Homepage Woonkernen de-bilt

Terug naar de kaart

Historisch overzicht De Bilt I: tot 1600

In de zandgebieden rond het dorp De Bilt zijn enkele sporen van bewoning gevonden die teruggaan tot ongeveer 1100 voor Christus. Bij het huis Vollenhove […]

Lees verder

Historisch overzicht De Bilt 2: Vanaf 1600

Toen na de reformatie de kloosters afgebroken waren, ontstond voor de protestantse inwoners van De Bilt de behoefte aan een kerk. Pas in 1652 werd […]

Lees verder

Laurentius en het wapen van De Bilt

Het wapen van de gemeente De Bilt is samengesteld uit de oude wapens van De Bilt en Maartensdijk: het rooster van Sint Laurens en de […]

Lees verder

Boeken uit Oostbroek – het oudste ‘Biltse’ handschrift

Er resteert uit de bibliotheek van het klooster Oostbroek een zesdelig werk waarin alle boeken van de bijbel worden uitgelegd: de Postilla van Nicolaus de […]

Lees verder

Ludolf, de eerste abt van Oostbroek

In een afschrift van een verloren gegane oorkonde uit 1113 (opgenomen in een stuk uit 1231) is sprake van de komst van de Brugse prior […]

Lees verder

Middeleeuwse monsters uit Oostbroek?

  Deze monsterlijke kattenkoppen zijn mogelijk afkomstig van het terrein van het gesloopte Sint Laurensklooster van Oostbroek. Ze worden bewaard in het Archeologisch Depot van […]

Lees verder

Oostbroek, Ierland en de monnik Henricus Goude

De hier afgebeelde vroeg zestiende-eeuwse tekst heeft alles te maken met de relatie van Oostbroek met Ierland. (Foto: dr. G.M. Landman)   Meer informatie In […]

Lees verder

De dertig abten van het Sint Laurensklooster van Oostbroek

Volgens Aernout van Buchel zou het St. Laurensklooster van Oostbroek tussen 1113 en 1588 – dus tot na de sloop van het klooster – dertig […]

Lees verder

Den Hoek, een uithof van het Laurensklooster

In het uiterste zuidoosten van de gemeente De Bilt loopt een paar honderd meter ten oosten van het landgoed Oostbroek de Bisschopsweg. Aan deze weg […]

Lees verder

Een oorkonde voor het klooster Oostbroek

Hier is keizerin Mathilde (1102-1167) afgebeeld. Zij was de echtgenote van keizer Hendrik V (1181 of 1186-1125).  Mathilde gaf het document uit, dat de officiële […]

Lees verder

Bisschop Godebald in Oostbroek

Bisschop Godebald van Utrecht (1114 – 1127) was belangrijk voor het Sticht en de stad Utrecht maar zeker ook voor het gebied dat later De […]

Lees verder

Oostbroek, Staveren en Odulphus: 1132

Op een foto uit 1885 ziet men het onthoofde beeld van St. Odulphus, de heilige wiens naam werd verbonden aan het reeds eeuwen verdwenen St. […]

Lees verder

Petronella van Zeist en het Petronellakapelletje

Op gebied dat toebehoorde aan het Vrouwenklooster in De Bilt stond vroeger een kapel die bekend stond als de Petronellakapel. De Biltse Kapelweg ontleent zijn […]

Lees verder

De Dorpsstraat in De Bilt

De Biltse Dorpsstraat heette vroeger Steenstraat en is een van de oudste verharde wegen buiten een stad in Nederland. De huidige Biltse Dorpsstraat heeft als […]

Lees verder

Middeleeuws aardewerk van Vrouwenklooster

In 1993 werd in het gemeentehuis Jagtlust middeleeuws aardewerk tentoongesteld. Het was opgegraven op de plaats van het voormalige  Vrouwenklooster. Het betrof keukengerei uit de […]

Lees verder

De naam De Bilt

De naam De Bilt betekent waarschijnlijk de gordel, een rand van hoger gelegen zand  tegen de natte veengronden in het westen. Gedeputeerde Staten schreven deftig […]

Lees verder

De Bilt in brand in 1372 en 1421

  In de late middeleeuwen is De Bilt meermalen platgebrand door binnenvallende troepen, in 1372 vanuit Kleef en in 1421 vanuit Gelre. Afgebeeld is de […]

Lees verder

Het klooster Vredendaal

Dit is een deel van een kaart van de stadsvrijheid van Utrecht in 1541, een kopie van N van der Monde uit 1840 naar een […]

Lees verder

Het verdwenen Huis Overdevecht

Dicht bij de kruising van de Biltse Rading en de Blauwkapelseweg stond vroeger een versterkt huis met een toren en een slotgracht, het Huis Overdevecht. […]

Lees verder

Het zegel van de Oostbroekse abt Jan Ruysch (1446)

  Op 12 juni 1433 werd Jan Ruysch met de steun van de Utrechtse bisschop Rudolf van Diepholt  abt van Oostbroek. Afbeelding: het zegel van […]

Lees verder

Een bijzonder getijdenboek

Afgebeeld is de aankondiging van de geboorte van Jezus aan Maria, een blad uit het getijdenboek van Gijsbrecht van Brederode uit het midden van de […]

Lees verder

Een doodslag in 1457

In 1457 doodde Walraven van Brederode in De Bilt een burgermeester en een schepen uit Haarlem. Walraven was de gewelddadige bastaardzoon van Reinoud van Brederode, […]

Lees verder

De gotische bogen van de kapel van Vrouwenklooster

In een muur aan de toegang tot villa Bezuidenhout aan de Vissersteeg in De Bilt bevinden zich gotische gevelornamenten. Ze zijn afkomstig van de kapel […]

Lees verder

Boeken uit Oostbroek – De Sermoenen van Bernard van Clairvaux

Er is slechts één handschrift bekend dat met zekerheid in Oostbroek is geschreven. Het is een Middelnederlandse vertaling van de preken (sermoenen) van Bernard van […]

