Afbeelding: het Emmaplein 9 in 1953, weinig veranderd sinds 1906 (Bron: Cees Smits). Met de komst van de eerste bewoners in Bilthoven rond 1900, toen nog De Bilt Station, werd post-, telegraaf- en telefoonverkeer essentieel. In 1906 kwam er een hulppostkantoor met woning voor de brievengaarder, de beheerder van het hulppostkantoor. Het adres was Soestdijkscheweg 95 en sinds 1933 Emmaplein 9. Al in 1919 was Bilthoven zo gegroeid dat een hoofdpostkantoor nodig was. Daarom verhuisde de brievengaarder naar Julianalaan 10.
Ten zuiden van de spoorweghuisjes had de Nederlandsche Centraal Spoorwegmaatschappij een woning gebouwd die werd uitgebreid tot het hulppostkantoor Station De Bilt. Willem Cornelis van Rossum (1871-1933), de zogenoemde brievengaarder ging er wonen. De eerste brievenbesteller (postbode) was Teunis Withaar die in functie bleef tot 1948.
Men kwam het hulppostkantoor aan de voorzijde binnen met links een wachtkamer met twee loketten en een aparte spreekcel voor de telefoon, terwijl het kantoor de achterzijde van de uitbouw besloeg. In het hulppostkantoor kon men terecht voor postzaken en vanaf 1911 voor telegraaf en telefoon. Zelfs op zon- en feestdagen was het kantoor gedurende enkele uren per dag geopend.
Directeuren
Telegraafverkeer was overigens al vanaf 1893 mogelijk omdat de NCS de telegraaf op het station voor publiek had opengesteld. Ondanks dat er nog bijna niemand in het toenmalige De Bilt Station woonde werden er in 1894 al 109 telegrammen verzonden; in 1913 waren dat er 3452. Dat had ongetwijfeld te maken met het aantal directiefuncties onder de eerste inwoners van Bilthoven.
Bij het 12½ – jarig ambtsjubileum van beide postfunctionarissen schreef de Biltsche Courant in 1919: Wij twijfelen er niet aan of het zal de beide jubilarissen op dien dag niet aan belangstelling ontbreken daar de Heer Van Rossum, hier zijn wij zeker van, door zijn vriendelijk optreden tegen het publiek, de dank van de Bilthovensche ingezetenen heeft verdiend en de heer Withaar niet minder door zijn nauwgezette plichtsbetrachting.
Toen in 1919 het nieuwe postkantoor aan Julianalaan 10 gereed kwam werd Van Rossum daar kantoorbediende. Van 1922 tot 1934 woonde C.J. van Zetten, opzichter van de spoorwegen, in het huis op Soestdijkscheweg 95, na 1933 als Emmaplein 9. Tot 1954 woonde H.M. Smits in het huis dat hij huurde van de Nederlandse Spoorwegen. In 1954 betrok bonthandel Gasparjan het pand. Vanaf 1995 was er de ski- en snowboardhandel Klein Oostenrijk gevestigd, tot de sloop in 2011.
GB
U bevindt u op de Rondleiding Bilthoven Centrum. Voor het vervolg klik HIER.
Bronnen:
Informatie van Fred Meijer
Goede, A.P. de en M.H. van Dort, ‘Postkantoor in een Biltsche Herbergh. De geschiedenis van de posterijen in De Bilt en Bilthoven’, Oss, 1993
Foto: 095833 cees smits-Bf.jpg op Bilthoven verandert.
Krantenartikelen via www.delpher.nl
Afbeelding: Plattegrond woning met aangebouwd hulppostkantoor in 1906. Rechtsonder de hoofdingang. 