Afbeelding: Schoolklas Bilthoven 1950. Tweede van rechts Marijke Krop, oudere zus van Els Hilhorst-Krop. De komst van de vele Oekraïense kinderen doet me denken aan de periode dat wij naar Nederland kwamen. Alhoewel de situatie natuurlijk veel minder heftig was. Maar het was toch wel even wennen op een andere school met heel veel nieuwe kinderen om je heen. Dat heb ik wel gemerkt toen ik zelf naar school ging, in een dorp waar we na een verblijf in Bilthoven kwamen wonen. Dit is het verhaal van Els Hilhorst-Krop. Zij zocht contact met het Online Museum omdat ze informatie wilde over de opvang van repatrianten uit Nederlandse-Indië in Bilthoven omstreeks 1950. De voormalige Nederlandse kolonie heette toen al vijf jaar Indonesië.
Els Krop was in 1950 samen met haar ouders, broer Dick en zus Marijke, opgevangen in het pension van mevrouw Snijders aan de Nachtegaallaan. Navraag bij de collega’s van de Historische Kring ‘d Oude School leverde op dat het hoogstwaarschijnlijk om de villa op nr. 20 zou moeten gaan. Omstreeks 1963 stond mevrouw S.J. Snijders op dat adres geregistreerd als pedicure en manicure.
In een reactie schrijft Rob van Vuurde: Ik zat in de jaren ’50 op de Julianaschool in Bilthoven. Omstreeks 1957 kwamen er twee kinderen in de klas die uit Indië gerepatrieerd waren: Rob en ik meen Thea Middel. Zij waren ondergebracht in pension De Viersprong aan de Soestdijkseweg, tegenover de Boslaan.
Terug naar de familie
Het dorp Bilthoven was al geruime tijd een goede locatie voor repatriëring vanuit de kolonie. Al in de jaren ’30 maakte de VVV een propagandafilm over het jonge dorp in de duinen om ‘Indischgasten’ op verlof ervan te overtuigen dat het hier goed toeven was, ook voor permanente vestiging. In Park Vogelzang staat een villa uit begin 1900 die de naam Bandoeng draagt. Het is de vraag of de eigenaar ervan historische banden had met de hoofdstad van West-Java.
Op de meeste kinderen die na de politionele acties van 1946-1949 met hun ouders naar Nederland kwamen was het woord ‘repatriant’ (terug naar het vaderland), niet van toepassing. Zij waren immers in het verre oosten geboren.
Dat gold ook voor Hetty van Wolde-Kooy. Al was haar vader pas na de Tweede Wereldoorlog als soldaat naar Indië vertrokken. Bij terugkeer trok het gezin tijdelijk in bij opa en oma Noordanus in de rentmeesterswoning naast gemeentehuis Jagtlust. Deze familie Kooy kon spoedig een huis kopen aan de Overboslaan in Bilthoven. Anders dan de repatrianten die ‘in pension’ waren en vervolgens naar elders verhuisd, is dit gezin in Bilthoven blijven wonen.
VC
Literatuur:
Lees hier het verhaal van Hetty Kooy
Verhalen van vroeger en nu: Petra Cremers e.a. 2013 – Een bijzondere jeugd op Jagtlust: Pieter Noordanus.
Rentmeesterswoning naast het gemeentehuis Jagtlust aan de Soestdijkseweg Zuid.
(Foto: Veroniek Clerx)
Villa De Viersprong, Soestdijkseweg Zuid 251 A : na de oorlog pension, tijdens de oorlog noodhospitaal.(Foto: Veroniek Clerx)