Lees verder

David van Bourgondië in de Bilt

In 1481 bracht bisschop David van Bourgondië een kort bezoek aan De Bilt tijdens de Stichtse Oorlog om vandaar de stad Utrecht te bewegen om […]

Lees verder

Boeken uit Oostbroek – Augustinus

  Een van de weinige gedrukte boeken die uit de bibliotheek van Oostbroek is overgebleven, werd in 1491 in Straatsburg gedrukt. Het bevat teksten van […]

Lees verder

De Heilig Grafkapel van Vrouwenklooster

Hier ziet met beelden uit de Heilig Grafkapel van Vrouwenklooster. Het is het werk van een onbekende maker van een grafleggingsgroep met drie heilige vrouwen […]

Lees verder

Boeken uit Oostbroek – De schutbladen van de Postilla

Er resteert uit de bibliotheek van het klooster Oostbroek een zesdelig werk waarin alle boeken van de bijbel worden uitgelegd: de Postilla van Nicolaus de […]

Lees verder

Verdwenen Biltse buitens 4: Groenestein

Iemand uit de omgeving van de bekende tekenaar Jan de Beijer maakte in 1736 dit ‘Gezicht op de weg van De Bilt naar Utrecht en […]

Lees verder

Henrica van Erp en haar Kroniek

Henrica van Erp (omstreeks 1473-1548), die vermoedelijk als kind door haar ouders in Vrouwenklooster werd geplaatst, werd in  1503 verkozen tot abdis.  Zij schreef een […]

Lees verder

Maarten van Rossum en De Bilt

Dit is een portret van Maarten van Rossum te paard (Cornelis Anthonisz., 1540 – voor 1542.  Rijksmuseum). Maarten van Rossum (omstreeks 1490-1555) was een Gelderse […]

Lees verder

Keizer Karel V rijdt door De Bilt in 1545

De afbeelding is het deel van een fresco in de Villa Farnese in Caprarola (Italië), geschilderd door Taddeao Zuccari. Men ziet hoe keizer Karel V […]

Lees verder

Over verdwenen Biltse buitens 6: het landgoed Arenberg

Het landgoed Arenberg lag aan de noordzijde van de huidige Utrechtse weg en liep door tot aan De Biltse Rading en de Blauwkapelse weg.  Afgebeeld […]

Lees verder

Brandenburg, leengoed van de abt van Oostbroek in de 16e eeuw

In 1556 gaf Claes de Ridder, leenman van de abt van Oostboek, zijn boerderij Olde Brandenburg of Luchtensteijn terug aan zijn leenheer, de Oostbroekse abt […]

Lees verder

Willem van Oranje houdt zich bezig met De Bilt

Afgebeeld is een schilderij van Willem van Oranje dat is gemaakt door Lieven de Key uit 1579 (Rijksmuseum). Dit portret werd door de Commissie voor […]

Lees verder

Aernout van Buchel over Vrouwenklooster

Aernout van Buchel (1565-1641) was een Utrechtse oudheidkundige. Zijn bekendste werk is De Monumenta in Templis, waarin hij de oudheden in Utrecht en de omringende […]

Lees verder

Aernout van Buchel over de sloop van het Laurensklooster van Oostbroek

Afgebeeld is blad nr. 254 van de Monumenta van Aernout van Buchel (1565-1641) (te raadplegen via de site van het Utrechts Archief). Hier beschrijft Van […]

Lees verder

Boeken uit Oostbroek – de Postilla van Nicolaus de Lyra

Er resteert uit de bibliotheek van het klooster Oostbroek een zesdelig werk waarin alle boeken van de bijbel worden uitgelegd: de Postilla van Nicolaus de […]

Lees verder

De sloop van Vrouwenklooster

In 1585 werd ook Vrouwenklooster gesloopt. Aernout van Buchel beschreef in zijn Monumenta het einde van het klooster. Voor meer informatie over Van Buchel, zie: […]

Lees verder

De Biltse herberg De Grote Biesbosch

Midden op deze kaart uit 1607 ziet men de herberg Den Biesbosch, in de hoek van de Biltsestraatweg en de Oostbroekselaan. (Collectie Het Utrechts Archief) […]

Lees verder

Het landgoed Sandwijck

Aan de Biltse Straatweg ligt het landgoed Sandwijck. Het landhuis heeft een mooie gevel aan de zuidzijde. De noordzijde is in 1875 verbouwd in de […]

Lees verder

De buitenplaats Sluishoef

Het landhuis Sluishoef ligt op het oude grondgebied van het klooster Oostbroek in De Bilt,  onmiddellijk ten westen van het landgoed Sandwijck. Jonkheer D.J. Martens […]

Lees verder

Vingerhoedenfabriek De Vingerhoedsmolen

Ter hoogte van het huidige huis Sluishoef in De Bilt stond ooit de in 1645 opgerichte vingerhoedenfabriek door Jan Claesz. Schot ‘De Vingerhoedsmolen’. Op het […]

Lees verder

Buitenplaatsen en landgoederen in De Bilt

Hierboven is afgebeeld het landgoed Oostbroek in 1842, een tekening van P. Lutgers (Collectie Het Utrechts Archief). Oostbroek was samen met Vrouwenklooster de vader en […]

Lees verder

De familie Vanderbilt uit De Bilt

De familie Vanderbilt was ooit de rijkste familie in de Verenigde Staten. Als stamvader beschouwt men Jan Aertszoon (1620 – 1705), een boer uit De […]

Lees verder

Het landgoed Vollenhoven

Vollenhoven aan de Utrechtseweg is ontstaan uit een boerderij die bij het klooster Oostbroek hoorde. Tekening van A. Verhoesen uit 1829 (Collectie Het Utrechts Archief). […]

Lees verder

De Dorpskerk van De Bilt

De oudste kerk in De Bilt is de Dorpskerk aan de Dorpsstraat, die in 1652 in gebruik werd genomen. We zien hem hier op een […]

