Afgebeeld is een landschapsschilderij van de schilder Dirk Breed uit de collectie Van Schaik (Groenekan). Dit schilderij is symbolisch voor de strijd voor het behoud van het open en unieke cultuurlandschap dat tussen het Gooi en Utrecht ligt, het Noorderpark.
In 1995 begon men met de uitvoering van de plannen voor het Noorderpark, maar natuurbeschermers, strijders voor behoud van cultuurhistorische elementen en lokale politici verzetten zich tegen een aantal zaken. Zij wezen erop dat het gebied, dat ook een belangrijke functie voor de watervoorziening heeft, niet doorsneden moest worden door wegen. Als gevolg van dit verzet werden ook plannen voor de bouw van boerderijen in het herinrichtingsgebied bijgesteld tot de huidige zes bedrijven aan de Korssesteeg. Ook plannen om de forten in het gebied te omringen met bos werden veranderd, zodat bijvoorbeeld een deel van het schootsveld bij fort de Gagel en de omgeving van fort Ruigenhoek open bleef. Kanonnen kunnen niet door een bos heen schieten, was het argument.
Een belangrijke rol speelde daarbij de in 1996 door Wim van Schaik opgerichte Stichting Brigida. Van Schaik kreeg in 2014 de erepenning van de gemeente De Bilt voor zijn werk. Hij kwam op voor cultuur en natuur die bedreigd werden, onder het motto ‘Alles van waarde is weerloos’, woorden van Lucebert. De stichting publiceerde in 1996 het boek Boeren, Soldaten en Heiligen uit met op het voorblad het getoonde schilderij van de Noordhollandse landschapsschilder Dirk Breed. De stichting werd genoemd naar de heilige Brigida die is afgebeeld op een muurschildering in de kerk van Westbroek, het hart van het Noorderpark. In Boeren, Soldaten en Heiligen lezen we over de naam Brigida: [de heilige] die zo waakt over het vee en dat ook wel zal doen over alles wat in het gras groeit en leeft, zoals de vogels, de dassen, de insecten en de vlinders? Zij komt uit het groene Ierland waar de natuur nog steeds vrijwel onaangetast gebleven is.
Ook de toenmalige gemeente Maartensdijk zette zich aan het eind van de twintigste eeuw in voor bescherming van het gebied van het Noorderpark. Het grootste gedeelte van het Noorderpark lag in Maartensdijk, een kleiner gedeelte in de gemeente Maarssen. Men kwam met het argument dat het Noorderpark qua natuur, maatschappelijke samenhang en cultuur een samenhangend geheel was, dat een aparte bestuur verdiende. Daarin werd de lokale overheid gesteund door een groot deel van de bevolking. Het plan werd door het parlement afgewezen.
Daarnaast was er een terechte zorg over plannen voor woningbouw in het gebied, met name vanaf de stadsrand van Utrecht. Tegenwoordig wordt het Noorderpark in brede kringen gewaardeerd. Men denkt daarbij onder meer aan de unieke, prachtig zichtbare lange kavels, de zodden van Westbroek en de forten van de Hollandse Waterlinie. Zie elders op deze site, het item Het Noorderpark.
AD
Afbeelding: deel van een brief over de opsplitsing van de voormalige gedeelte Maartensdijk. (Archief Anne Doedens)
Meer lezen: de canon van Maartensdijk via https://www.entoen.nu/nl/utrecht/regio-noordwest/maartensdijk/noorderpark