Afbeelding: De gevel van Albert Heijn op Emmaplein 12, voor de oorlog. De naam staat in gouden letters op de gevel, zonder puntjes op de i want dat was te duur. Ook toen werd er ‘op de kleintjes gelet’ (Foto Albert Heijn-erfgoed). In mei 1924 werd aan het Emmaplein 12 (toen Soestdijkerstraatweg 132b) een filiaal geopend van kruidenier Albert Heijn die al meer dan 70 winkels in Nederland had. Het was een concurrent voor de kruidenierszaken van M. Verkade op Emmalaan 2, Dirk van den Vondel op Emmalaan 22, en na 1930 op Emmaplein 3 die van H. van Emmerik en P. van der Veer. Dat nog afgezien van andere kruidenierszaken aan de Spoorlaan, Vinkenlaan en Julianalaan. Filiaalhouders waren Meinders, Bruidegom en Freeriks.
Laatstgenoemde moest in het voorlaatste oorlogsjaar de schuilkelder opzoeken, want op 29 november 1944 kreeg zijn filiaal, samen met de naastgelegen fotohandel van Van Dijk een geallieerde voltreffer en werd hij totaal verwoest. J.C. Brugman schrijft daarover:
(…) vond om 12.55 met negen vliegtuigen een bombardement plaats op Bilthoven, vermoedelijk gericht op de spoorlijn, doch het is ook mogelijk dat het bekende bunkercomplex van het LXXXVIII A.K. het doel was en dat men gewoon aan de verkeerde kant van de spoorlijn gemikt had. (…) Op het Emmaplein werden de panden no. 12 (Albert Heijn) en 14 (fotohandel W.C. van Dijk) zwaar getroffen, terwijl de overige panden no.2 tot en met no.10, en 16 tot en met 20 flinke schade opliepen. Aan de andere kant werden de panden 1 (De Bonte Koe) tot en met 11 (voorheen Brands) ook ernstig beschadigd, no.7 en 9 zelfs zwaar omdat er ook achter bommen waren gevallen. Op het Emmaplein vielen er geen slachtoffers onder de bewoners. De families in pand 12 en 14, die in de kelder waren gevlucht, kwamen met de schrik vrij ondanks het feit dat er daar een voltreffer was gevallen.
Zelfbediening
Het puin bleef lang liggen zodat de locatie de bijnaam Het Pompeï van Bilthoven verwierf. Begin jaren vijftig werd de herbouwde winkel voortgezet tot de zelfbediening haar intrede deed. Daar was het pand op nr. 12 niet geschikt voor. In 1959 werd het adres Julianalaan 1. De villa Oase die tijdens de oorlog nog schoolkinderen had gehuisvest, was afgebroken. De nieuwe laagbouw, waarin ook een VVV-kantoor werd gevestigd, verscheen naast de Julianaflat. Die locatie is nu de Bilthovense Boekhandel. In 1981 werd ook dat pand te klein en Albert Heijn verhuisde naar de Kwinkelier.
GB
U bevindt u op de Rondleiding Bilthoven Centrum. Voor het vervolg klik HIER.
Bronnen:
J.C. Brugman (1993), Bezet en verzet. De Bilt en Bilthoven in oorlogstijd.
Afbeelding: kruidenier Albert Heijn werd supermarkt, 1966 naast de Julianaflat (Historische Kring d’Oude School)
