Dit is een uitsnede van het kringplan van de Werken bij Griftenstein uit 1923 (Nationaal Archief, inventaris 3.09.20, nr. 1244.G.) Men ziet op de kaart in rood een aantal herenhuizen die op 14 mei 1940 door Nederlandse troepen in brand werden gestoken ter voorbereiding van de verdediging tegen een Duitse aanval op Utrecht.
Op dit moment is de plaats waar deze huizen stonden herkenbaar aan de grotendeels open ruimte die aan weerskanten van de Utrechtseweg nog te zien is. Deze ruimtelijke situatie is een gevolg van de In 1853 uitgevaardigde kringenwet. In artikel 1 van deze wet staat: Tusschen de buitengrenzen van vestingwerken en de lijnen, in deze wet verboden kringen genoemd, is het niet geoorloofd te bouwen, houtgewassen te planten of eenig werk te maken, dan voor zooverre zulks bij deze wet is toegestaan, of daartoe overeenkomstig hare bepalingen, vergunning is verleend.
De wet maakte het mogelijk, gebouwen te slopen binnen de verboden kringen die men ook op de kaart ziet. Rondom de Werken bij Griftenstein waren twee Verboden Kringen ingesteld. De gebruikelijke derde kwam er niet, omdat die ver binnen de bebouwde kom van De Bilt zou komen te liggen. De verwijderde woningen vielen onder de bepalingen van de wet. Ze lagen zoals men kan zien op de kaart, binnen het gebied van de ‘verboden kringen’ en konden worden verwijderd. De wet werd in 1951 opgeschort en in 1963 ingetrokken. Meer over Griftenstein vindt men door deze link aan te klikken.
Deze post is de vijftiende van de reeks Bilts Werelderfgoed: de forten. Wilt u daarmee verder gaan, naar het deelonderwerp de levensomstandigheden op en bij de forten, klik dan HIER om naar de volgende post te gaan. Deze post maakt ook deel uit van de rondleiding over oude kaarten. Wilt u daarmee verder gaan, klik dan HIER.
AD
Meer informatie: Douwe Koen, ‘Verboden Kringen. De beheersing van het schootsveld ‘. In: Het Nederlandse Landschap. Tijdschrift voor landschapsgeschiedenis, jg. 37/3, pp. 23-33.