Toen de staat in 1893 het huis Koelenberg met de omringende grond had aangekocht voor het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut, bouwde men een hoge observatietoren van hout (niet magnetisch dus) en enkele bijgebouwen. Men kapte bomen om te zorgen dat de windmeter niet werd beïnvloed. Voor metingen bouwde men aan het einde van de negentiende eeuw ‘magnetische’ paviljoens, zo genoemd omdat ze waren opgetrokken uit materialen die de instrumenten juist niet magnetisch zouden beïnvloeden. Ook kwam er een seismisch paviljoen.
De komende eeuw zag nieuwe bijgebouwen en een nieuwe observatietoren, die vanwege zijn opvallende vorm ‘de Kopspijker’ werd genoemd. Op het terrein staan ook een voormalige directeurswoningen enkele dienstwoningen. Afbeelding: gezicht op het K.N.M.I. in 1901 (Collectie RHC Vecht en Venen).
Het K.N.M.I. is gevestigd op het terrein dat vroeger van de Benedictijner abdij Vrouwenklooster was. Die naam gebruikte men niet omdat er vrouwen in het klooster waren maar omdat het klooster was gewijd aan Maria, Onze Lieve Vrouwe. In 1580 vreesde de vroedschap van Utrecht dat de Spanjaarden het klooster als uitvalsbasis zouden kunnen gebruiken bij een aanval op de stad. Daarom werd het klooster gesloten en in 1585 gesloopt. In 1647 of 1648 verkocht men de grond inclusief het boerenhuis dat er stond. In het begin van de negentiende eeuw werd dit verbouwd tot een neoclassicistisch landhuis dat Het Klooster of ook wel Koelenberg werd genoemd.
De Nederlandse staat kocht in 1893 dat huis met een deel van de grond voor het K.N.M.I. Dat instituut was in 1854 opgericht en was sindsdien gevestigd in Utrecht. Men zocht nu een plek die groter was en waar men geen storende invloeden op de waarnemingen verwachtte. De rest van de grond werd bestemd voor de wijk het Kloosterpark, maar de huizen die men daar bouwde, mochten met het oog op de weersvoorspellende taak van het K.N.M.I. niet hoger dan zeven meter zijn.
DAB
U bevindt u op de Rondleiding Wetenschappers. Voor het vervolg klik HIER.
Zie ook op deze site: KNMI: KOZEN WINDWAARNEMERS VOOR MOLENMODEL?
Literatuur:
T. Langerveld, Het KNMI 100 jaar in De Bilt, in: De Biltse Grift 1997.
R. Herber en T. Langerveld, KNMI: 150 jaar onderzoek naar het weer en meer, in: De Biltse Grift 2004.
S. Broekhoven en S. Barends, De Bilt, Geschiedenis en architectuur, Zeist 1995 p. 247-256.
