Afgebeeld is bladzijde 148r uit Van Buchels Monumenta met daarop wapens die de muren en ramen van deze kapel of kerk omstreeks het jaar 1500 gesierd moeten hebben.In 1465 werd op de plaats waar nu de Dorpskerk staat de Sint Jacobskapel gebouwd. Deze kapel vormde later het koor van de nieuwe kerk die in de zestiende eeuw gereed kwam na 1555, het jaar waarin de zelfstandige parochie Oostveen gesticht werd. (Zie het onderwerp De Hervormde Dorpskerk van Maartensdijk, elders op deze site: https://onlinemuseumdebilt.nl/de-hervormde-dorpskerk-van-maartensdijk/.) Het lijkt erop, dat het om ramen in deze kapel ging.
Aernout van Buchel (1565-1641) was een Nederlands oudheidkundige. Zijn Monumenta passim in templis ac monasteriis Trajectinae urbis atque agri inventa behandelt oudheden in de stad Utrecht en enkele dorpen in de omgeving zoals Maartensdijk en Westbroek. Men leest in het afgebeelde document de volgende tekst. Op de site van het Utrechts Archief wordt een hertaling gegeven:
Ad Aggerem divi Martini, mille et quod excurrit passubus ab urbe, pagus est circa paludes, ubi in templo sequentia in vitris et lapidibus sunt signa, ut in choro ad septemtrionale vitrum. Anno MD ende twee, De proost van Sint Martensdijck mij maken dee. Ibidem in alio vitro: Doen dat gulde getal was dusent vijfhonderd ende een, * Doen gaf … Ad meridiem, vitrum continet sequentia: * In ’t jaer Ons Heeren XVc ende … gaf Gerrit Massoen …
Hertaald is dat:
Bij de Maartensdijk, op ruim een mijl [zeven kilometer] van de stad, in het veengebied, ligt een dorp waar zich in de ramen van de kerk en op de stenen de volgende wapens bevinden, zoals een raam aan de noordzijde in het koor. In 1502 liet de proost van Maartensdijk mij maken. Op dezelfde plaats in een ander raam: Toen het jubeljaar was 1500, plus een (1501), gaf … Aan de zuidkant staat in een raam het volgende: A.D. 15 .. gaf Gerrit Massoen …
AD
U bevindt u op de Rondleiding Kerkgebouwen. Voor het vervolg klik HIER.
Literatuur:
Het Utrechts Archief, waar de Monumenta in hun geheel te raadplegen zijn.
Judith Pollmann, Een andere weg naar God. De reformatie van Arnoldus Buchelius (1565-1641) (Amsterdam 2000).