In 1929 kreeg de gemeente Maartensdijk een deel van het huidige bos Voordaan in bezit. Dat gebeurde na een lange discussie over het landgoed Voordaan, een discussie die tot de 21e eeuw door duurde. (De ingang van Bos Voordaan aan de Groenekanse zijde, foto Anne Doedens)
We lezen in het Utrechtsch Nieuwsblad van 14 december 1929:
‘Nadat de raad eenigen tijd in geheime zitting was geweest, besloot de raad met algemeene stemmen tot aankoop van een perceel grond ter grootte van ongeveer 10 hectare, waardoor het prachtbos op Voordaan voor de gemeente behouden blijft. De koopsom bedraag f 38.000.’
In 1939 kocht de gemeente het bosgedeelte van de Grothelaan, een deel van de vijver van de Vijverlaan en een deel van de wegen van de Grothelaan en Velddwarslaan, voor een bedrag van 13.000 gulden. Het ging toen in totaal om 16.000 vierkante meter.
In het Utrechtsch Nieuwsblad van zaterdag 30 juli 1949 lezen we over de verdere uitbreiding van het bos toen de gemeente voor 14.000 gulden ‘een perceel met fraaie en gezonde houtopstand’ aankocht en toevoegde aan het bos.
Nog voor de verkoop van Voordaan in 1920 waren er al grote zorgen over het verlies van het natuurschoon. In het Utrechtsch Nieuwsblad van 11 februari kon men lezen:
‘Met spanning vraagt men zich in de betrokken streek af, of de regeering zal ingrijpen ter bescherming van een natuurschoon dat de voorgeslachten hebben nagelaten en dat thans nog een kostbare parel vormt aan de kroon van het Sticht. […] Wie koopt een halfgerooide buitenplaats?’
Het landgoed werd dat jaar verkocht. (Er werd ingezet voor 167.900 gulden). In 1924 werd het doorverkocht voor 243.075 gulden. Dat jaar leest men in het Utrechtsch Nieuwsblad van 6 december: ‘Een der gemeenten, die de laatste jaren op de ergste wijze is gehavend, is Maartensdijk bij Utrecht . Het eertijds fraaie en uitgestrekte Voordaan is thans geheel vernield’. Grote bospercelen werden gekapt en het hout verkocht door handelaren.
Na verwerving van het bos door de gemeente in 1929 werd dit deel van het oude landgoed Voordaan echter goed in stand gehouden. In 1933 berichtte de krant:
‘“Voordaan” is in het voorjaar en den zomer steeds een aantrekkelijk plaatsje gebleken voor natuurliefhebbers . Thans heeft het gemeentebestuur van Maartensdijk , dank zij de welwillende medewerking van den heer H . Copijn, wethouder dier gemeente , welke een half millioen narcisbollen schonk , het groote bosch van Voordaan gesierd met onafzienbare rijen narcissen’.
In het begin van de 21e eeuw werd het oude parkbos ernstig beschadigd. Dat gebeurde nadat vanaf 1983 de opvattingen over dit parkbos veranderden: er moest ‘natuurontwikkeling’ komen’. Weer werd er gekapt, oude beuken verdwenen. In het jaar 2000 stelde de gemeente Maartensdijk een nieuw beheersplan vast, waarin veel aandacht was voor kwaliteitsverbetering van het bestaande bos. Desalniettemin leed het aloude parkbos in 2004 weer ernstige schade door de kap van zestig oude bomen.
Voor de verslaglegging over het bos Voordaan in het Utrechts Nieuwsblad in de 20e eeuw klikke men aan: het Utrechtsch Nieuwsblad over landgoed en bos Voordaan.
Over de negentiende eeuwse geschiedenis van Voordaan leest men meer door DEZE LINK aan te klikken, evenals DEZE LINK OVER ABRAHAM CALKOEN.
AD
Literatuur:
naast de genoemde krantenartikelen W. van Schaik, Orkanen over Voordaan. Geschiedenis van een landgoed (Groenekan 2006).
Collectie J.P. Kolenbrander, Maartensdijk.