Lees verder

De Oude School in De Bilt

Toen in 1652 de Dorpskerk werd gebouwd en het kerkhof aangelegd, bouwde men ook een school. Het was de enige school in De Bilt en […]

Lees verder

Het kerkhof van de Dorpskerk

Bij de Dorpskerk aan de Dorpsstraat voorheen Steenstraat 70 in De Bilt ligt het kerkhof. Daar liggen niet alleen bekende en minder bekende inwoners van […]

Lees verder

Verdwenen Biltse buitens: het huis Weltevreden

In 1828 of 1829 vervaardigde de tekenaar T. Soeterik dit gezicht op de zij- en de voorgevel van het huis Weltevreden te De Bilt (Utrechts […]

Lees verder

De Bilt in het Rampjaar 1672

Afgebeeld is een kaart uit 1696 met een merkwaardig detail buiten het kader. (Afbeelding Utrechts Archief, nr. 216025.) Men ziet aan de bovenzijde een verdedigingwerk […]

Lees verder

Het landgoed Oostbroek

Oostbroek en De Bilt zijn onverbrekelijk met elkaar verbonden. Het landgoed heeft zijn oorsprong in het klooster waaraan De Bilt zijn bestaan te danken heeft. […]

Lees verder

Het landgoed Beerschoten bij De Bilt

Velen kennen Beerschoten alleen maar als een park om in te wandelen. Samen met het naburige Houdringe en het Panbos vormt het terrein van landgoed […]

Lees verder

verdwenen Biltse buitens: het Landgoed Vrijheidslust

Ooit lag aan de noordzijde van de Utrechtseweg, ter hoogte van de huidige huisnummers 322-324 de kleine buitenplaats Vrijheidslust. Er is daarvan niets meer over […]

Lees verder

De Bilt en de De Vereenigde Oostindische Compagnie

Afgebeeld is een bladzijde uit de personeelsadministratie van de VOC. Het gaat om opperstuurman Hendrick van der Mij die in 1687 op het VOC-schip Spierdijk […]

Lees verder

Kaart van het landgoed Houdringe

Dit is een detail van een kaart die stamt uit 1722. Hij laat het landgoed Houdringe zien. De kaart is te vinden in het Regionaal […]

Lees verder

De Bilt in de vroege achttiende eeuw

Hier ziet men een prent van het dorp De Bilt met commentaar van Andries Schoemaker (1660-1735). (Bron: Museum Flehite Amersfoort, via de Atlas Schoemaker van […]

Lees verder

Medicus en patriot: Matthias van Geuns

Op het vervallen Biltse kerkhof bij de Biltse Dorpskerk ligt een opvallende Nederlander begraven: Matthias van Geuns (1735-1817), hoogleraar medicijnen. Van Geuns was verbonden aan […]

Lees verder

Het Landgoed Koelenberg / Het Klooster

Het landgoed Koelenberg, ook wel Het  Klooster genoemd, lag ten oosten van het landgoed Sandwijck aan de weg tussen Utrecht en Zeist. Hoewel overal staat […]

Lees verder

Meyenhage en de Steenen Camer

De naam Meyenhage (ook wel Meijenhage) voor een landhuis in De Bilt is een bron van verwarring. De naam geldt voor twee verschillende, zij het […]

Lees verder

De Bilt in 1772

Bovenstaande beschrijving van het dorp De Bilt staat in Hedendaagsche Historie of Tegenwoordige Staat van alle Volken, vervolgende den Tegenwoordige Staat der Nederlanden deel 22: […]

Lees verder

Vollenhoven en Voordaan kregen een nieuw gezicht

Hier zien we de bouwtekeningen uit de achttiende en negentiende eeuw van de buitens Vollenhoven in De Bilt (hierboven) en Voordaan in Groenekan (hieronder) (Rijksdienst […]

Lees verder

Het landgoed Houdringe

Een groot deel van het landgoed Houdringe aan de oostkant van De Bilt is wandelgebied. In het landhuis is sinds 1956 de Grontmij gevestigd. Afgebeeld […]

Lees verder

Floris Petrus van Ewijck, heer van Oostbroek en De Bilt

Men ziet een portret van mr. Floris Petrus van Ewijck van Oostbroek en De Bilt, geboren 1737, raad in de vroedschap te Utrecht (1787-1795), overleden […]

Lees verder

De Patriotten De Bilt uit gejaagd in 1787

In 1787 grepen de Patriotten de macht in een aantal steden in de republiek. In september trok een Pruisisch leger de Republiek binnen en werden […]

Lees verder

De Bilt een slagveld in 1787

Op 13 september 1787 verklaarde Pruisen Holland de oorlog en kort daarop viel een Pruisisch leger de Republiek binnen om stadhouder Willem V te steunen. […]

Lees verder

Klein-Jagtlust

Het huis Klein-Jagtlust was vanaf 1789 eigendom van de weduwe Maria Ida Sanderson-Emtinck en kwam in 1854 in bezit van Elisabeth Both Hendriksen. Zij liet […]

Lees verder

Polly Cuninghame, danseres

Na een succesvolle danscarrière verhuisde de danseres Marie Polly Cuninghame (inmiddels onder de naam Polly de Heus) naar de buitenplaats Sluishoef met haar man Hendricus […]

Lees verder

De Amersfoortseweg en de Wegh der Weegen

Al in de zeventiende eeuw vormde de Amersfoortse straatweg  de verbinding  tussen Amersfoort en De Bilt. Pieter de Smeth, de eigenaar van het landgoed Vollenhoven, […]

Lees verder

C.W.J. baron van Boetzelaer

Christiaan Willem Johan baron van Boetzelaer was in de stad Utrecht actief als lid van de gemeenteraad en in de provincie als lid van de […]

Lees verder

De tuinarchitect van Vollenhoven

Dit is het ontwerp van de tuin van het landgoed Vollenhoven uit het begin van de negentiende eeuw. De tuinarchitect is Isaek Hendrik Jacob van […]

