Jan Ackersdijk (1790 – 1861) was een Nederlandse jurist, econoom en een van de eerste hoogleraren staatshuishoudkunde en statistiek aan de Utrechtse Universiteit en in Nederland. Ackersdijk was een groot bestrijder van de slavernij. (Afgebeeld is een prent van P.W. van de Wijer, voor 1861 – Digitale Bibliotheek Nederlandse Letteren.)
Ackersdijk was in 1790 in Den Bosch geboren als zoon van een protestantse Oranjegezinde regent. Hij studeerde rechten in Utrecht waar hij in 1810 promoveerde. In Luik doceerde hij als buitengewoon hoogleraar staatshuishoudkunde en statistiek, maar moest die stad in 1830 verlaten vanwege de Belgische opstand van dat jaar. Wim Krommenhoek schreef op de site van Onlinemuseum De Bilt:
‘Het woonhuis van Jan Ackersdijk aan de Oude Gracht 382 was vanaf 1840 iedere maandagavond de verzamelplaats van de leden van de abolitionistische beweging. (De beweging voor afschaffing van de slavernij). Hier was ook de predikant-schrijver Nicolaas Beets een geziene gast. De liberaal Ackerdijk wilde hiermee een bijdrage leveren aan een betere manier om politiek en maatschappij samen te laten gaan. Daarin paste zijns inziens geen slavernij. De beweging trad naar buiten met het uitgeven van de publicatie Bijdragen tot de kennis der Nederlandsche en vreemde koloniën, bijzonder betrekkelijk de vrijlating der slaven. Ackersdijk maakte de afschaffing der slavernij in 1863 niet meer mee; hij overleed twee jaar daarvoor in 1861.’
Ackersdijk hield zich overigens al vroeg met het verschijnsel slavernij bezig, ook in de Nederlanden. Dat blijkt uit een werk uit 1818 over de middeleeuwse situatie: ‘Aanmerkingen over de middelen waardoor in de Nederlanden de slavernij langzamerhand vernietigd is, de staat der dorp- of landluiden verbeterd en de landbouw bevorderd is.’
Op het kerkhof bij de dorpskerk in De Bilt treft in de eerste rij aan de noordzijde van de kerk het graf (zonder grafsteen) aan van prof. Jan Ackersdijk (1790 – 1861) aan. Een veronachtzaamde lieu de mémoire. Zie ook het artikel van Wim Krommendijk elders op deze site door HIER te klikken.
AD
Als u meer wilt weten, lees dan het boek De Bilt en zijn slavernijverleden van Dick Berents en Anne Doedens. U kunt het voor € 13,50 kopen in de boekhandel of bestellen HIER.
