Op kerstavond 1945 ontsnapte de oorlogsmisdadiger Willem Sassen uit Fort Blauwkapel waar hij gevangen gezet was. Men vertelt daarover het volgende. Sassen had een eenakter geschreven, De Ontsnapping, en hij voerde die op. Gekleed in een Canadees uniform kwam hij het toneel op en zei: Ik ga naar Londen, vader! De radio roept mij! Hier kan ik niet langer blijven! Zijn vader zat in de zaal, evenals de bekende Canadese generaal Foulkes. Toen liep hij het toneel af en terwijl de aanwezigen zaten te wachten op de volgende akte, ontsnapte hij door een raampje waarvan de tralies doorgezaagd waren. Het is een mooi verhaal, maar het is niet helemaal waar. (Afbeelding: Blauwkapel in 2013, foto HenkvD, Wikipedia)
Al in mei 1945 werd Fort Blauwkapel in gebruik genomen om oorlogsmisdadigers te detineren en te verhoren. De autoriteiten sloten hier enkele van de belangrijkste SS-ers en SD-ers op. Weldra ging echter het verhaal dat het er in het kamp vrolijk aan toe ging. Er werd veel gefeest en enkele gevangen kregen grote privileges en beschikten over sigaretten en geld. De bewakers mishandelden overigens ook gedetineerden. Tot 1954 hoorde Fort Blauwkapel bij de gemeente Maartensdijk.
Een van de gevangenen was Wim van den Hout, die beter bekend zou worden als de schrijver Willy van der Heide. Tijdens zijn gevangenschap begon hij de populaire Bob Evers-serie te schrijven. Van Hout was ook de bedenker van de bekende slagzin Hallo hallo, wie stinkt er zo? Het mannetje van de radio! Zijn vergrijp was dat hij in 1944 voor de Duitsers het satirische tijdschrift De Gil had gerund, waarin de geallieerden belachelijk werden gemaakt. Over hem kunt u meer lezen op: Willy van der Heide, schrijver van jeugdboeken.
Maar nu Wim Sassen. Hij was lid van de SS en had de rang van SS-Untersturmbahnführer. Korte tijd was hij de hoofdredacteur van de Telegraaf. Tegen het einde van de oorlog, toen Nederland al gedeeltelijk bevrijd was, maakte hij deel uit van het Weerwolfnetwerk dat informatie moest verzamelen over de geallieerde troepen en dat sabotage moest plegen.
In juni 1945 werd hij gearresteerd en gevangen gezet in Fort Blauwkapel. Hij werkte volledig mee en hielp om het Weerwolfnetwerk op te rollen. De kampleiding gebruikte hem zelfs om medegevangenen te verraden en Duitsers te verhoren. Daardoor kreeg hij grote privileges; hij mocht vrij rondlopen en kreeg een militair uniform.
Wim Sassen ontsnapte inderdaad, alleen niet op kerstavond maar een week eerder. Zijn vader zat evenmin in de zaal als generaal Foulkes. Hij ontkwam niet via het toneel maar vermoedelijk met de hulp van personeel.
Sassen vluchtte naar België, waar hij opnieuw werd gearresteerd. Hij ontsnapte weer en ging naar Ierland en daarna naar Argentinië. Daar werd hij weer journalist. Hij interviewde van 1956 tot 1960 de oorlogsmisdadiger Adolf Eichmann. De banden van die gesprekken speelden later een rol bij het proces tegen Eichmann; men zegt dat Sassen ze aan de Israëlische Geheime Dienst verkocht had. Hij was enige tijd PR-adviseur van Eva Perón in Argentinië en van de dictators Augusto Pinochet in Chili en Alfredo Stroessner (Paraguay). Later werd hij een internationale wapenhandelaar die voor de Duitse Bundesnachrichtendienst wapens verkocht aan dictaturen. In 2002 is hij in Chili overleden.
DAB
U bevindt zich op de rondleiding over de Bevrijding. Voor het vervolg klik HIER.
Literatuur:
J. Botman, De ontsnapping van Kriegsberichter Wim Sassen uit Fort Blauwkapel (1945), in: Historiek 2018.
J. Botman, De intriges van de gebroeders Sassen, Soesterberg 2014.
