Tussen de wat kleinere bedrijven in de gemeente De Bilt nam de uitgeverij Nelissen een bijzondere plaats in. Vanaf 1922 leverde de uitgeverij ongeveer een halve eeuw niet alleen verstrooiende lectuur maar ook ernstiger leesstof aan het Nederlandse volk. Directeur was Henricus M.G.M. Nelissen. (Afbeelding: een portret van de heer Nelissen in de jaren veertig, Literatuurmuseum Den Haag.)
Henri Nelissen (1885-1957) kocht in Bilthoven een stuk grond, waar hij in 1922 aan de Mesdaglaan (later Hasebroecklaan) een huis liet bouwen. Het was tegelijk het kantoor voor zijn uitgeverij. De signatuur van het bedrijf was roomskatholiek, maar de eigenaar gaf zeker niet alleen religieus getinte literatuur uit. In 1923 kocht hij namelijk de Amsterdamsche Roman-Boek- en Kunsthandel. Daar verscheen allerlei ontspanningsliteratuur, waaronder het Amusant Weekblad (1922-1941). Na de oorlog ging het blad verder onder de naam ’t Amusantje en het eindigde met de naam Okido. Tot de ontspanningsliteratuur hoorde ook de uitgave van de avonturen van Lord Lister, die geschreven werden door Felix Hageman, een redacteur bij het dagblad De Telegraaf.
De uitgeverij groeide en de behoefte aan een nieuw pand nam toe. Het werd in 1928 gebouwd aan de Laurillardlaan 30.
Het was niet alleen ontspanningsliteratuur waar de aandacht naar uitging. De letterkunde kreeg op twee fronten alle aandacht. De uitgeverij verzorgde van 1930 tot 1941de uitgave en verspreiding van het rooms katholieke letterkundig- en cultureel maandblad De Gemeenschap, waar schrijvers als Jan Engelman, Anton van Duinkerken, Albert Kuyle en Henri Bruning aan meewerkten. Nelissen verzorgde van 1935 to 1941 ook de boekuitgaven van De Gemeenschap, een interessant en zeker niet uitsluitend katholiek fonds. Hetzelfde gold voor de Diamantreeks, een reeks met publicaties van binnenlandse en buitenlandse auteurs. Het bedrijf gaf ook jeugdliteratuur uit met speciale reeksen jongens- en meisjesboeken, de zogeheten kwartjesboeken die opvallende groene omslagen hadden.
In 1955 droeg Nelissen zijn uitgeverij over aan zijn twee zonen, die het bedrijf opsplitsten. Een deel vertrok naar Baarn en tegenwoordig bestaat de uitgeverij Nelissen nog als onderdeel van uitgeverij Boom onder de naam Nelissen-Boom. Het bedrijf geeft met name werk uit op het gebied van coaching en management.
PvH
Literatuur:
Hans Groot, Huisnummer 15. Een wereldvolverrassingen, in: De Biltse Grift, december 2006.
Dick Berents en Anne Marinus, Lord Lister en de gentleman-inbrekers, Hasselt 2012, p. 40-56.
H. Scholten, Aspecten van het tijdschrift De Gemeenschap. 1978.
Th Bijvoet e.a., De Gemeenschap. Schrijvers prentenboek nr. 24 (1986).