Lees verder

Godert baron van der Capellen

Mr. Godert Alexander Gerard Philip baron van der Capellen, heer van Berkenwoude en Agterbroek (1778-1848) werd in 1809 door koning Lodewijk Napoleon tot minister van […]

Lees verder

Het Spinneweb in De Bilt

Midden in het bos van het landgoed Beerschoten staat een complex van vier huizen, waarvan de voorgevels de vier zijden van een vierkant vormen. Dit […]

Lees verder

Een oude kaart met belangrijke grenswijzigingen

De kaart waarvan men hier een deel ziet, is in 1824 gemaakt. (Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Kadastrale kaart 1811-1832: verzamelplan De Bilt, Utrecht, object […]

Lees verder

De Soestdijkseweg

Op de ansichtkaart: links de Soestdijkseweg omstreeks 1900 (Collectie Het Utrechts Archief). De weg van Soestdijk naar De Bilt was een belangrijke verbindingsweg voor Soest […]

Lees verder

Het tolhuisje aan de Soestdijkseweg

 Vanaf 1826 kregen particulieren toestemming om de Soestdijkseweg te verbeteren in ruil voor het recht om tol te heffen. De twee tollen binnen de gemeente […]

Lees verder

Verdwenen Biltse buitens: Tameroord

Afgebeeld is een gezicht op de zij- en de voorgevel van het huis Tameroord in de periode 1828-1830, van de hand van T. Soeterik. Deze […]

Lees verder

Daniel Jacob van Ewijck als ambachtsheer van De Bilt

De laatste ambachtsheer van Oostbroek en De Bilt was Daniël Jacob van Ewijck (1786-1858), die een aantal belangrijke functies bekleedde buiten De Bilt. Afbeelding: litho […]

Lees verder

De duiventoren in het Van Boetzelaerpark

Aan de Kerklaan in De Bilt staat een huis voor duiven. Volgens de gedenksteen van de toren, die bij toeval in een sloot is gevonden, […]

Lees verder

Rijtuigmakerijen in De Bilt

Hierboven ziet men een product van de wagenmakerij Soeders: een statiewagen voor het spoor uit 1840. In 1839 kreeg Nederland namelijk de eerste spoorlijn. (Afbeelding […]

Lees verder

Rijtuig- en carrosseriefabriek Ingenhoes en Buitenweg

  In de 19e en het begin van de 20e eeuw ging vervoer over de weg per wagen of rijtuig. Wagen- en rijtuigmakers waren ook […]

Lees verder

Het landgoed Koelenberg: oude vloer en bijzondere kaart

Hierbovebn zien we de  in 1896 ontdekte vloerelementen van het oude huis Koelenberg of Het Klooster. (Afbeelding van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Monument […]

Lees verder

Het Aardrijkskundig Woordenboek over De Bilt

Afgebeeld is het voorblad van het eerste deel van het Aardrijkskundig Woordenboek van Abraham Jacob van der Aa (1792 –1857). Zie over hem en zijn […]

Lees verder

De ijskelder van Beerschoten

De afbeelding toont de restanten van een ijskelder die in gebruik was door de bewoners van het landgoed Beerschoten in De Bilt. Hij was gemaakt […]

Lees verder

Klein-Beerschoten, het gastenverblijf van Groot-Beerschoten

Tegenwoordig is Klein-Beerschoten een woonhuis. Wat opvalt zijn de pleisterdecoraties en het ingangsportaal. De voorzijde heeft een uitspringend gevelonderdeel, dat ook wel risaliet wordt genoemd. […]

Lees verder

Het oude Biltse gemeentehuis

Dit is het gemeentehuis annex politiebureau, op het adres Dorpsstraat vanouds Steenstraat 25 te De Bilt. Het is in 1884 gebouwd. De foto uit 1916 […]

Lees verder

De diligence van Dieges

Een van de eerste bestrate wegen in ons land was de Steenstraat, die van Utrecht naar Zeist voerde. De dorpsstraat van De Bilt was daarvan […]

Lees verder

De villa Terre Neuve

Afgebeeld is het tuinontwerp van het park dat bij het buitenhuis Terre Neuve hoorde. Het park en het huis waren vanaf 1848 te vinden ter […]

Lees verder

De schijnkapel op Sandwijck

Op het landgoed Sandwijck staat een kapel die nooit als kapel is gebruikt. Het is een zogeheten folly, een bouwwerk dat met opzet nutteloos of […]

Lees verder

De grenspalen tussen Houdringe en Beerschoten

Niet alleen Holland en het Sticht Utrecht markeerden hun grens met palen; dergelijke grenspalen waren er ook tussen de landgoederen Beerschoten en Houdringe in De […]

Lees verder

De portierswoning van Sandwijck

Opzij van het landhuis Sandwijck staat een voormalige portierswoning die in een heel andere stijl is gebouwd. Dit neogotische gebouw, dat wit gepleisterd is, werd […]

Lees verder

Een schilderij van Houdringe in de negentiende eeuw

Afgebeeld is het romantische schilderij ‘Op het landgoed Houdringe bij De Bilt’ van Hendrik Abraham Klinkhamer uit 1860. (Rijksmuseum Amsterdam) Hendrik Abraham Klinkhamer (1810-1872) was […]

Lees verder

De nachtwakers van De Bildt

Hier is de nieuwjaarswens uit 1865 van twee Biltse nachtwakers, J. Weijenberg en J. Van Laar. De prent bevindt zich in de collectie Atlas van […]

Lees verder

De Bilt onder burgemeester Van den Bosch

Na de  invoering van de gemeentewet van 1851 van Thorbecke was jhr. Hendrik van den Bosch (1812-1882) de tweede burgemeester in de gemeente De Bilt. […]

Lees verder

C. Th. baron van Boetzelaer

Carel Theodorus, baron van Boetzelaer was burgemeester van De Bilt van 1867 tot 1873 en grootgrondbezitter. Afbeelding: Collectie Het Utrechts Archief.   Meer informatie Carel […]

