De dag na het capitulatienieuws verscheen de eerste groene jeep in de Van der Helstlaan met twee rode baretten op breed lachende en zwaaiende zeer welgevoede soldaten. Britse militaire politie. De eerste bevrijders in Bilthoven waren Engelsen, de Polar Bear Division met een kleine ijsbeer als embleem op de mouw.
Even later kwamen ze in open auto’s en tanks langs de Soestdijkse Straatweg, wuivende soldaten, terwijl wij, bewoners uit de buurt, aan de kant stonden te zwaaien en te roepen en overal prompt vlaggen tevoorschijn kwamen, hele oranje en rood-wit-blauwe zeeën.
Een tanige grijze buurvrouw maakte kleine luchtsprongetjes met haar lange lijf en gilde met zwaaiende armen en overslaande stem “Leve de vrijheid!” Mijn grootmoeder was terstond uit haar verborgenheid aan de buitenlucht gekomen. Zij zat in de tuin bij stralend meiweer tot verheugde verbazing van bekenden, van wie enkelen meenden dat we hen toch echt wel in het geheim hadden kunnen betrekken. (H.W. von der Dunk, Terugblik bij strijklicht) Foto: Soldaten van de Polar Bear Divison bij hun intocht in 1945, overigens in Utrecht. (Foto F.F. van der Werf Collectie het Utrechts Archief)
De historicus Herman von der Dunk kwam op negenjarige leeftijd in 1937 uit Duitsland naar Bilthoven. Zijn moeder was Joods maar zij werd in de oorlog niet vervolgd omdat zij met een Duitse man getrouwd was. Herman von der Dunk was een vooraanstaand historicus. In 2008 schreef hij zijn jeugdherinneringen op. De fragmenten die hier zijn opgenomen, gaan over de bevrijding. De grootmoeder was ondergedoken omdat zij Joods was.
Het moment dat ik de eerste of tweede dag na de capitulatie op de Bilderdijklaan liep en wist dat er nu geen kans meer was om door een zwart of groen uniform te worden aangehouden, achterdochtig naar papieren te worden gevraag, geen gevaar te worden opgepakt voor arbeidsinzet hier of in Duitsland, geen enkele belemmering om te lopen hier of waarheen ik wilde, dat ik niet op hoefde te letten, dat ik vrij was: het was een van die ervaringen die als hemelse zuurstof door het hele lichaam kunnen stromen en voor het verdere leven in de bloedsomloop worden opgenomen.
De volgende dagen staan bovenal als een opgewonden reusachtige toestand in mijn herinnering. De geallieerden waren paraat om de ondervoede en uitgemergelde bevolking onmiddellijk met het allernodigste te verzorgen. Het werd een eerste kennismaking met hun fenomenale technische en organisatorische middelen en macht, vooral de Amerikanen.
DAB
U bevindt zich op de rondleiding over de Bevrijding. Voor het vervolg klik HIER.
Bron:
H.W. von der Dunk, Terugblik bij strijklicht, Jeugdherinneringen, Amsterdam 2008.
