Langs de Bisschopswetering stond vanaf de veertiende eeuw een reeks boerderijen, zoals daar tegenwoordig nog staan de Bossehove en de Helenahoeve. Deze buurtschap stond lange tijd bekend als Bisschopswetering of Oude Wetering, maar kreeg later de naam van de herberg De Groene Can, die daar al in de zestiende eeuw stond. Ook de stellingmolen Geesina, die verderop in 1843 werd gebouwd, werd eerst De Groene Kan genoemd.

Aan dezelfde wetering bouwde bisschop Frederick Schenck van Toutenburg in de zestiende eeuw het jachthuis Voortaen. Later ontwikkelden nieuwe eigenaars dat tot een landgoed met het landhuis Voordaan. Daar woonde in de zeventiende eeuw onder meer Oopjen Coppit, van wie Rembrandt in 1634 het bekende dubbelportret met haar man Marten Soolmans maakte.

Dichtbij lag Blauwkapel, oorspronkelijk een katholieke huiskapel uit de zestiende eeuw. Later kreeg ook het kerkdorp Voordorp de naam Blauwkapel. Vanaf 1787 en opnieuw vanaf 1818 werd daar een fortificatie gebouwd: Fort Blauwkapel. Ter versterking van de Nieuwe Hollandse Waterlinie bouwde men in de periferie van Groenekan omstreeks 1870 ook Fort Ruigenhoek en Fort Voordorp.

Vanaf 1863 had het dorp haltes aan de spoorlijn van Utrecht via Amersfoort naar Zwolle: Groenekan West en Groenekan Oost. Ze werden echter al voor de Tweede Wereldoorlog gesloten.

In 1918 stichtten twee ondernemers aan de Koningin Wilhelminaweg de ESKEM, een bedrijf in metaalwaren. Deze fabriek werd een van de belangrijkste werkgevers in Groenekan. Omstreeks 1970 werd het bedrijf gesloten.

Belangrijk voor het dorp waren ook de kwekers van de familie Copijn, die al sinds de achttiende eeuw een boomkwekerij hadden. Zij ontwikkelden zich tot tuinarchitecten en legenden aan het einde van de negentiende eeuw parken en tuinen aan voor bekende landgoederen.

Een grote uitbreiding van het dorp werd mogelijk toen Frederique Grothe-van Hengst in 1919 het hele landgoed Voordaan verkocht aan een projectontwikkelaar. Kort daarna bouwde men op een deel van de grond een villadorp, dat Het Witte Dorp genoemd werd. Langs de Maartensdijkse Vaart volgde in 1922 de bouw van Het Rode Dorp voor de werknemers van de ESKEM.

De gemeente Maartensdijk, waarvan Groenekan deel uitmaakte, werd in 2001 met het oude De Bilt samengevoegd tot de nieuwe gemeente De Bilt.

Na jarenlange voorbereiding kwam in 2013 het Noorderpark tot stand. Door herverkavelingen het aanleggen van fiets- en wandelpaden maar ook door herstel van de waterstand creëerde men een uniek natuur- en recreatiegebied, waaraan Groenekanse grond een wezenlijke bijdrage leverde.

Afbeelding hierboven: de Ruigenhoekschedijk in Groenekan circa 1955. (Collectie Atlas van Stolk Rotterdam)

DAB