Lees verder

Verdwenen Biltse buitens: Berkenhoven

Het huis Berkenhoven aan de Utrechtseweg te De Bilt werd in 1868-1869 afgebeeld door tekenaar-graficus P.J. Lutgers, (1808-1874) (Utrechts Archief nr. 201169). Deze prent behoort […]

Lees verder

Vorstelijk bezoek op Fort De Bilt

In 1869 bezocht koning Willem II Fort De Bilt. Hij is de man met de baard die in het midden staat. De foto is gemaakt […]

Lees verder

C.W.Th. baron van Boetzelaer

Baron Carel Wessel Theodoor van Boetzelaer was van belang voor de Biltse geschiedenis doordat hij in 1930 een deel van zijn landgoed Sandwijck afstond om […]

Lees verder

Willem Carel baron van Boetzelaer

Willem Carel baron van Boetzelaer was van 1873 tot 1879 burgemeester van De Bilt. Hij volgde zijn broer Carel Theodoor in deze functie op. Hij […]

Lees verder

Gemeentelijk monument Bureveld 2 is aan renovatie toe

Mevrouw Elizabeth (Lies) Floor was 18 jaar oud toen haar ouders in 1953 de boerderij Bureveld 2 kochten van  Philip Kraaikamp. Het gezin met twee […]

Lees verder

Rijtuigenfabriek Gebroeders Takken en Boegborn

In de Bilt bevond zich het middelpunt van de Utrechtse rijtuigenbouw. Zo waren er de rijtuigenbedrijven van Soeders, van Ingenhoes en Buitenweg en van Copijn […]

Lees verder

De Bilt onder burgemeester De With

In de negentiende en het begin van de twintigste eeuw was het in het landelijke De Bilt gebruikelijk dat de burgemeester van adel was. In […]

Lees verder

De Stichtsche Tramway Maatschappij

Vanaf 1879 bestond tussen Utrecht en Zeist een verbinding door middel van de Stichtsche Tramway Maatschappij, aanvankelijk met paardentrams maar vanaf 1909 met elektrische trams. […]

Lees verder

Koleveld: een dwarshuisboerderij

Op Voordorpsedijk 29 is de mooie dwarshuisboerderij Koleveld te zien. Dit huis werd rond 1880 gebouwd en is een gemeentelijk monument. (Foto: Anne Doedens, met […]

Lees verder

De kwekerij Linnaeus

In 1883 nam J.B. Groenewegen, een kweker uit Amsterdam, een stuk grond aan de Holle Bilt in gebruik. Zijn argument: De grond, lichte en zware […]

Lees verder

Hotel Poll

Hierboven zien we Hotel Poll omstreeks 1918 . (Collectie Vecht en Venen) Het stond aan de zuidkant van de Dorpsstraat ter hoogte van de plek […]

Lees verder

Het koetshuis van Koelenberg

Aan de Emmalaan in De Bilt staat op nummer 5 en 6 de koetsierswoning van het landhuis Koelenberg. Dit koetshuis is in 1883 gebouwd. Toen […]

Lees verder

Tuinstraatschool werd na een eeuw overbodig

Nadat de lagere school in het Biltse gemeentehuis aan de Dorpsstraat te klein was geworden, besloot de gemeenteraad in 1881 tot een nieuw schoolgebouw. Het […]

Lees verder

Kornelis Johannis Lette

Kornelis Johannis Lette was een geliefde huisarts in De Bilt. Naar hem en zijn zoon is het Dr. Letteplein genoemd. Afgebeeld is het Dr. Letteplein […]

Lees verder

Het Biltse platteland in de late negentiende eeuw

Zo zag het Biltse platteland er omstreeks 1886 uit volgens een prent van Elias Stark. (Afbeelding Rijksmuseum Amsterdam)   Meer informatie Het werd getekend door […]

Lees verder

Het landgoed Oostbroek vóór de komst van de A28

Afgebeeld is een kaart van het landgoed Oostbroek uit 1887 (Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, objectnummer 39.946).   In 1887 kreeg het buiten Oostbroek op […]

Lees verder

Het klimophofje aan de Hessenweg

Deze afbeelding van het Klimophofje aan het zuidelijke deel van de Hessenweg in De Bilt werd omstreeks 1965 gemaakt. (Collectie RHC Vecht en Venen). In […]

Lees verder

De Hessenweg

De weg tussen de Groenekanseweg en de Blauwkapelseweg in De Bilt werd de Hessenweg genoemd. Het noordelijke gedeelte van deze weg was de oprijlaan van […]

Lees verder

Hotel Nas – De Beddepan

Op deze ansichtkaart zien we rechts hotel Nas omstreeks 1906 (Collectie Vecht en Venen). Het lag op de hoek van de Dorpsstraat en de Soestdijkseweg, […]

Lees verder

Ontevreden timmerlieden op Beerschoten

In 1889 beschadigde een uitslaande brand de buitenplaats Beerschoten aan de Holle Weg in De Bilt ernstig. Toch besloot de eigenaar J. Steengracht van Oostcapelle […]

Lees verder

Stoomwasscherij De Sneeuwbal

De stoomwasserij De Sneeuwbal en de daarbij horende blekerij waren gevestigd aan de Bunnikseweg in De Bilt, die nu Universiteitsweg heet. In de beginperiode werden […]

Lees verder

Het Kloosterpark

Het oudste villapark in De Bilt ligt onmiddellijk ten zuiden van de Utrechtseweg en de Biltse Grift en grenst in het westen aan het landgoed […]

Lees verder

De gebouwen van het K.N.M.I.

