Hierboven: de opening van de schuilkelder in de tuin van het pand Verhulstlaan 7 in Bilthoven. (Foto Dick Berents) In de flyer hieronder werd het bestaan van een model schuilkelder aangekondigd in de tuin van het huis. Belangstellenden die misschien zelf een schuilkelder wilden laten aanleggen, waren uitermate welkom. De kelder werd in 1939 aangelegd.
Het huis aan de Verhulstlaan is in 1920 gebouwd door de aannemer B. van Donselaar, die ook Gaudeamus heeft gebouwd. Hij ging er zelf wonen met zijn gezin. In 1939 legde hij een modelschuilkelder aan met de bedoeling om ook anderen te interesseren voor de bouw van een schuil- of scherfkelder. De kelder die hij bouwde, werd geïnspecteerd door de commandant van de Luchtbeschermingsdienst en door de gemeente-architect.
Van Donselaar schreef: Men hoeft in ’t geheel nog niet tot de angstvallige of zenuwachtige menschen te behooren, om onder den indruk van naderend gevaar te raken. Hij verwachtte een luchtoorlog: Het vliegtuig is zeker wel het eerste wapen, dat ingezet wordt om vernieling teweeg te brengen. Het is niet duidelijk of Van Donselaar meer schuilkelders heeft gebouwd. Veel mensen gebruikten de gewone kelder van hun huis om te schuilen.
De timing was opvallend goed want korte tijd later brak de oorlog uit. Omdat het hoofdkwartier van het 88ste Duitse Legerkorps in Bilthoven gevestigd was, gooiden de geallieerden inderdaad bommen op de woonkern. De Duitse soldaten gebruikten bij een luchtalarm de bunkers die zij in Bilthoven hadden gebouwd als schuilkelder.
In Nederland zijn na de Tweede Wereldoorlog vooral openbare schuilkelders gebouwd om de bevolking te beschermen tegen kernwapens. Toen de Koude Oorlog voorbij was, werden ze gesloten. Er is wel nog onder het Ministerie van Binnenlandse Zaken een bunker voor de ministerraad. Particuliere schuilkelders waren niet algemeen verbreid; men komt ze vaker tegen in de Verenigde Staten.
Met dank aan Rick Nicolaas,
DAB
U bevindt zich op de rondleiding over de Tweede Wereldoorlog.
Voor het vervolg klik HIER.
Literatuur:
H. Brugman, Het hoofdkwartier van het 88steDuitse legerkorps (LXXXVIII Armeekorps) in Bilthoven 1944, in: De Biltse Grift 2007.
J.C. Brugman, Luchtaanvallen, in: De Biltse Grift 2003.
