Aan de Biltse Straatweg ligt het landgoed Sandwijck. Het landhuis heeft een mooie gevel aan de zuidzijde. De noordzijde is in 1875 verbouwd in de huidige vorm. De afbeelding is een tekening van Michel Mourot uit omstreeks 1828 (Collectie Utrechts Archief).
Het landgoed ligt op grond van het vroegere klooster Oostbroek. Deze gronden kwamen na de Reformatie in handen van de Staten van Utrecht. In de zeventiende eeuw, 1644, was Carel van Utenhove de eigenaar van de gronden en een daarop gelegen boerderij. Een reeks van eigenaren volgde.
De familie Voet van Winssen liet in 1770 op het landgoed een classicistisch huis bouwen en kort daarna is er al sprake van een landschapspark dat in 1830 door de landschapsarchitect H. van Lunteren verder verfraaid werd. Het landgoed was vroeger meer één geheel, maar werd ook toen al in twee delen gesplitst door de Biltse Grift en de straatweg tussen Utrecht en Zeist. Christiaan Willem Johan baron van Boetzelaer van Dubbeldam (1806-1872) en zijn echtgenote Elisabeth Charlotta Petronella Both Hendriksen kregen het landgoed in 1854 door een erfenis in bezit. Het landgoed werd zeer goed verzorgd en kreeg bekendheid door de bijzondere bomen die er geplant werden. Het bleef in handen van de familie Van Boetzelaer tot 1963.
Lange tijd was Carel Wessel Theodorus van Boetzelaer van Asperen en Dubbeldam (1873-1956) de bewoner. Hij was niet alleen grootgrondbezitter, maar ook politicus, lid van de Tweede Kamer voor de Christelijk Historische Unie en actief bestuurder op het gebied van de zendingsorganisatie van de Nederlands Hervormde Kerk. Hij schonk in 1930 aan de gemeente De Bilt, het aan de noordzijde van de Utrechtse weg gelegen naar hem genoemde Van Boetzelaer park. H. Copijn, de bekende boomkweker, uit Groenenkan legde het park aan
In 1963 verkocht de familie het landgoed aan de gemeente Utrecht, die het in 1967 doorverkocht aan de Rijksuniversiteit Utrecht. Door de aanleg van de A 28 kwam het geïsoleerd te liggen ten opzicht van het universiteitsterrein De Uithof. De universiteit wist er geen goed gebruik van te maken en verwaarloosde het geheel. Krakers namen het landhuis in 1980 in bezit. Begin jaren negentig kwam het woonhuis in handen van woonstichting De Key en daarna werd het opgeknapt. Het park met daarin folly’s en een mooie pergola is nu het eigendom van het Utrechts Landschap.
Hieronder: de achterkant van het landhuis in de huidige staat (foto AD)
PvH
U bevindt u op de Rondleiding over de Stichtse Lustwarande. Voor het vervolg klik HIER.
Zie ook:
De portierswoning van Sandwijck
Literatuur:
J.W.H. Meijer, Kleine historie van De Bilt en Bilthoven. Bunnik 1995.
http://www.kasteleninutrecht.eu/Sandwijck.htm
http://rijksmonumenten.nl/monument/514662/sandwijck:-landhuis/de-bilt/
Abe Postma, ‘Tuingebouwen bij Sandwijck’, De Biltse Grift, februari 1993, p. 13-15.
Tijdens de coronacrisis van april 2020 zet de Stichting Utrechts Landschap de onderstaande wandeling over landgoed Sandwijck op YouTube. Zodat geïnteresseerden in zogeheten sociale isolatie, vanachter hun laptop het landschap kunnen bewonderen.