Toen de staat in 1893 het huis Koelenberg met de omringende grond had aangekocht voor het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut, bouwde men een hoge observatietoren […]

Lees verder

De Sint Michaëlkerk

De Michaëlkerk in De Bilt is in 1954 gebouwd in de stijl van de Delftse School. Opvallend zijn de drie hoge bogen waardoor men de […]

Lees verder

Een fraude-onderzoek in 1894/1895

Bij deze bijdrage ziet met stukken uit het het Nieuws van den Dag van 8 januari 1895 en het Nieuwsblad van het Noorden van 27 […]

Lees verder

Gebroeders Buitenweg, Rijtuig- en carrosseriefabriek

De naam Buitenweg was in De Bilt en wijde omgeving al vanaf 1837 een begrip als het om het bouwen van rijtuigen ging door het […]

Lees verder

Van de Kuil transporten en verhuizingen

Bijna honderd jaar verzorgde de familie Van de Kuil transporten en verhuizingen in en om De Bilt en vaak ver daarbuiten. Afbeelding: de eerste vrachtauto. […]

Lees verder

De Koninklijke Biltse Harmonie

Hierboven staat een foto van een zomerconcert van De Koninklijke Biltse Harmonie (Website van De Vierklank met dank aan De Vierklank). Deze muziekvereniging is in […]

Lees verder

Arbeidershuizen aan de Kapelweg

Begin 20e eeuw stonden aan de toenmalige Bunnikseweg, nu Kapelweg, twee arbeiderswoningen. Op de linkerhoek was een smederij gevestigd. Al in 1887 en 1909 was […]

Lees verder

Brand in het K.N.M.I.

Op 11 november 1902 brak er brand uit in het K.N.M.I. De foto geeft het magnetenhuis weer dat met bluswater bedekt was. (Foto G. Jochmann […]

Lees verder

De Bilt krijgt elektriciteit (1905)

Dit is een deel van een kaart uit het Archief van het Ministerie van Waterstaat in het Nationaal Archief in Den Haag (inventaris 4.WCA). (Foto […]

Lees verder

Electro-Technisch Bureau T.H. Jacobse

Bij de introductie van elektriciteit begin 20e eeuw was T.H. Jacobse waarschijnlijk de eerste ondernemer op het gebied van elektrische installaties in de gemeente De […]

Lees verder

Bouwtekeningen van Terre Neuve

De Biltse burgemeester De Blocq van Haersma de With gaf in het eerste decennium van de twintigste eeuw opdracht tot de verbouwing van de grote […]

Lees verder

De Burgemeester de Withstraat

In de Bilt werd de Burgemeester de Withstraat in 1907 genoemd naar jonkheer D. De Blocq van Haersma de With, die van 1879 tot 1907 […]

Lees verder

De Bilt onder burgemeester Van Heemstra

Hendrik Philip Jacob baron van Heemstra volgde in 1907 De Block van Haersma de With op als burgemeester van De Bilt. Hij was de tweede […]

Lees verder

Sigarenmakerij Bastiaan van Vliet

Bastiaan van Vliet liet zich in 1907 inschrijven in de gemeente De Bilt als sigarenfabrikant. Hij werd geboren in Linschoten op 25 september 1880. Behalve […]

Lees verder

Hubertus Kornelis Lette

Hubertus Lette bouwde in de jaren tussen 1909 en 1949 een grote reputatie op als huis- en gemeentearts in De Bilt. Afgebeeld is het bankje […]

Lees verder

Blass & Groenewegen

Op de foto de smederij van Blass & Groenewegen aan de Holle Bilt in De Bilt. (Afbeelding Historische Kring d’Oude School) De smeedmachines worden aangedreven […]

Lees verder

De werken bij Griftenstein

Aan weerszijden van de Utrechtseweg, vlakbij de benzinestations, kan men nog altijd de resten zien van een infanteriestelling die bekend staat als de Werken bij […]

Lees verder

Het tweede postkantoor van De Bilt

Dit is het postkantoor aan de Burgemeester de Withstraat 10-12, het tweede in het dorp.  Het is in 1915 in gebruik genomen. (Foto: collectie Historische […]

Lees verder

Gereedschapmakerij J.J.A.F. Cornelis

  Dit is een afbeelding van het briefpapier van de N.V. Ceka, gevestigd aan de Bunnikseweg 9. (bron: archief Historische Kring d’Oude School) De levensduur […]

Lees verder

De Blauwkapelseweg

Waar nu in De Bilt de Blauwkapelseweg en de Burgemeester de Withstraat lopen, was in de middeleeuwen een dijk aangelegd voor de ontginningen, de Voordorpse […]

Lees verder

Oprukkend Utrecht gestuit?

Hier is afgebeeld het uitbreidingsplan van de stad Utrecht uit 1920 van de hand van de beroemde architect H.P. Berlage en de directeur van gemeentewerken […]

Lees verder

Technische Metaalwaren Fabriek Meijer en Greeven

  Het lijkt nu ongehoord, maar nog geen eeuw geleden stichtten Meijer en Greeven op het landgoed Beerschoten in De Bilt een fabriek waar metaalwaren […]

Lees verder

Imito & De Specht Houtbewerking

Op de foto is een product te zien van Imito & De Specht Houtbewerking. Het weerspiegelt hun gevoel voor vernieuwing en innovatie.   Meer informatie […]

Lees verder

Inmaakbedrijf Leusden

Jonkheer J.W. Streengracht van Oostcapelle was naast oprichter van het metaalbedrijf Meijer & Greeven medeoprichter van Inmaakbedrijf Leusden. Dit bedrijf was tot in de jaren […]

Lees verder

De Immanuelkerk

Afgebeeld is de Immanuelkerk aan de Soestdijkseweg Zuid 49 in De Bilt (Foto AD). De opdracht voor de bouw werd in 1921 gegeven aan de […]

Lees verder

J.G. de Bruyn Wegenbouw en conserven

J.G. de Bruyn had sinds 1922 een ‘aannemersbedrijf voor grond-, riolerings- en bestratingswerken’. Het bedrijf stond aan de noordzijde van de Utrechtseweg, ergens tussen het […]

Lees verder

Het Groene Kruisgebouw in De Bilt

Aan de Jasmijnstraat 1 in De Bilt staat een opvallend vierhoekig gebouw met een plat dak, een brede dakoverstek, openslaande deuren en een zogenaamd stolpvenster. […]

