Walter Maas maakte de bevrijding mee in Bilthoven. Hij werd bekend doordat hij in 1949 de stichting Gaudeamus oprichtte, die de moderne muziek wil bevorderen. In dat jaar kocht hij de villa Gaudeamus, nu Walter Maas Huis, van de familie Röntgen. (Afbeelding: Walter Maas Collectie Gaudeamus) Hij schreef:
Onbeschrijfelijk was de ervaring van 4 mei 1945, toen ’s avonds rond negen uur het bericht van de capitulatie van Duitsland op de radio werd doorgegeven. Ik lag al in bed toen iedereen op straat begon te schreeuwen en de mensen elkaar in de armen vielen, begonnen te kussen, te zingen en te dansen. Vijf jaar onderdrukking van dit zo vrijheidslievende Nederlandse volk, zij was ten einde. Dat de bezetter en vijand nog bewapend naast ons stond, daar trok niemand zich op deze avond iets van aan. Men vergat voor een ogenblik het gevaar. Ook ik kleedde me weer aan en ging met mijn huisgenoten de straat op.
Aan de vreugde kwam snel een eind toen de moffen in het wilde weg op de mensen begonnen te schieten. Nog vier lange dagen konden onze vijanden hun terreur uitoefenen en er zijn toen nog veel slachtoffers gevallen.
De Duitser Maas was van Joodse afkomst. Na de eerste pogroms in 1933 kwam hij naar Nederland, waar zijn broer Ernst zich in 1934 bij hem voegde. Walter ging voor een bedrijf in korsetten en damesondergoed werken.
Tijdens de bezetting moesten de broers en hun ouders onderduiken. Ernst en Walter schreven allebei een lange brief over hun wederwaardigheden tijdens de oorlog. Aan het einde van de oorlog kreeg Walter onderdak bij mevrouw Steck in Bilthoven. Uit zijn brief:
Kunnen jullie begrijpen wat het voor mij betekende om eindelijk weer vrij te zijn en me na drie jaren negen maanden en zes dagen weer op straat te kunnen begeven? Ik ging nog diezelfde dinsdag op een geleende fiets (mijn eigen fiets was ook samen met mijn radio door de Duitsers gevorderd) naar Utrecht. Onderweg trokken de geallieerde troepen aan ons voorbij. Een droom was werkelijkheid geworden, maar bevatten kon ik dit alles nog steeds niet. Het was alsof ik in de bioscoop zat bij het weekjournaal.
DAB
U bevindt zich op de rondleiding over de Bevrijding. Voor het vervolg klik HIER.
Literatuur:
Walter en Ernst Maas, Amandelmelk, De twee oorlogsbrieven van Walter en Ernst Maas, Amsterdam 1995.
