranten werd het regelmatig in verband gebracht met dubieuze en criminele […]

Lees verder
oktober 5, 2022

Willem Jan Both Hendriksen , een heer van stand

Willem Jan Both Hendriksen (1780 – 1853) was een zeer vermogende rentenier die zich de luxe kon veroorloven om alleen werkzaamheden te verrichten die zijn […]

Lees verder
september 30, 2022

Rijks ‘Armenwet’ gaf strijd tussen gemeenten

Afbeelding: Jonge moeder op weg naar de ‘vondelingenschuif’. Uit nood geboren zal ze haar kind afstaan.  Titel: Noodlijdenden – Louise De Hem (1902)   Eeuwenlang […]

Lees verder
september 11, 2022

Vondelina van de Bilt en de Veenkolonie

Op dinsdag 16 april 1805 troffen inwoners van De Bilt voor de Oude School bij de Dorpskerk een baby aan. Het was een meisje dat […]

Lees verder
augustus 2, 2022

1588: Ongebroken Westbroeks verzet

In de post een boerenopstand in Westbroek en Achttienhoven werd verteld, hoe honderden oproerige boeren van Westbroek en Achttienhove in de zomer van 1588 samenspanden […]

Lees verder
maart 22, 2022

Vluchtelingen in De Bilt in 1914

De opvang van Oekraïense vluchtelingen in Nederland in oorlogstijd in 2022 is geen unicum. Zo vluchtten in 1914 één miljoen Belgen naar ons land. De […]

Lees verder
maart 21, 2022

De ambachtsvrouwe en de ‘armenzorg’: Westbroek 1918

De armen van Westbroek werden in de negentiende en tot diep in de twintigste eeuw doorgaans door de kerk bedeeld. Ook ten tijde van de […]

Lees verder
januari 10, 2022

Nostalgie: de ziekenfondsbril

Afbeelding:  Ziekenfondsbrillen en brillenhouder uit de fabriek Van der Zeeuw. Naar verluidt heeft verzetsstrijdster Hannie Schaft een dergelijke bril als vermomming gedragen. Het afgebeelde artikel […]

Lees verder
januari 6, 2022

Het archief van Westbroeks laatste pastoor, deel XIII: een laatste brief

De Verloren Zoon: naar deze bekende gelijkenis uit het Nieuwe Testament verwijst Van Haestrecht in een laatste brief die we van hem bezitten, van november […]

Lees verder
november 16, 2021

Het begin van de veepest in Westbroek: 1716

De eerste keer dat de veepest de boeren van de Republiek teisterde was in het begin van de achttiende eeuw, in de jaren 1713-1716. In […]

Lees verder
november 7, 2021

Een boerenopstand in Westbroek en Achttienhoven: 1588

Adolf van Nieuwenaer, stadhouder van Utrecht had in 1588 een forse kluif aan de ‘huislieden’ (boeren) van de twee dorpen Westbroek en Achttienhoven. (Prent van […]

Lees verder
mei 24, 2021

Jos Serrarens, een vakbondsman met internationale allure

Petrus Josephus Servatius Serrarens, geboren op twaalf november 1888 en gestorven op 26 augustus 1963,  kwam op jonge leeftijd in dienst bij de katholieke vakbeweging. […]

Lees verder
april 23, 2021

Poseren op de Dorpsweg

Afgebeeld is een foto uit het einde van de negentiende eeuw van de Maartensdijkse Dorpsweg, met poserende dorpsbewoners, die door de maker bewust zijn gerangschikt. […]

Lees verder
april 5, 2021

HERMAN AMELINK: NOOIT KAN ´T GELOOF TE VEEL VERWACHTEN

Hierboven zien we het graf van Herman Amelink, een vakbondsleider en ARP-politicus. Hij woonde een belangrijk deel van zijn leven in De Bilt. Hij is […]

Lees verder
maart 28, 2021

De Muinck Keizer: Staalbaronnen in Bilthoven

J.M. de Muinck Keizer ontwikkelde een bedrijf dat naar hem de DEMKA werd genoemd. Hierboven: het borstbeeld in het Julianapark in Zuilen dat Ludwig Oswald […]

Lees verder
november 23, 2020

Een boertje van De Bilt

In de bundel Nieuwe Coupletten om voor te dragen bij alle gelegenheden staat als eerste nummer De Boer van de Bilt. Het is een voordracht […]

Lees verder
november 6, 2020

Biltse sterftecijfers in de negentiende eeuw

Het sterftecijfer voor de gemeente De Bilt lag in de tweede helft van de 19e eeuw rond de twintig per duizend per jaar, tegen circa […]

Lees verder
april 15, 2020

Landleven in Westbroek en omgeving omstreeks 1700

Deze afbeelding is een schilderij van Thomas Doesburgh (1685-1714), die ook cartograaf was. (Foto Anne Doedens.) Men ziet de vaarten die het boerenland en de […]

Lees verder
juni 15, 2019

Arbeidershuizen aan de Kapelweg

Begin 20e eeuw stonden aan de toenmalige Bunnikseweg, nu Kapelweg, twee arbeiderswoningen. Op de linkerhoek was een smederij gevestigd. Al in 1887 en 1909 was […]

Lees verder
april 5, 2019

Ontevreden timmerlieden op Beerschoten

In 1889 beschadigde een uitslaande brand de buitenplaats Beerschoten aan de Holle Weg in De Bilt ernstig. Toch besloot de eigenaar J. Steengracht van Oostcapelle […]

Lees verder
februari 20, 2019

Een rood en een wit dorp in Groenekan

In 1922 werd Groenekan uitgebreid langs de Maartensdijkse Vaart, waar het zogenaamde Rode Dorp (zo genoemd naar aanleiding van de rode dakpannen) verrees. (Foto overgenomen […]

Lees verder
oktober 29, 2018

’t Armenbuurtje van Maartensdijk

Wat van de Dorpsweg af ligt een rijtje kleine huisjes, de nummers 161-165. (Foto AD) Het waren ooit vijf  armenhuisjes. Ze werden in 1880 in […]

Lees verder
september 24, 2018

K. F. Hein, industrieel en weldoener

Karl Friedrich Hein was directeur van de Steenkolen handels Vereeniging. Hij is bekend geworden vanwege het door hem opgerichte K.F. Hein Fonds. Hein woonde in […]

Lees verder
juli 11, 2018

Het klimophofje aan de Hessenweg

Deze afbeelding van het Klimophofje aan het zuidelijke deel van de Hessenweg in De Bilt werd omstreeks 1965 gemaakt. (Collectie RHC Vecht en Venen). In […]

Lees verder