Lees verder

Constructiewerkplaats Pastunnink & Smeekes

Omstreeks 1917 werkten Gerrit Pastunnink en Johannes Smeekes bij Blass & Groenewegen. Zij kwamen voor op de lijst van personen die op het bedrijf werkten […]

Lees verder

Olland, een fabriek van weegapparaten

  In het begin van de twintigste eeuw verhuisden verschillende bedrijven uit de stad Utrecht naar De Bilt, omdat binnen de stad geen ruimte voor […]

Lees verder

De Bilt onder Burgemeester van der Borch

De Gelderse edelman Henric Paulus, baron van der Borch tot Verwolde, heer van Vorden (1887 – 1977) begon zijn loopbaan als burgemeester in het dorp […]

Lees verder

Koninklijke Sigarenfabriek H.G. & M.A. Hagen

Hier zien we het briefpapier van de Koninklijke Sigarenfabriek H.G. & M.A. Hagen met een wervende tekst. Uit deze persoonlijke brief aan potentiële klanten straalt de […]

Lees verder

Gerard van de Groenekan

In de kleine buitenplaats Sluishoef aan de Biltse Grift en de Utrechtseweg woonde vele jaren de meubelmaker Gerard van de Groenekan. Afgebeeld is de huidige […]

Lees verder

Bell’s Kantoor voor Technische Zaken

Het handelsregister vermeldde in 1924 dat P.W.Th. Bell in Utrecht handel dreef in ‘pijpen en fittings, slijpschijven, schuurmaterialen en verdere zaken op technisch gebied’. Tevens […]

Lees verder

Het Dr. Carel van Boetzelaerpark

Tussen de Burgemeester De Withstraat in De Bilt en de Utrechtseweg ligt het Van Boetzelaerpark. Het is in 1930 ontworpen door H. Copijn en Zn. […]

Lees verder

Gerrit Achterberg over De Bilt

De dichter Gerrit Achterberg (1905 – 1962 ) was een van onze belangrijkste dichters uit de twintigste eeuw. Hij kreeg voor zijn werk de P.C. […]

Lees verder

Laboratorium De Zeeuw

Afgebeeld is het voormalige Laboratorium De Zeeuw op de hoek van de Groenekanseweg-Soestdijkseweg in De Bilt. (Foto: Beeldbank Historische Vereniging D’ Oude School, De Bilt). […]

Lees verder

De Stichtse Ruiters

De Landelijke rijvereniging en ponyclub De Stichtse Ruiters werd opgericht op 15 mei 1932 met als doel  Jongelui uit De Bilt en omgeving te onderrichten […]

Lees verder

Een nieuwe brand in het KNMI

In 1934 was er opnieuw een brand in het KNMI. Afbeelding: Het krantenbericht in het Utrechts Nieuwsblad van 5 oktober. Dat was de aanleiding voor […]

Lees verder

De BMI motorenfabriek

Van 1934 tot 1937 was er in de Bilt een fabriek die hulpmotoren voor fietsen maakte. De Bilthovensche Metaal Industrie (BMI) was in de Rembrandtlaan […]

Lees verder

Een nobele schenkster: Louise Blaauw-Six

Afgebeeld is het buiten Gooilust te ’s Graveland (prent van Wim Hagemans (1922-2009) uit ca. 1977 (collectie Beeldbank Rijksarchief Noordholland). Het werd door  Louise Blaauw-Six […]

Lees verder

De Bilt en Soesterberg: niet altijd makkelijke buren

De Bilt/Bilthoven en Soesterberg waren niet altijd probleemloze buren. Er was geluidsoverlast en er waren ongelukken. Afgebeeld is een vliegtuigongeluk met een Fokker C.I Lynx […]

Lees verder

Reckitt & Colman

Het ‘zakje Reckitt’s blauw’ was voor generaties huisvrouwen voor en na de Tweede Wereldoorlog een begrip. Het was hèt middel om de witte was nog […]

Lees verder

De Utrechtseweg

In de jaren vóór 1937 werd de route van Utrecht naar Zeist verlegd, zodat hij om de dorpskern van De Bilt heen liep. De onderschriften […]

Lees verder

Apparatenfabriek Van Doorn

  In de jaren 1910-1940 ontwikkelde zich in De Bilt en omgeving een patroon van kleine en wat grotere bedrijven die hooggekwalificeerde fijnmechanische producten vervaardigden. […]

Lees verder

OLVIS fabriek van smeltzekeringen

Aan de Dorpsstraat in De Bilt, in het pand waar ook rijtuigenfabriek Olland gevestigd was, groeide de fabriek van smeltzekeringen OLVIS uit tot een bedrijf […]

Lees verder

Nieuw-Bureveld en de familie Wismeijer

Ik heb een boerderij voor je, kreeg de 23-jarige Henk Wismeijer in 1938 te horen. Een van de vele pachters van de Baron van Boetzelaer […]

Lees verder

Negum, een bedrijf in rubber en plastic

Op de foto het bedrijfspand van Negum in De Bilt. (Bron: beeldbank Historische Kring d’Oude School; het exacte jaartal is niet bekend.) De onderneming heeft een […]

Lees verder

Ascot Cleaners

In 1938 werd Ascot Cleaners opgericht in De Bilt waar het bedrijf tot 1976 heeft bestaan, waarna de onderneming naar Meteren verhuisde. Het bedrijf aan […]

Lees verder

ELMA NV Elektromotoren

Kort voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog kreeg de fijnmechanische industrie in de gemeente De Bilt er een bedrijf bij. A.W. Köllen begon in […]

Lees verder

Pim Boellaard, verzetsman

  W.A.H.C. Boellaard, roepnaam Pim (1903 – 2001), was een Nederlandse verzetsman en ondernemer. In 1938 kwam in hij De Bilt wonen in het Kloosterpark […]

Lees verder

Neergehaald in de oorlog: sergeant vlieger Jansen uit De Bilt

Sergeant-vlieger Wilhelmus Johannes Gijsbertus Jansen, geboren op 23 november 1915 in De Bilt, vlieger bij de Koninklijke Marine Luchtvaart Dienst, werd in zijn Lockheed Hudson […]

