Bij het gemeentehuis Jagtlust in Bilthoven staat een monument ter herdenking van de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. Het stelt een leeuw voor met op de reliëfs links en rechts Nederlandse strijders.(Foto DAB)
Al kort na de oorlog stond bij Jagtlust een kruis van ruw berkenhout en in 1948 werd dit vervangen door een monument dat was verzorgd door een commissie uit de Binnenlandse Strijdkrachten. Dat was een kruis van 1,20 meter hoog omgeven door een cirkel van steenblokken.
In de jaren vijftig ontstond bij Burgemeester en Wethouders de gedachte om een aantal straten te vernoemen naar verzetshelden uit de gemeente. Een commissie die daarvoor in het leven was geroepen, adviseerde echter om in plaats daarvan een nieuw monument op te richten bij Jagtlust, waar al tien jaar de jaarlijkse dodenherdenking werd gehouden. Een jaar later werd een nieuw comité ingesteld, waarin overigens dezelfde mensen zitting hadden. Dit gaf de opdracht aan de beeldhouwer Jaap Kaas.
Jaap Kaas (1898 – 1972) werd in een liberaal joods gezin geboren. Hij studeerde onder meer aan de Rijksacademie voor Beeldende Kunst in Amsterdam. In de oorlog dook hij onder, maar hij verloor vrijwel zijn gehele familie. Hij gaf les aan verschillende opleidingen en werkte veel voor Artis, waar hij ook een atelier had. Het was geen verrassing dat zijn keuze op een leeuw viel.
De opdracht gaf aanleiding tot veel onderhandelden: kon het niet eenvoudiger en voor minder geld? Iedereen moest er het zijne van zeggen: het Comité, Burgemeester en Wethouders, de Provinciale Commissie, de centrale Commissie, de minister. Uiteindelijk werd er door particulieren, organisaties en bedrijven meer geld opgebracht dan nodig was en kon het oorspronkelijke ontwerp worden uitgevoerd.
Het monument is vijfeneenhalve meter hoog en toont op een zuil een leeuw in afweerhouding. Op het zijreliëf staat rechts een Nederlandse soldaat die wordt overweldigd door een adelaar met een hakenkruis in zijn klauw. Links staat er een verzetsman in het uniform van de Binnenlandse Strijdkrachten die een fakkel overneemt van een gesneuvelde kameraad. Op het monument staat de tekst Den vaderlant ghetrouwe blijf ick tot inden doot en de namen van elf gesneuvelde verzetsstrijders. In 1995 heeft men daaraan toegevoed: Voor vrede, vrijheid en rechtvaardigheid, 1995. Op deze manier wil men ook mensen herdenken die na de oorlog door oorlogsgeweld of onderdrukking zijn gestorven.
DAB
U bevindt zich op de rondleiding over de Bevrijding. Voor het vervolg klik HIER.
Literatuur: E. Schuler, Het herdenkingsmonument bij Jagtlust, in: De Biltse Grift 1995