Lees verder

Van Ravenswaay, burgemeester in Oorlogstijd

In 1943 kreeg De Bilt een burgemeester die lid was van de NSB. Hij heeft die functie bijna twee jaar waargenomen. Cornelis van Ravenswaay was […]

Lees verder

De april-meistakingen in De Bilt

In 1943 vonden in heel Nederland de april-meistakingen plaats. In De Bilt waren opvallend veel werknemers bij de stakingen betrokken. Hierboven ziet men een besluit […]

Lees verder

Monument voor een neergestorte B17

In de tuin van Soestdijkseweg 15 in de Bilt staat een bijzonder monument. Vijf  stangen komen vanuit de grond omhoog en buigen op verschillende plekken […]

Lees verder

9 oktober 1944: een rampdag voor De Bilt

Afgebeeld is ‘de Stenen Man’ op de fusilladeplaats van Kamp Amersfoort. (Foto: Anne Doedens). Dertien inwoners van De Bilt gingen via dat kamp hun dood […]

Lees verder

Eduard Dijksterhuis: wetenschapshistoricus

Afgebeeld is Eduard Jan Dijksterhuis (1892-1965), pianospelend tijdens zijn studententijd (tussen 1911 en 1918). Dijksterhuis was een befaamd wetenschapshistoricus die op 72-jarige leeftijd in De […]

Lees verder

De Bilt onder burgemeester Fabius

Kaeso Fabius was burgemeester van De Bilt van 1952 tot 1971. Op de foto zien we hem met zijn echtgenote en de locoburgemeester Den Boesterd […]

Lees verder

De grondwerker, een beeld van Pieter d’Hont

Achter het landhuis Houdringe, omgeven door de heggen van een klassieke tuin, staat De grondwerker van Pieter d’Hont. Dit beeld is in 1955 door het […]

Lees verder

Sylphide, een beeld van Ludwig Oswald Wenckebach

In de ruimte tussen het oude en nieuwe gebouw van het KNMI, het zogenoemde Weerplein, valt direct het beeld Sylphyde van Ludwig Oswald Wenckebach op. […]

Lees verder

Hans van Breukelen

De bekende voetballer Hans van Breukelen woonde enkele tientallen jaren in De Bilt: met zijn ouders in het Burgemeester Heemstrakwartier en op de Lorentzlaan en […]

Lees verder

Jits Bakker en zijn beeldenpark

Een impressie van de beeldentuin op Beerschoten (foto AD). Willem Frederik (Jits) Bakker (1937 –2014) was een Nederlands beeldhouwer. Hij was ook actief als schilder, […]

Lees verder

Jan Engelman over Sandwijck

De dichter Jan Engelman (1900 – 1972) werd bekend door zijn op klank gebaseerde gedichten zoals Vera Janacopoulos. Hij woonde in Utrecht maar hij trok […]

Lees verder

De Bilt onder burgemeester A.A.J. Goldberg

Op 1 mei 1971 volgde mr. Abraham A.J. Goldberg (1922-2005) K. Fabius als burgemeester van De Bilt op. Goldberg had na een opleiding bij de […]

Lees verder

Hessing’s Autobedrijven

Hessing was in de vorige eeuw een begrip voor de verkoop van exclusieve automerken. Na een verblijf op Park Bloeyendael verhuisde de onderneming naar Utrecht […]

Lees verder

Evenwicht, een beeld van Jits Bakker

Bij het H.F. Wittecentrum aan het Henri Dunantplein 4 in de Bilt vinden we Evenwicht van Jits Bakker. Het beeld, dat in 1976 door de […]

Lees verder

De Bilt onder burgemeester A. baron van Harinxma thoe Sloten

Mr. Albertus baron van Harinxma thoe Sloten (1930-2012) was in de twintigste eeuw de laatste in een lange reeks van burgemeesters met een adellijke titel […]

Lees verder

Zonder titel, een beeld van Tom Patist

Van de plaatselijke beeldhouwer Tom Patist (1951) staat sinds 1979 het non-figuratie beeld Zonder Titel in het Van Boetzelaerpark, naast de vijver aan de kant […]

Lees verder

Mensenkind, een beeld van Jos Oehlen

Op het schoolplein van de intussen afgebroken Regenboogschool aan de Buys Ballotweg in De Bilt stond tot 2018 het beeld mensenkind van de Bilthovense beeldhouwer […]

Lees verder

Europa en de Stier, een beeld van Jits Bakker

Op de rotonde in de Hessenweg staat het beeld Europa en de stier van de Biltse kunstenaar Jits Bakker. Het beeld, waaruit woeste kracht spreekt, […]

Lees verder

Weerbericht, een beeld van Ina van Faassen

In het gras naast het weerplein bij het KNMI staat het allercharmantste beeldje Weerbericht van Ina van Faassen. Een dametje met een paraplu in de […]

Lees verder

Depessie, een beeld van Ruud van de Wint

Langs de oprijlaan naar het KNMI-gebouw treffen we een groot kunstwerk van Ruud van de Wint. Het draagt de titel Depressie en bestaat uit een […]

Lees verder

Het Biltse Hoogkruis in het Van Boetzelaerpark

Afgebeeld is het Bilts Hoogkruis in het Van Boetzelaerpark in De Bilt. (Foto AD) In 2013 is dit kruis geplaatst ter herinnering aan het negenhonderdjarig […]

Lees verder

Boetzelaer Eijlandt

Afgebeeld is een ets van het niet bestaande Boetzelaer Eijlandt. Kunstenaar Rolf Weijburg ontwierp een fantasie De Bilt in tropische streken. (Foto Anne Doedens. Afbeelding […]

Lees verder

2019 Boerenprotest in De Bilt

Op 16 oktober 2019 was De Bilt de plaats waar een groot aantal boeren protesteerde tegen de stikstofmaatregelen die de regering zich had voorgenomen. De […]

Lees verder